“ Top” 10 thị trường XKLĐ dành cho lao động Việt Nam(P1)

Kỳ I : Israel – thị trường tốt nhất!?

Không đòi hỏi trình độ tay nghề quá cao, thời gian làm việc chỉ 11 tháng, chi phí trước khi đi hợp lý, thu nhập cao… Israel đang trở thành thị trường hấp dẫn số một đối với lao động Việt Nam. Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) hiện đã cho phép 5 doanh nghiệp (DN) tham gia cung ứng lao động sang Israel.

Từ tiếp nhận tu nghiệp sinh

Nổi tiếng với nền nông nghiệp công nghệ cao, đất nước Israel chỉ có 6 triệu dân song có hàng ngàn Farm ( trang trại) sản xuất nông nghiệp. Mỗi năm nước này tiếp nhận khoảng hơn 1.000 tu nghiệp sinh (TNS) từ hàng chục quốc gia trên thế giới đến các trung tâm nghiên cứu nông nghiệp Israel để học tập, lao động nhằm nâng cao kiến thức và khoảng 4.000 - 5.000 lao động nước ngoài đến làm việc tại các trang trại, trong đó chủ yếu là lao động Thái Lan (chiếm 60%), số còn lại phân đều cho các nước Indonesia, Philippines, Việt Nam và Trung Quốc... 3 năm nay, các chủ Farm miền Nam nước này đã bắt đầu làm quen với TNS Việt Nam quacChương trình ký kết với Bộ NN&PTNT Việt Nam.

Ông Lê Xuân Luyện, Tổng Giám đốc Công ty Xây dựng - Dịch vụ và Hợp tác lao động (Oleco) – một trong những DN đầu tiên cung ứng TNS cho thị trường này cho biết từ năm 2008 đến nay, Oleco đã đưa sang Israel gần 400 TNS. “Cuối tháng 9 này, chúng tôi sẽ đưa thêm 100 TNS sang Israel. Vào thời điểm này, đây là thị trường tốt nhất", ông Luyện khẳng định.

Với thời gian sang làm việc 11 tháng (quy định của Israel chỉ cấp visa cho TNS 11 tháng), mỗi tuần TNS có 5 ngày làm việc thực tế và 1 ngày học kiến thức về sản xuất nông nghiệp công nghệ cao. Mức trợ cấp tu nghiệp Israel trả cho TNS khá cao, vì vậy sau 11 tháng, trừ các khoản ăn ở, học hành, chi phí (tổng chi phí trước khi đi chỉ khoảng 1.200USD), TNS còn tiết kiệm được khoảng 100 triệu đồng. 100% TNS công ty đưa sang làm việc khi trở về nước đều hài lòng với chương trình. Tiếp xúc với các em chúng tôi thấy các em không chỉ tích lũy được tiền lương cao mà còn được tiếp thu công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Cũng từ thành công của chương trình, “tiếng lành” về TNS Việt Nam đã tới tai các chủ môi giới Israel . 

“TNS Việt Nam chăm chỉ, thông minh, năng suất cao nên các chủ chủ Farm rất ca ngợi lao động Việt Nam và mong muốn nhận học viên quay lại lao động. Từ đó tác động đến chủ môi giới Isarel và mới đây họ đã sang Việt Nam thí điểm khởi động tiếp nhận lao động nông nghiệp sang làm việc trong các Farm phía Bắc Isarel”, ông Luyện cho biết.

Đến cơ hội cho lao động ngành nông nghiệp

Tháng 5 vừa qua, một số chủ môi giới Israel đã sang làm việc với các DN Việt Nam và bước đầu đã có một số DN đăng ký hợp đồng cung ứng lao động sang Israel. Cục Quản lý lao động ngoài nước (QLLĐNN) cũng đã thẩm định một số hợp đồng thí điểm để DN triển khai khai thác thị trường tiềm năng này. Theo tìm hiểu của phóng viên PLVN thì chế độ lao động không khác nhiều chế độ TNS mà Israel đang áp dụng với TNS Việt Nam, mức lương cơ bản vẫn tuân thủ theo luật lao động. Tuy nhiên do TNS theo chế độ vừa học vừa làm nên mỗi tuần mất 1 ngày đi học và đóng học phí nên thu nhập học viên thấp hơn lao động. Hơn thế, nếu lao động ký hợp đồng làm việc tại Farm A nhưng điều kiện lao động hoặc lương bổng không ổn định thì có quyền được chuyển sang Fram khác phù hợp hơn. Điều kiện và quy trình chuyển Farm tương đối đơn giản và đã được luật pháp Israel thừa nhận.

Người lao động sang Israel làm việc ở lĩnh vực nông nghiệp theo hợp đồng có thời hạn làm là 5 năm, giấy phép cư trú, làm việc được cấp và gia hạn từng năm một. Công việc là trồng, chăm sóc, bảo quản hoa quả trong các nông trại theo chế độ làm việc 8 giờ/ngày, mỗi tuần làm 6 ngày. Tiền lương cơ bản là 3.850,18 Shekel (khoảng 1.030USD)/tháng (1USD = 3,75 shekel). Sau khi trừ các chi phí thuế, điện, nước, ăn, ở... khoản tích lũy từ lương cơ bản còn lại khoảng 759USD/tháng. Nếu làm thêm, mỗi lao động có thể tích lũy được toàn bộ thu nhập khoảng 1.000USD/tháng.

Thuận lợi của Israel so với những thị trường thu nhập cao khác là không đòi hỏi quá cao trình độ lao động: nam giới có từ 4 năm kinh nghiệm làm việc trở lên ở lĩnh vực nông nghiệp; từ 22 đến 35 tuổi, cao 1,6m, nặng 50kg trở lên; có sức khỏe tốt, cần cù chịu đựng được vất vả trong điều kiện làm việc ngoài trời nắng nóng, làm việc với cường độ, áp lực công việc cao. Đặc biệt những người biết tiếng Anh hoặc có bằng lái ôtô, biết sử dụng máy kéo, máy chuyên dụng sẽ được ưu tiên tuyển chọn.

Đại diện Bộ LĐTBXH cho biết Hiệp định hợp tác về lao động giữa Việt Nam và Isarel đã được bàn thảo và sẽ sớm được kỳ kết, tạo hành lang thuận lợi cho các doanh nghiệp cung ứng lao động sang thị trường này cũng như bảo đảm quyền lợi cho người lao động tham gia chương trình. Vấn đề mấu chốt hiện tại là Bộ LĐTBXH cần có một “quy chuẩn” đối với DN tham gia thị trường mới này, tránh tình trạng các DN đổ xô vào khai thác thị  trường, thậm chí cạnh tranh không lành mạnh khiến cho thị trường bất ổn và đổ vỡ. 

Theo một số DN đang khảo sát thị trường này thì trong năm 2010, Israel sẽ không tiếp nhận quá con số 300 lao động Việt Nam và nếu như DN nào tranh thủ thị trường mới để tuyển “quân” ào ạt sẽ sớm gặp thất bại, mất uy tín với lao động trong nước cũng như đối tác nước ngoài.

Thanh Lương

( xem tiếp kỳ 2 : Libia- Thị trường cho người nghèo)