Vào lúc 23h ngày 14/7/2016 (Quốc khánh Pháp), một chiếc xe tải đã lao vào đám đông đi xem bắn pháo hoa, trên đại lộ Promenade des Anglais - đại lộ chính bên bờ biển của thành phố Nice, miền nam nước Pháp, khiến ít nhất 84 người thiệt mạng.
Đây là vụ tấn công nghiêm trọng nhất tại Pháp kể từ sau các vụ tấn công khủng bố ngày 13/11/2015 tại Paris khiến 130 người chết. Tổng thống Hollande khẳng định đây là một vụ tấn công mang tính khủng bố và tuyên bố kéo dài tình trạng khẩn cấp thêm ba tháng.
Con đường “tử thần”
Trên quãng đường dài hơn 2km, hung thủ lái xe tải 19 tấn, đâm vào tất cả những ai đi trên đại lộ. Hung thủ đã nhiều lần nổ súng bắn vào cảnh sát và cuối cùng đã bị cảnh sát bắn hạ.
Chiếc xe tải với tốc độ 70km/h gây thảm sát trên đại lộ đi bộ. |
Theo tổng kết của nhà chức trách, có ít nhất 84 người chết, bao gồm nhiều trẻ em, và nhiều người bị thương, trong đó có 18 người đang trong tình trạng thập tử nhất sinh.
Theo lời một phóng viên hãng tin AFP có mặt tại chỗ để tường trình về lễ Quốc Khánh ở Nice, khi xe tải lao vào đám đông đang xem pháo hoa, cảnh tượng hỗn loạn vô cùng, mọi người hoảng sợ chạy tứ phía. Nhìn thấy chiếc xe tải cỡ lớn mà lao một đường thẳng như thế, phóng viên này hiểu ngay đây là một hành động “hoàn toàn cố tình”.
Thủ tướng Manuel Valls đã thông báo nước Pháp sẽ để tang trong 3 ngày từ 16-18/7 để tưởng niệm các nạn nhân trong vụ tấn công ở Nice. Vụ tấn công bằng xe tải trong Quốc khánh Pháp đã gây phẫn nộ dư luận toàn thế giới. Nhiều nhà lãnh đạo đã bày tỏ tình đoàn kết với nước Pháp.
Tổng thống Mỹ Barack Obama đã cực lực lên án một “vụ dường như là tấn công khủng bố tàn bạo” ở Nice. Trong một thông cáo, ông bày tỏ tình đoàn kết với nước Pháp, “đồng minh lâu đời nhất” của Hoa Kỳ.
Thủ tướng Angela Merkel tuyên bố nước Đức sánh vai cùng với nước Pháp trong cuộc chiến chống khủng bố.
Tân thủ tướng Anh Theresa May, thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy và thủ tướng Ba Lan cũng đều lên án vụ tấn công khủng bố ở Nice.
Trong một tuyên bố chung, 15 quốc gia thành viên Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc “lên án với thái độ cứng rắn nhất vụ tấn công khủng bố dã man và hèn hạ” ở Nice.
Còn các nước Ả Rập Xê Út, Liên hiệp các tiểu vương quốc Ả Rập và Ai Cập cũng đã lên án với những từ ngữ mạnh mẽ nhất vụ tấn công ở Nice, đồng thời khẳng định họ sẽ yểm trợ nước Pháp trong cuộc chiến chống khủng bố.
Còn một nữ du khách Úc, đứng cách xe tải chỉ vài chục mét vào lúc xảy ra vụ tấn công, kể lại: “Nhiều người chạy về phía chúng tôi, tuy chẳng hiểu chuyện gì xảy ra, chúng tôi cũng chạy theo. Ai cũng cố chạy vào các khách sạn, các nhà hàng, bãi đậu xe, chạy vào bất cứ nơi nào để tránh đường phố”.
Theo một nguồn tin thân cận với các nhà điều tra, người ta đã tìm thấy trong xe tải của hung thủ một quả lựu đạn “không sử dụng được” và nhiều vũ khí giả, cùng với giấy tờ tùy thân mang tên một người Pháp gốc Tunisia 31 tuổi.
Theo một nguồn tin từ cảnh sát, đây đúng là danh tính của hung thủ. Tên tuổi người này chưa được tiết lộ, cảnh sát chỉ cho biết anh ta sống ở Nice, cho tới nay chỉ phạm các tội hình sự nhỏ. Nguồn tin cảnh sát còn cho biết là chiếc xe tải đã được thuê chỉ vài ngày trước khi được sử dụng để gây án.
Pháp vẫn chưa thoát nguy cơ khủng bố
Tuy chưa có tổ chức nào lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ tấn công này, nhưng trong một bài phát biểu đọc vào lúc 3h sáng 15/7, Tổng thống Pháp François Hollande khẳng định đây là một vụ tấn công rõ ràng mang tính khủng bố. Ông thông báo tiếp tục kéo dài tình trạng khẩn cấp (đáng lẽ sẽ kết thúc vào ngày 26/7/2016) thêm ba tháng.
Ông Hollande tái khẳng định quyết tâm chống khủng bố của nước Pháp và loan báo sẽ gia tăng các hành động ở Syria và Irak.
Tổng thống Pháp cũng loan báo quyết định huy động các công dân tình nguyện làm lực lượng dự bị để hỗ trợ lực lượng cảnh sát và hiến binh, nhất là trong việc kiểm soát biên giới.
Trong một cuộc điều trần trước Ủy ban quốc phòng của Hạ viện Pháp tháng 5 vừa qua, ông Patrick Calvar, Giám đốc Tổng cục An ninh nội địa - DGSI, cho biết, Pháp nay đã trở thành mục tiêu tấn công khủng bố hàng đầu không chỉ của tổ chức Nhà nước Hồi giáo - Daech, cũng như của mạng lưới Al-Qaida.
Sau các vụ tấn công bằng vũ khí của những tên khủng bố liều chết, ông Calvar lo ngại là những kẻ tấn công khủng bố sẽ thay đổi phương thức hành động. Giám đốc DGSI nhấn mạnh đến nguy cơ nhóm khủng bố đặt chất nổ tại những nơi có đông người để gây một tâm lý hoảng loạn.
Một phụ nữ bị thương được đưa đi cấp cứu. |
Ông Calvar tiết lộ rằng Daech đang dự trù những cuộc tấn công mới, sử dụng những chiến binh tại chỗ, dùng những con đường dễ xâm nhập vào lãnh thổ nước Pháp. Do hiện nay, việc đi vào Syria ngày càng khó khăn và liên minh quốc tế thì gia tăng oanh kích, ngày càng có ít thanh niên Pháp đi sang Syria. Các số liệu mới nhất của Bộ Nội vụ Pháp thẩm định hiện chỉ có 652 quân thánh chiến người Pháp đang chiến đấu ở Syria.
Ngược lại, ngày càng có nhiều quân thánh chiến người Pháp muốn trở về nước nhưng bị Daech ngăn cản. Và đối với tổ chức này, những người muốn rời Syria là những kẻ “phản bội”, phải xử tử ngay lập tức.
Theo lời giám đốc DGSI, có một số người bị Daech xem là phản bội nay muốn đoái công chuộc tội bằng cách trở về tấn công khủng bố nước Pháp. Ngoài ra, còn có nhiều trẻ em trở về nước cùng với các chiến binh người Pháp. Cơ quan DGSI sợ rằng Daech đã huấn luyện những em này thành những kẻ khủng bố tương lai.
Trong một cuộc điều trần khác trước Ủy ban luật pháp của Hạ viện Pháp, Bộ trưởng Nội vụ Bernard Cazeneuve, thông báo là trong khuôn khổ tình trạng khẩn cấp, được ban hành sau loạt tấn công khủng bố ở Paris ngày 13/11/2015, từ đầu năm đến nay, cảnh sát đã bắt giữ 101 người có liên quan đến khủng bố, trong đó có 45 người bị truy tố và 33 người bị tống giam. Theo Bộ trưởng Cazeneuve, con số này đủ cho thấy mức độ đe dọa khủng bố đối với nước Pháp.
Tình trạng khẩn cấp ở Pháp trên nguyên tắc sẽ được dỡ bỏ vào ngày 26/7 tới, thế nhưng sau vụ tấn công ngày 14/07 ở Nice, chính phủ đã buộc phải gia hạn thêm 3 tháng.
Nhưng vụ tấn công tại Nice cho thấy rất khó mà ngăn chặn những kẻ khủng bố hành động riêng lẻ. Giống như vụ sát hại hai vợ chồng cảnh sát ở Magnaville ngày 13/06/2016, hung thủ không cần ai hỗ trợ mà chỉ ra tay một mình, nhân danh tổ chức Daech. Hành động này tuy riêng lẻ nhưng gây “tiếng vang” rất lớn vì nó nhắm vào một biểu tượng là lực lượng an ninh.
Trực thăng khẩn cấp chuyển nạn nhân vụ đâm xe ở Nice đến bệnh viện. |
Còn trong vụ tấn công tại Nice, hung thủ đã đánh vào biểu tượng của chính nước Pháp khi cho xe tải cán chết những người đến xem pháo bông mừng lễ Quốc khánh, ngày lễ của tự do, bình đẳng, bác ái. Hung thủ ở Nice có lẽ cũng đã làm theo lời kêu gọi của Daech, đó là dùng đủ mọi phương tiện, kể cả xe, để “trừng trị” những người Pháp “vô đạo” càng nhiều càng tốt.
Danh tính của hung thủ lái xe tải tông vào dòng người xem pháo hoa trên đại lộ Promenade des Anglais được xác định là Mohamed Lahouaiej Bouhlel. Bouhlel là chủ nhân của chiếc thẻ ngân hàng mà cảnh sát tìm thấy trong chiếc xe tải gây ra vụ khủng bố. Cảnh sát sau đó còn tìm thấy một thẻ căn cước thứ hai bên trong chiếc xe tải.
Nghi phạm Bouhlel hành nghề lái xe tải, từng phạm các tội lặt vặt, có cả bạo lực nhưng chưa từng bị cơ quan chức năng theo dõi. Nhiều thân nhân của nghi phạm này đang được cảnh sát triệu tập lấy lời khai vào sáng 15/7. Nguồn tin cảnh sát cho hay thủ phạm vụ tấn công tại Nice từng bị kết án vì hành vi bạo lực hồi tháng 3 vừa qua.
Chiếc xe tải gây án đã được thuê trước vụ tấn công hai ngày tại vùng Saint-Laurent-du-Var, thuộc Nice. Nghi phạm đã lái xe dọc 2km trên đại lộ và tông vào dòng người, đồng thời dùng khẩu súng lục 7,56 mm để bắn vào đám đông và cảnh sát.