Bệnh nhân là T.V.S (66 tuổi, trú tại thôn 15, xã Nam Dong, huyện Cư Jút). Bệnh nhân có khối u vùng đỉnh đầu cách đây hơn 1 năm, đi khám nhiều nơi và được chẩn đoán là u mỡ.
Tuy nhiên, mới đây, bệnh nhân thấy đau tức nhiều tại khối u, sờ thấy căng cứng nên được người nhà đưa vào khám tại một bệnh viện trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk vào ngày 14/4. Bệnh nhân được chẩn đoán viêm xương sọ chẩm phải/tụ mủ dưới da đầu đỉnh chẩm phải/đái tháo đường type II.
Ngày 17/4, bệnh nhân được xử trí nạo xương viêm, dẫn lưu mủ vùng đỉnh chẩm phải và lấy mẫu làm xét nghiệm. Đến ngày 19/4, kết quả cho thấy bệnh nhân dương tính với vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei (vi khuẩn gây ra bệnh Withmore).
Sau khi ghi nhận trường hợp mắc bệnh Whitmore, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk đã phản hồi thông tin cho đơn vị liên quan, đồng thời tổ chức điều tra và giám sát tại cộng đồng để phòng tránh bệnh lây lan.
Với tỷ lệ tử vong lên đến 40 – 60%, bệnh Whitmore được Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đưa vào danh sách các bệnh lý nguy hiểm hàng đầu. Bệnh gây hoại tử nhiều cơ quan, trong đó có da và làm suy yếu hệ miễn dịch nhanh chóng.
Theo Bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh Whitmore là một bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây ra. Vi khuẩn B. pseudomallei sống trong đất, nước bị nhiễm khuẩn, đặc biệt là những vùng ngập úng sau lũ lụt.
Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua da khi lội trong nước, bùn thời gian dài hoặc có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bị nhiễm vi khuẩn. Hiện chưa có bằng chứng về việc lây truyền vi khuẩn từ người sang người hoặc từ động vật sang người và không lây lan thành dịch lớn.
Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, có thể diễn biến nặng, tử vong, đặc biệt ở những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch … Hiện chưa có vaccine phòng bệnh.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động phòng bệnh Whitmore như sau:
- Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng, trước khi ăn.
- Thực hiện ăn chín, uống nước đun sôi để nguội, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết.
- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại/ gần nơi bị ô nhiễm.
- Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) đối với những người thường xuyên làm việc ngoài trời, tiếp xúc với đất và nước bẩn.
- Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.
- Những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch… cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
- Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.
