Trước Tòa án quân sự đặc biệt của Mỹ trên Vịnh Guantanamo (Cuba) hôm 25/10, công dân Canada Omar Khadr, người bị bắt giữ tại Afghanistan từ khi 15 tuổi vì những cáo buộc liên quan tới khủng bố, thừa nhận một số tội danh chống lại mình sau 8 năm ngồi tù.
Phác họa Omar Khads tại tòa án. Ảnh: AFP
Omar Khadr, 24 tuổi, đã bị bắt giữ và bị cáo buộc ném lựu đạn khiến một lính Mỹ thiệt mạng năm 2002 tại Afghanistan. Nhân vật này cũng bị truy tố vì đã chuẩn bị đánh bom tự tạo với ý định giết hại các binh sĩ nước ngoài. Tại phiên tòa hôm 25/10, thẩm phán quân sự Patrick Parrish đã đọc 5 tội danh chống Khadr: “tội phạm chiến tranh”, giết người, âm mưu giết người, hỗ trợ vật chất cho khủng bố và làm gián điệp.
Phiên tòa xử Khadr đã gặp phải sự chỉ trích gay gắt vì Mỹ là nước đầu tiên kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai khởi tố một bị can bị cáo buộc là tội phạm chiến tranh khi còn tuổi vị thành niên. Luật sư của Khadr đã không thành công khi biện hộ cho Khadr với lý lẽ: Khi phạm tội, Khadr chỉ là lính ‘nhí’ nên được cải tạo hơn là đem ra xét xử trước tòa án quân sự.
Khard có thể phải đối mặt với mức án tù chung thân. Anh ta là người thứ hai nhận tội tại Tòa án Guantanamo dưới thời Tổng thống Obama và là tù nhân phương Tây cuối cùng tại Guantanamo.
Theo luật sư người Canada của Khadr là Dennis Edney, hai Chính phủ Mỹ và Canada đã trao đổi công hàm ngoại giao và đã cùng thống nhất chuyển Khadr về nước thi hành phần còn lại trong bản án. Tuy nhiên, phát ngôn viên của Bộ Ngoại Giao Canada Lawrence Cannon nói: “Vấn đề này là vấn đề giữa Omar Khadr và Chính phủ Mỹ, chúng tôi không bình luận gì thêm”. Trong khi đó, theo thẩm phán Mỹ, một thỏa thuận ổn thỏa có thể sẽ không được tiết lộ chừng nào các bồi thẩm đoàn chưa xác định được hình phạt.
7 bồi thẩm đoàn quân sự - không tham dự phiên tòa hôm 25/10 - có thể buộc Khadr phải chịu một hình phạt nặng hơn so với hình phạt dự kiến trong bản thỏa thuận mà họ không biết về nội dung. Nhưng Omar Khadr sẽ thi hành mức án nào ngắn nhất, thẩm phán giải thích.
Theo thỏa thuận thì Khadr sẽ lĩnh thêm nhiều nhất là 7 năm trong một nhà tù nào đó của Canada và sau đó sẽ được tự do theo sự dàn xếp của một ủy ban tự do có điều kiện, luật sư cho biết thêm. Những năm tù mà Khadr đã thi hành sẽ không được trừ đi. Bất chấp điều đó, Ottawa hôm 25/10 vẫn từ chối cho biết quan điểm về việc đưa công dân Canada trở về nước.
Theo một thông cáo của tổ chức Ân xá Quốc tế, “Mỹ phải hủy bỏ các ủy ban quân sự và đưa tù nhân của Guantanamo ra xét xử trước một tòa án theo quy định pháp luật chung phù hợp với các quy định pháp luật quốc tế”.
Hoàng Tuyết - Ngọc Tú (theo Reuters, AFP, AP)
