Theo AFP, các loại máy bay ném bom H-6K, máy bay tiêm kích Su-30, J-11 và máy bay trinh sát đã tham gia vào hoạt động tuần tra, tập trận bắn đạn thật xung quanh đảo Đài Loan. Được biết, cuộc tập trận diễn vào thời điểm bà Thái Anh Văn hôm 18/4 bắt đầu chuyến thăm Swaziland - một trong 20 quốc gia duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan.
Theo chuyên gia J. Michael Cole của Viện Chính sách Trung Quốc thuộc Trường ĐH Nottingham, cuộc tập trận của Trung Quốc có thể là kế hoạch tâm lý chiến nhằm làm phân tán sự chú ý vào chuyến đi của bà Thái. Phía Đài Loan cho biết hai máy bay ném bom H-6K của Trung Quốc đã bay vòng quanh hòn đảo vào chiều 18/4, đi ngang qua eo biển Miyako, tới phía đông bắc Đài Loan, sau đó quay lại căn cứ qua kênh Bashi giữa Đài Loan và Philippines.
Tối 18/4, truyền thông Trung Quốc cũng đưa tin hải quân nước này đã tiến hành các cuộc tập trận bắn đạn thật - bao gồm sự tham gia của máy bay trực thăng - dọc theo bờ biển Đông Nam. Địa điểm tập trận là khu vực ngoài khơi bờ biển TP Tuyền Châu. Tuy nhiên, phía Đài Loan khẳng định không có tàu hải quân Trung Quốc nào xuất hiện ở eo biển Đài Loan trong ngày 18/4.
Người đứng đầu cơ quan quốc phòng hòn đảo cho hay cuộc tập trận của Trung Quốc chỉ có lực lượng pháo binh trên mặt đất tham gia. “Dường như Trung Quốc công bố thông tin giả để cường điệu cuộc tập trận, làm cho nó có vẻ lớn nhưng thực tế lại nhỏ”, ông Chen Chung-chi nói.
Phía truyền thông Trung Quốc miêu tả cuộc tập trận hôm 18/4 là hoạt động kiểm tra “khả năng tác chiến trên biển dưới mọi điều kiện thời tiết”. Đồng thời tuyên bố cuộc tập trận là phản ứng của Bắc Kinh về việc nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn muốn “thúc đẩy độc lập cho hòn đảo”. Giám đốc Văn phòng Các vấn đề Đài Loan của Bắc Kinh Liu Jieyi nói rằng cuộc tập trận nhằm mục đích “bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước”.
Đây là cuộc tập trận thứ 2 trong vòng một tuần của Trung Quốc tại khu vực xung quanh đảo Đài Loan. Trước đó, hàng chục tàu chiến nước này, gồm cả tàu sân bay Liêu Ninh, đã tham gia cuộc tập trận bắn đạn thật quy mô chưa từng có hôm 10/4 tại vùng biển phía Nam đảo Đài Loan. Ngày 13/4, Đài Loan cũng tổ chức tập trận bắn đạn thật lớn sau khi Trung Quốc công bố kế hoạch diễn tập tại vùng biển xung quanh hòn đảo này. Nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn có mặt giám sát cuộc tập trận và tuyên bố “lực lượng vũ trang sẵn sàng đối phó mọi cuộc xung đột”.
Hiện quan hệ giữa Trung Quốc Đại lục và Đài Loan xấu đi sau khi bà Thái Anh Văn, người ủng hộ thúc đẩy tự chủ và văn hóa bản địa Đài Loan, lên nắm quyền tại Đài Bắc. Phát biểu trước quốc hội Trung Quốc hồi tháng 3, Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố sẽ “trừng phạt mọi nỗ lực chia tách lãnh thổ Trung Quốc”. Điển hình, Trung Quốc gần đây nhiều lần bày tỏ sự phản đối trước việc Mỹ phê chuẩn kế hoạch bán 1,4 tỷ USD vũ khí tối tân cho Đài Loan và thông qua đạo Đạo luật Qua lại Đài Loan, khuyến khích các chuyến thăm “mọi cấp độ” giữa quan chức hai bên.
