Theo “Sunday Express”, gia đình Thae Young-ho đã được Mỹ, Anh hỗ trợ bằng cách đi chuyên cơ của không quân hoàng gia Anh quá cảnh căn cứ Mỹ ở Đức để tới Seoul.
Vụ đào thoát như trong truyện trinh thám
Quá trình đào thoát diễn ra ly kỳ như trong tiểu thuyết trinh thám của nhà văn Anh Graham Greene, song thời gian cụ thể xảy ra vụ việc không được tiết lộ.
Hai tháng trước, Thae Young-ho làm quen với một người Anh tại sân golf ở Watford, phía Bắc London - đó là một nhân viên cơ quan tình báo Anh hải ngoại MI6. Thae Young-ho lộ cảm giác bất an khi phải trở về Triều Tiên theo điện triệu vì ông ta bị cáo buộc biển thủ tiền công và tiết lộ bí mật.
Về nhà, nói lại chuyện với vợ, bà Oh Sun-hae, cũng tỏ ý lo lắng nếu phải trở về Triều Tiên. Thae Young-ho lo ngại về tương lai của mình khi về nước, nhưng chưa tính đến chuyện lưu vong; khi thấy vợ cũng cảm thấy bất an như mình thì đã nhanh chóng quyết định hành động.
Hai tuần sau, Bộ Ngoại giao Anh thông báo cho Mỹ biết ý định muốn lưu vong của Thae Young-ho, một quan chức cấp cao của cơ quan tình báo Mỹ lập tức bay tới London, đó là chuyện xảy ra vào tháng 7.
Theo Hãng thông tấn Yunhap của Hàn Quốc, phía Triều Tiên ra văn bản quyết định điều tra Thae Young-ho vào ngày 12/7; từ đó có thể suy ra, cuộc đào tẩu của Thae Young-ho diễn ra vào khoảng thời gian này.
 |
| Tòa đại sứ quán Triều Tiên tại Anh Quốc |
Anh và Mỹ cho phép Thae Young-ho chọn bất cứ quốc gia nào để lưu vong, ông ta đã chọn Hàn Quốc. Vợ chồng Thae Young-ho, 2 con trai 19 và 26 tuổi cùng quan chức cơ quan tình báo và ngoại giao Anh, Mỹ tổng cộng 7 người đã lên chiếc máy bay Bae146 của không quân hoàng gia Anh từ căn cứ không quân ở Oxfort. Là người ham mê chơi golf, Thae Young-ho yêu cầu được mang theo cả bộ đồ nghề môn thể thao này; trong số hành lý mang theo còn có cả quần áo, giày vớ và bộ đồ nghề tennis của bà Oh Sun-hae – người mê môn này.
Trước khi rời khỏi Anh, bà Oh Sun-hae còn tới siêu thị “Marks and Spencers” để mua sắm những thứ cần thiết. Chiếc Bae146 được 2 chiếc chiến đấu cơ Typhoon của không quân hoàng gia (RAF) hộ tống hạ cánh xuống căn cứ không quân Rasmtein của quân đội Mỹ ở Đức để gia đình Thae Young-ho chuyển máy bay tới Hàn Quốc.
Trên máy bay, cậu con trai Thae Kim-hae đã viết thư gửi một người bạn cho biết nguyên nhân mình biến mất. Thae Young-ho cũng viết thư cảm ơn bà Thủ tướng Theresa May đã giúp đỡ gia đình mình đào thoát. Các lá thư được giao cho nhân viên cơ quan tình báo MI6 với lời đề nghị phải giao tận tay những người nhận.
Tờ “The Guardian” viết, Cục tình báo hải ngoại MI6 đã tích cực giúp đỡ, cung cấp chỗ ở an toàn cho gia đình Thae Young-ho trong suốt quá trình tìm kiếm lưu vong.
Do tính toán đến ảnh hưởng ngoại giao, chính phủ Hàn Quốc giữ im lặng về cuộc đào thoát của Thae Young-ho. Một quan chức cấp cao của cơ quan tình báo Hàn Quốc nói với phóng viên Yunhap:
Trong những trường hợp tương tự, cơ quan ngoại giao và tình báo Hàn Quốc sẽ chấp nhận sự giúp đỡ của cơ quan ngoại giao và tình báo nước đối tác.
Ông này cũng nói, tuy quan hệ giữa Anh Quốc và Hàn Quốc rất tốt, nhưng Anh Quốc cũng có quan hệ ngoại giao với Triều Tiên nên trong việc giúp đỡ Thae Young-ho chạy trốn nhất định họ cũng có những điều lo ngại. Trong trường hợp này, chính phủ Anh đã “tích cực phối hợp” để Thae Young-ho đào thoát.
Tờ “Chosun Ilbo” viết, một trong những động cơ khiến Thae Young-ho chạy trốn sang Hàn Quốc là vấn đề học tập của cậu con trai 19 tuổi Thae Kim-hae. Hè năm nay, Thae Young-ho hết nhiệm kỳ ở Anh, lẽ ra phải quay về Triều Tiên nhưng vì chuyện học hành của con, ông quyết định đào ngũ.
Thae Young-ho có 2 con trai và 1 con gái. Cậu con thứ Thae Kim-hae sinh ra khi Thae Young-ho đang ở Đan Mạch, lớn lên ở Thụy Điển và Anh. Cho đến khi cha đào ngũ, Thae Kim-hae vẫn học ở trường trung học công lập Acton ở vùng Tây London, thành tích học tập đạt mức A+. Theo kế hoạch, năm nay cậu sẽ được vào học khoa Toán và Tin học của ĐH Imperial College London.
Một nguồn tin khác cho rằng, các quan chức ngoại giao Triều Tiên đều được giao kiêm thêm nhiệm vụ tìm kiếm nguồn vốn đầu tư, nhưng do cộng đồng quốc tế ngày càng gia tăng áp lực trừng phạt đối với Triều Tiên nên họ ngày càng khó hoàn thành nhiệm vụ, do áp lực quá lớn nên họ tìm cách đào ngũ. Điều đó cũng có thể xảy ra đối với Thae.
 |
| Ông Hyon Hak Bong, Đại sứ Triều Tiên tại Anh Quốc |
Bình Nhưỡng phản ứng quyết liệt
Báo chí Hàn Quốc cho biết, do gần đây liên tiếp xảy ra các vụ quan chức ngoại giao, nhân viên các nhà hàng đào ngũ nên Triều Tiên đã tăng cường công tác tư tưởng đối với các nhân viên ở nước ngoài, áp dụng biện pháp cấm một số đối tượng mang theo gia đình ra nước ngoài.
Tờ “JoongAng Ilbo” viết, hiện tượng các nhân vật quan trọng đào ngũ có thể gây nên động thái căng thẳng trong nội bộ Triều Tiên, phía Hàn Quốc cần “chuẩn bị đầy đủ” để đối phó với những khả năng xấu như việc họ cử các biệt đội ám sát hoặc tiến hành các động thái khiêu khích.
Trước hành vi đào ngũ của Thae Young-ho, Hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên KCNA ngày 20/8 đã phát đi bài bình luận “Màn kịch âm mưu chống Triều Tiên mới”, viết: “Hoạt động tuyên truyền và chống Triều Tiên của tập đoàn bù nhìn Hàn Quốc ngày càng nghiêm trọng. Gần đây, họ đã phô diễn vở kịch đê tiện, đưa kẻ tội phạm từng công tác tại đại sứ quán Triều Tiên ở Anh, sau phạm tội rồi sợ hãi bỏ trốn, tới Hàn Quốc.
Kẻ tội phạm này đã biển thủ số lớn tiền bạc của đất nước, bán rẻ cơ mật quốc gia, cưỡng hiếp người vị thành niên, đã có lệnh triệu về nước từ tháng 6 để cơ quan kiểm sát Triều Tiên tiến hành điều tra vào tháng 7”.
Bài bình luận viết: “Thae Young-ho để bảo vệ mạng chó của hắn đã không ngần ngại từ bỏ Tổ quốc chạy trốn, bộc lộ rõ bộ mặt của phần tử bại hoại không có đạo nghĩa tối thiểu làm người, vô lương tâm và đạo đức; tự huênh hoang khoác lác hắn từng làm công tác đảng trong sứ quán, là con trai nguyên lão kháng Nhật”.
KCNA gọi Thae Young-ho là “kẻ cặn bã”, chỉ trích Anh Quốc đã cho phép Thae Young-ho chạy trốn, yêu cầu Anh dẫn độ Thae về nước.
Sau khi Thae Young-ho bỏ trốn, Triều Tiên đã triệu đại sứ tại Anh Hyon Hak Bong và một số nhân viên về nước để truy cứu trách nhiệm trong việc để Thae Young-ho đào ngũ, chậm trễ báo cáo tình hình; thông báo sẽ bổ nhiệm đại sứ mới thay thế ông Hyon Hak Bong.
“Món quà giá trị”
Sự kiện Thae Young-ho bỏ trốn sở dĩ gây chấn động dư luận quốc tế và Triều Tiên bởi nhân thân đặc biệt của ông ta. Thae Young-ho năm nay 55 tuổi, đã công tác tại Anh 10 năm, là nhân vật thứ 2 trong sứ quán, chỉ sau Đại sứ Hyon Hak Bong. Gia thế của ông cũng thuộc loại “danh gia vọng tộc”.
Người cha, ông Thae Pyong Ryol, là Đại tướng, Ủy viên Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, đại biểu Hội nghị Chính trị nhân dân tối cao (Quốc hội), Ủy viên Ủy ban lễ tang Chủ tịch Kim Nhật Thành, đã qua đời năm 1977; anh trai là Hiệu trưởng Đại học Kim Nhật Thành.
Bố vợ, ông Oh Baek Ryong, từng là Trưởng ban Quân sự của Đảng và là một trong những người lãnh đạo cấp cao của phong trào du kích kháng Nhật chiến đấu bên cạnh Kim Nhật Thành.
 |
| Ông Thae Byong-ryol, cha của Thae Young-ho |
Từ nhỏ, Thae Young-ho đã được đưa đi du học ở Trung Quốc, Đan Mạch, từng làm phiên dịch cho ông Kim Jong-il (cha của Kim Jong-un); trước khi chạy trốn vẫn được coi là một trong số ít nhà ngoại giao với châu Âu ưu tú nhất.
Giới phân tích cho rằng, vụ đào ngũ của Thae Young-ho đem lại giá trị về tình báo rất lớn cho Hàn Quốc, Mỹ và các đồng minh phương Tây.
Thae Young-ho được coi là nhân vật cao cấp đứng thứ 2 đào ngũ, người cấp cao nhất là Hwang Jang-yop, Bí thư Trung ương. Hwang sinh năm 1922, sau khi đỗ Tiến sĩ Triết học ở Đại học Tổng hợp Moscow, ông về giảng dạy tại Đại học Kim Nhật Thành, là thầy dạy của ông Kim Jung-il.
Sau đó Hwang giữ các chức Hiệu trưởng ĐH Kim Nhật Thành, Chủ tịch Hội nghị Chính trị nhân dân tối cao, Bí thư trung ương phụ trách công tác tư tưởng và đối ngoại, là một trong những người sáng lập ra lý luận “tư tưởng Chủ thể Juche”.
Sau khi Kim Nhật Thành qua đời, ông không còn được tin dùng, năm 1977, Hwang đã chạy vào tòa sứ quán Hàn Quốc tại Bắc Kinh, được bảo vệ và đưa sang Hàn Quốc. Năm 2010, Hwang bị đột tử tại nhà riêng ở Seoul...
