Hồi đầu năm nay, một người đàn ông họ Li, giáo viên Trường Trung học cơ sở ở phía đông thành phố Ninh Ba (tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc) bị bắt giữ vì nghi tấn công tình dục một nữ sinh. Để biện hộ cho hành vi của thủ phạm, lãnh đạo nhà trường cho biết nạn nhân (13 tuổi) vốn có quan hệ yêu đương với thầy giáo. Tuyên bố này bị dư luận lên án mạnh mẽ, đòi chính phủ có biện pháp bảo vệ trẻ vị thành niên ở môi trường học đường.
Do đó, Bộ Giáo dục Trung Quốc tin rằng việc cấm giáo viên và học sinh nảy sinh tình cảm lãng mạn có thể giảm thiểu tình trạng quấy rối tình dục học đường.
Theo đó, Bộ Giáo dục Trung Quốc lần đầu công bố dự thảo một thông tư để lấy ý kiến của công chúng vào tuần vừa rồi, nếu được thông qua, các trường tiểu học và trung học sẽ cấm giáo viên hẹn hò hoặc quan hệ tình dục với học sinh.
Dự thảo quy định cách thức tương tác giữa giáo viên và học sinh ở các trường tiểu học và trung học. Đáng nói, các hành vi mang tính lãng mạn giữa thầy và trò bị cấm hoàn toàn. Các hành vi được xem là “làm tổn thương sức khỏe thể chất và tinh thần của học sinh” được liệt kê trong dự thảo này bao gồm mò mẫm hoặc cố ý chạm vào cơ thể, tán tỉnh, trêu chọc hoặc đưa ra các nhận xét mang tính khêu gợi tình dục. Giáo viên cũng bị cấm hiển thị hoặc lưu hành tin nhắn, sách, tạp chí, phim, video, hình ảnh có chứa thông tin khiêu dâm cho học sinh.
Dự thảo cũng có các điều khoản cụ thể về quấy rối tình dục, yêu cầu các trường quản lý ký túc xá an toàn, giám sát bằng camera và có cơ chế ngăn chặn, báo cáo cũng như đối phó với quấy rối tình dục. Các giáo viên bị phát hiện vi phạm nội quy sẽ bị kỷ luật và bị cấm tham gia bất kỳ cuộc thi giải thưởng nào trong thời gian từ 1-3 năm. Ngoài ra, nếu hiệu trưởng của trường nào để xảy ra tình trạng trên, có thể sẽ bị cách chức trong tối đa năm năm.
Xiong Bingqi - Giám đốc Viện Nghiên cứu giáo dục Thế kỷ XXI - cho biết năm 2014, Trung Quốc từng ban hành một luật về đạo đức nhà giáo với mười điều cấm cụ thể, bao gồm quấy rối tình dục hoặc có “mối quan hệ không phù hợp” với học sinh. Nhưng theo Xiong, khái niệm “mối quan hệ không phù hợp” không được định nghĩa rõ ràng khiến nhiều người có những ý kiến khác nhau.
Do không có định nghĩa rõ ràng, các trường học và sở giáo dục rất khó giải quyết vụ việc nếu giáo viên liên quan là người độc thân. Ông nói: “Trong một số trường hợp, các giáo viên bị cáo buộc quấy rối tình dục cho rằng, đây là một sự bất công, với lập luận rằng mối quan hệ này đã được đồng thuận”.
Thông thường, giáo viên vi phạm những điều trên sẽ được phân công đến các trường khác thay vì bị phạt vì lỗi đạo đức. “Với việc thực hiện lệnh cấm hẹn hò giữa giáo viên và học sinh trong tương lai, loại vấn đề hóc búa này sẽ được giải quyết vì ngay từ đầu, họ đã không thích hợp để hẹn hò” - ông Xiong nói.
Sau khi dự thảo này được đưa ra có rất nhiều ý kiến đồng tình. Cô Shen Bin, phóng viên tờ The Paper nhận định, mối quan hệ tình cảm giữa thầy và trò tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Cô cho rằng trẻ vị thành niên không có đầy đủ nhận thức, không có khả năng đồng thuận quan hệ tình dục một cách hợp lý nên dễ trở thành đối tượng bị quấy rối, tấn công.
Maggie Yang - mẹ của một nữ sinh 15 tuổi người Thâm Quyến - cho biết bà đồng tình với lệnh cấm hẹn hò giữa giáo viên và học sinh: “Tôi nghĩ hẹn hò là việc của người lớn. Làm sao chúng tôi có thể dung thứ cho việc một giáo viên hẹn hò với một học sinh vị thành niên? Quy tắc này nên được thực hiện sớm hơn”.
Nhiều người khác lại cho rằng hẹn hò là quyền hợp pháp của mỗi người. “Tuy nhiên họ không hiểu rằng, một giáo viên có thể sử dụng quyền lực từ vị trí của mình để xúi giục hoặc ép buộc học sinh hẹn hò với mình. Nếu một giáo viên hẹn hò với một học sinh, họ thường sẽ dành đặc quyền cho người đó. Điều này là không công bằng cho các học sinh khác. Vì vậy, việc cấm hẹn hò giữa giáo viên và học sinh về cơ bản là để tránh trao đổi sở thích”, ông Xiong Bingqi nói, đồng thời thúc giục cơ quan nhà nước mở rộng lệnh cấm đối với các trường đại học.
