Vụ Nguyễn Đức Kiên và đồng phạm được đánh giá là đại án tham nhũng nên được dư luận đặc biệt quan tâm, chờ đợi phán quyết nghiêm minh thể hiện quyết tâm chống tham nhũng của Đảng, Nhà nước. Đại án này từng “dậy sóng” dư luận bởi trước đó hai bị cáo Phạm Trung Cang, Huỳnh Quang Tuấn từng được “lọt lưới” trong nhóm tội “Cố ý làm trái”, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.
Tuy nhiên, với việc ngày 9/2/2014 VKSNDTC ra Cáo trạng (lần 2) truy tố bổ sung Phạm Trung Cang, Huỳnh Quang Tuấn đồng phạm tội “Cố ý làm trái” được ví như “trả lại tên cho em” một cách công bằng, khách quan.
Tiếp theo, vào cuối tháng 4/2014, việc TAND TP.Hà Nội ra quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn, tiến hành bắt tạm giam đối với 4 bị can tại ngoại gồm Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, Huỳnh Quang Tuấn để đảm bảo cho việc xét xử sơ thẩm được đánh giá là đã thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn của các cơ quan tiến hành tố tụng TP.Hà Nội đối với đại án tham nhũng này. Hiện đại án này chỉ còn ông Trần Xuân Giá đang được đình chỉ xét xử để chữa bệnh hiểm nghèo, và chắc chắn tới đây sẽ bị đưa ra xét xử nếu bệnh tình của bị cáo này tiến triển khả quan hơn.
Trong vụ án này còn có hai nhân vật được dư luận đặc biệt quan tâm đó là bà Nguyễn Thúy Hương - em gái Nguyễn Đức Kiên và Đặng Ngọc Lan - vợ của Kiên. Bà Đặng Ngọc Lan là Tổng Giám đốc Cty B&B, nơi mà bị cáo Kiên đã dùng để thực hiện một loạt các hoạt động kinh doanh trái pháp luật gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Bà Lan và bà Hương là những người thực hiện việc ký hợp đồng theo chỉ đạo của Nguyễn Đức Kiên, giúp Kiên trốn trên 25 tỷ đồng tiền thuế thu nhập doanh nghiệp tại Cty B&B. Bà Lan và Hương là những người liên đới chịu trách nhiệm vì đã nhận ủy thác sai quy định pháp luật. Quá trình điều tra và tại phiên tòa công khai, bà Lan khai nhận: Bà có ký các hợp đồng ủy thác và phân chia lợi nhuận giữa Công ty B&B với bà Hương nhưng trong thời điểm ký hợp đồng này bà đang chuẩn bị sinh con nên không biết gì về việc kinh doanh vàng của Cty B&B.
Mọi việc kinh doanh của Cty B&B đều do Nguyễn Đức Kiên chỉ đạo và trực tiếp thực hiện. Cơ quan điều tra Bộ Công an nhận định bà Lan và bà Hương được xem là hai cá nhân có liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh trái phép của Nguyễn Đức Kiên. Hành vi của bà Hương và bà Lan đủ yếu tố cấu thành tội “Trốn thuế” với vai trò đồng phạm nhưng xét vào thời điểm thực tế khi đó, bà Lan đang mang thai và chuẩn bị sinh con nên để đảm bảo tính nhân đạo của pháp luật, cơ quan điều tra đã đề xuất chưa cần thiết xử lý hình sự đối với hai người này.
Tuy nhiên, theo ý kiến của một chuyên gia pháp lý theo sát diễn biến vụ án thì việc bà Đặng Ngọc Lan và bà Nguyễn Thúy Hương không bị truy tố, xét xử sẽ dẫn đến việc có nhiều người nghi ngại rằng do cơ quan tố tụng đã bỏ lọt người, sót tội hay Nguyễn Đức Kiên đã nhận hết, gánh hết tội cho người thân?
Ở chiều hướng ngược lại, không loại trừ ý kiến cho rằng Nguyễn Đức Kiên đã bị xét xử oan như lời bị cáo Kiên kêu oan và các LS bào chữa cho Kiên khẳng định.
Được biết, quá trình xét xử sơ thẩm vụ án, các LS bào chữa cho các bị cáo trong vụ án Nguyễn Đức Kiên đã ký vào bản kiến nghị gửi các Đại biểu Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội, Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, Văn phòng Quốc hội đề nghị giám sát việc điều tra, xét xử vụ án.
Giới chuyên gia đánh giá đây là một động thái hết sức tích cực và dư luận kỳ vọng, mong mỏi vào một phán quyết nghiêm minh, khách quan của Tòa án, bảo đảm mọi hành vi phạm pháp đều bị xử lý nghiêm minh, khách quan, không bỏ lọt tội phạm và cũng không làm oan người vô tội./.
