“Người gác cửa” của hệ thống y tế
Tại Hội nghị phổ biến Thông tư 39/2017/TT-BYT (Thông tư 39) quy định về gói dịch vụ y tế cơ bản cho y tế tuyến cơ sở do Bộ Y tế tổ chức ngày 15/12, ông Lê Thành Công, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ Y tế) cho biết, gói dịch vụ y tế cơ bản bao gồm “Gói dịch vụ y tế cơ bản do Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) chi trả” và “Gói dịch vụ y tế cơ bản phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng và nâng cao sức khỏe” do ngân sách Nhà nước chi trả.
Theo đó, gói dịch vụ y tế cơ bản do quỹ BHYT chi trả gồm các dịch vụ kỹ thuật khám chữa bệnh và danh mục thuốc sử dụng tại trạm y tế xã, phường, thị trấn và tương đương, phòng khám bác sĩ gia đình độc lập, trạm y tế quân dân y và phòng khám quân dân y (gọi chung là tuyến xã).
Còn gói dịch vụ y tế cơ bản phục vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng và nâng cao sức khỏe gồm các dịch vụ áp dụng tại trung tâm y tế quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (gọi chung là trung tâm y tế huyện) và các trạm y tế xã, phường, thị trấn để chăm sóc sức khỏe ban đầu.
Tất cả người dân đều có quyền được hưởng và được bảo đảm có thể tiếp cận được 76 dịch vụ y tế cơ bản và 241 danh mục thuốc kèm theo ngay tại tuyến y tế cơ sở. Thông tư 39 có hiệu lực từ ngày 1/12/2017.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn, thực hiện gói dịch vụ y tế cơ bản tại y tế tuyến cơ sở là một trong những giải pháp nâng cao chăm sóc sức khỏe người dân tốt hơn ngay tại cơ sở y tế gần nhất với người dân, vừa tiết kiệm được chi phí, vừa tiết kiệm được thời gian của người bệnh, vì 70% nhu cầu chăm sóc sức khỏe có thể giải quyết được từ tuyến y tế cơ sở, các trung tâm y tế, trạm y tế. Đây chính là “người gác cửa” của hệ thống y tế.
Ông Nguyễn Văn Tiên, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban các Vấn đề xã hội của Quốc hội, là một trong những người đề xuất xây dựng gói dịch vụ y tế cơ bản tại tuyến y tế cơ sở, cũng chia sẻ, thực hiện gói dịch vụ y tế cơ bản này, người dân không còn phải xếp hàng dài lên các cơ sở y tế tuyến huyện, tỉnh để lấy thuốc điều trị và phòng các bệnh như huyết áp, tim mạch, tiểu đường…
“Những loại thuốc này sẽ được chuyển về cơ sở y tế tuyến xã – nơi gần người dân nhất, khi đó vừa giảm quá tải ngoại trú tại các bệnh viện tuyến huyện, tỉnh, đồng thời tiết kiệm được thời gian và chi phí đi lại của người bệnh. Cán bộ y tế cơ sở cũng có thêm công việc khám, tư vấn sức khỏe ban đầu cho người bệnh, chuyên môn sẽ không mai một”, ông Tiên chia sẻ.
 |
| Thực hiện gói dịch vụ y tế cơ bản sẽ giảm quá tải ngoại trú tại các bệnh viện huyện, bệnh viện đa khoa tỉnh. Ảnh: VGP/Thúy Hà |
Cần có lộ trình thực hiện
Mới đây, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã tới thăm Trạm y tế phường Đồng Tiến, thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Trạm y tế phường Đồng Tiến có 6 y, bác sĩ, cơ sở vật chất được đầu tư tương đối khang trang nhưng nhiều người dân vẫn lên khám chữa bệnh ở tuyến trên do cùng loại bệnh nhưng thuốc ở bệnh viện huyện, tỉnh tốt hơn. Tuy nhiên, Trạm không thể dùng loại thuốc điều trị tốt hơn vì vướng mức trần quỹ khám chữa bệnh ngoại trú theo quy định cũ. Trạm cũng rất muốn liên kết với các phòng khám tư nhân trên địa bàn nhưng chưa có cơ chế.
Chia sẻ trong nhiều lần đi công tác tại các địa phương, ông Nguyễn Văn Tiên cũng cho biết, đến Ninh Bình, thấy một trạm y tế xã xây rất khang trang, có đầy đủ y, bác sĩ và trang thiết bị tối thiểu, tuy nhiên các cán bộ ở trạm này chỉ làm dự phòng, mà không được khám chữa bệnh lâm sàng. Lý do Sở Y tế và lãnh đạo tỉnh cho rằng, vì trạm y tế xã quá gần huyện nên không để khám chữa bệnh ở xã, cán bộ chỉ làm dự phòng.
Sau khi nghe tâm tư của cán bộ trạm y tế phường Đồng Tiến, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu ngành y tế và Bảo hiểm xã hội cần khẩn trương hướng dẫn quy định mới về gói dịch vụ y tế cơ bản đã có hiệu lực từ ngày 1/12 để các địa phương triển khai.
Theo ông Nguyễn Văn Tiên, nếu địa phương nào có khung chính sách và quan tâm, tạo điều kiện cho y tế tuyến xã thì địa phương đó sẽ triển khai rất tốt việc chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân. Đặc biệt, đối với Thông tư 39 này, Bộ Y tế cần đưa ra lộ trình để các địa phương thực hiện.
“Có thể ở khu vực thành thị, đồng bằng, thời gian thực hiện là 2 năm, ở miền núi có thể 5 năm là phải thực hiện xong”, ông Tiên cho biết.
Gói dịch vụ y tế cơ bản do Quỹ BHYT chi trả gồm các dịch vụ kỹ thuật khám chữa bệnh sau: Tháo bột các loại, chích nhọt ống tai ngoài, làm thuốc tai, nhổ răng sữa, khâu vết thương đơn giản vùng đầu, mặt, cổ, đo thị lực, cắt và khâu tầng sinh môn, soi cổ tử cung, đỡ đẻ thường… với 241 loại thuốc chia thành 24 chuyên ngành.
Bên cạnh các danh mục dịch vụ y tế và danh mục thuốc đang sử dụng tại tuyến y tế cơ sở, Bộ Y tế cũng đang đề xuất bổ sung các danh mục khác sử dụng trong Gói dịch vụ y tế cơ bản này như: Cấp phát thuốc tại nhà, chăm sóc người già, trẻ em…, thậm chí Bộ cũng sẽ đề xuất cả những danh mục kỹ thuật mà tuyến y tế cơ sở hoàn toàn có thể thực hiện được nhưng chưa được BHYT chi trả.
