Doanh nghiệp có nhiều lo lắng
Sáng 8/4, Báo Tiền Phong tổ chức Tọa đàm “Ứng phó thuế đối ứng của Hoa Kỳ”. Phát biểu mở đầu Tọa đàm, Tổng Biên tập Báo Tiền Phong Phùng Công Sưởng nhấn mạnh, Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn thứ 2 và thị trường xuất khẩu quan trọng nhất của Việt Nam khi kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Mỹ năm ngoái đạt gần 150 tỷ USD (tăng 20,5% so với cùng kỳ năm trước) và thặng dư thương mại đạt 123,5 tỷ USD, thuộc nhóm 3 nước có thặng dư thương mại lớn với Mỹ.
Chiều 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách mới sẽ áp thuế cơ bản 10% đối với tất cả hàng hóa của các nước từ ngày 5/4 và áp thuế đối ứng với 60 nước kể từ ngày 9/4, trong đó Việt Nam ở mức 46% - thuộc nhóm các nước có mức thuế cao. Ngày 7/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định sẽ không lùi bước trong việc áp thuế quan toàn diện với hàng nhập khẩu từ hầu hết các nước trên thế giới, trừ khi các nước cân bằng thương mại với Mỹ. Điều này cho thấy quyết tâm của chính quyền Mỹ trong việc thực hiện áp thuế đối ứng mới với nhiều quốc gia.
Đối với nước ta, chính sách thuế của Mỹ dự báo sẽ ảnh hưởng lớn đến 5 nhóm ngành chính đang chiếm 64,3% tổng kim ngạch xuất khẩu (XK) của Việt Nam vào Mỹ năm 2024 như điện tử, dệt may, da giầy, gỗ và sản phẩm từ gỗ, nông - thủy - hải sản, thép và nhôm. Tuy nhiên, không ít chuyên gia cho rằng đây cũng là cơ hội để cơ cấu lại các ngành hàng, cải thiện năng lực sản xuất và thích ứng của doanh nghiệp Việt và rộng hơn là của cả nền kinh tế trước những thay đổi nhanh của tình hình thế giới.
Với mong muốn có thêm nhiều thông tin đa chiều hơn, nhằm tìm ra những giải pháp để góp phần tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam, Báo Tiền Phong tổ chức tọa đàm “Ứng phó thuế đối ứng của Hoa Kỳ”. Ban tổ chức Tọa đàm mong nhận được nhiều ý kiến sôi nổi, đa chiều nhằm cung cấp thêm thông tin cho bạn đọc, cho các nhà đầu tư và góp thêm ý kiến với các cơ quan chức năng.
Phó Chủ tịch Hiệp hội gỗ, lâm sản Việt Nam Ngô Sỹ Hoài phản ánh, việc Mỹ áp thuế 46% với mặt hàng nhập của Việt Nam là “đòn” đánh rất mạnh vào công nghiệp gỗ Việt Nam. Nếu như từ ngày 9/4, rất nhiều sản phẩm gỗ sang Mỹ chịu mức thuế 46% khiến doanh nghiệp không còn biên độ lợi nhuận. Ngành gỗ có khoảng 4.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ có chế biến sản phẩm XK, 1 triệu hộ nông dân, toàn bộ chuỗi cung ứng này chắc chắn bị tác động.
Phó Chánh Văn phòng Hội đồng quản trị Tập đoàn Dệt may Việt Nam Hoàng Mạnh Cầm cho biết, chính sách thuế đối ứng mới của ông Trump được Tập đoàn đánh giá là bất ngờ và vượt xa dự báo trước đây về mức thuế. Tập đoàn cũng phân tích nhanh tác động, trước tiên nguồn tiêu thụ, thị trường Mỹ suy giảm nhu cầu, giá tăng cầu tại Mỹ sẽ giảm. Dệt may sẽ là mặt hàng trong rổ hàng hóa chịu tác động mạnh nhất.
Trong ngắn hạn, XK dệt may đi Mỹ sẽ sụt giảm, kỳ vọng đàm phán của Chính phủ hiện nay và những xoay chuyển của các doanh nghiệp trong ngành sẽ giảm thiểu rủi ro. Từ quý II, Tập đoàn dự báo đơn hàng đi Mỹ sẽ giảm. Tuy nhiên, chúng ta không quá bi quan khi lần này Mỹ đánh thuế với tất cả các nước. Theo nghiên cứu của Tập đoàn Dệt may, lần này ít có sự dịch chuyển về chuỗi cung ứng như lần đầu, các nước khác cũng chịu mức thuế cao, chỉ đơn hàng nhỏ.
 |
Phó Tổng Thư ký VASEP Lê Hằng. (Ảnh: L.T) |
Phó Tổng Thư ký VASEP Lê Hằng cho biết, ngay sau khi nhận thông tin Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế đối ứng 46% đối với các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, các doanh nghiệp trong ngành thủy sản như “ngồi trên đống lửa” với tâm trạng hoang mang và lo lắng. Tại thời điểm ông Trump công bố áp thuế, nước ta đang có gần 40.000 tấn thủy hải sản đang trên đường đến Mỹ và các doanh nghiệp lo ngại rằng không biết số hàng hóa này có bị áp thuế 46% ngay hay không.
Các mặt hàng thủy sản của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ không chỉ chịu riêng mức thuế 46% mà còn phải chịu nhiều loại thuế khác như thuế trợ cấp, thuế chống phá giá... nên tổng thuế phải chịu tối đa lên đến 75%. Mặt khác, các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam thường sử dụng phương thức giao hàng tại kho nên mức thuế mới của Mỹ tác động trực tiếp lên các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Doanh nghiệp thủy sản Việt Nam lo lắng không biết các hợp đồng đã ký kết sẽ phải tính toán lại như thế nào với mức thuế đối ứng mới. Hiện tại, nhiều doanh nghiệp trong ngành đã dừng ngay việc ký hợp đồng và tạm dừng xuất khẩu, điều này dẫn đến việc họ phải chịu phạt vì vi phạm hợp đồng.
Tăng cường đối thoại cấp cao với Mỹ
Về các giải pháp ứng phó, Chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, việc Mỹ công bố áp thuế đối ứng 46% đối với hàng Việt Nam không chỉ ảnh hưởng tới xuất khẩu mà còn chịu tác động tới lĩnh vực tài chính, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), thị trường bất động sản, vàng…
Vì vậy, chúng ta cần phải có sự minh bạch xuất sang Mỹ, tránh bán phá giá hỗ trợ xuất khẩu, thông số sản phẩm Việt Nam rõ ràng minh bạch. Chúng ta mong rằng có những tiến triển lạc quan hơn nhưng sẵn sàng trường hợp xấu nhất.
Từ góc độ cơ quan thuế, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) Mai Sơn nhấn mạnh, đã chủ động từ lúc chính quyền Mỹ thay đổi nhiệm kỳ. Trên cơ sở điều hành vĩ mô của Chính phủ, thời gian vừa qua Bộ chủ động đề xuất chính sách, tạo ra sức bật cho nền kinh tế nói chung và doanh nghiệp trong nước.
Để ứng phó với quyết định từ phía Mỹ và thúc đẩy tăng trưởng GDP 2 con số như mục tiêu đề ra trong năm nay, Bộ đưa ra một số giải pháp cụ thể hơn. Với quản lý thuế, với doanh nghiệp FDI, Bộ Tài chính sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra, đặc biệt với dấu hiệu chuyển giá, quan hệ công ty quốc gia trung chuyển, việc này lợi dụng chính sách của Việc Nam là điểm trung chuyển để lách thuế. Chúng ta hoàn thuế cho doanh nghiệp gia công, lắp ráp để xuất khẩu… Xây dựng cơ sở dữ liệu chia sẻ với cơ quan thuế Mỹ, tạo cơ sở cho 2 bên phối hợp hiệu quả ngăn chặn hành vi gian lận thuế xuyên quốc gia. Các chính sách thuế khác như thuế thu nhập doanh nhiệp có nhiều giải pháp có thể chia sẻ trong thời gian tới…
Theo Chuyên gia kinh tế Nguyễn Quang Huy, cần tăng cường đối thoại cấp cao với Mỹ. Đồng thời, đàm phán, ngoại giao nhân dân cũng như vận động các doanh nghiệp, liên quan đến lợi ích của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ để chúng ta có tiếng nói trong quá trình đàm phán. Ngoài ra, tăng cường năng lực nội tại về pháp lý và pháp luật trong việc xử lý các vụ kiện và phòng bị thương mại. Bên cạnh đó, hỗ trợ các doanh nghiệp tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đầu tư công nghệ và đa dạng hóa thị trường, đối với các doanh nghiệp cũng cần chú ý đến quản trị chuỗi cung ứng và kỷ luật và tăng cường các kịch bản ứng phó phù hợp.
 |
Đại sứ Phạm Quang Vinh. (Ảnh chụp màn hình) |
Trong video trả lời phỏng vấn Báo Tiền phong phát tại Tọa đàm, Đại sứ Phạm Quang Vinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Mỹ cho biết, ngay sau Mỹ công bố áp thuế đối ứng 46% với các mặt hàng xuất khẩu đến Mỹ của Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Cuộc điện đàm từ phía Việt Nam này được phía Mỹ đánh giá rất cao và thậm chí ông Trump đưa lên mạng xã hội.
Nhìn về tổng thể, hàng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ không cạnh tranh trực tiếp với hàng hóa nội địa của Mỹ, vậy nên việc hợp tác giữa Việt Nam - Mỹ sẽ mang lại lợi ích lớn cho người tiêu dùng và Chính phủ Mỹ.
Ngay lúc này, Đặc phái viên của Tổng Bí thư Tô Lâm, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đang ở Mỹ để đàm phán về thuế đối ứng, nếu việc này đạt được kết quả tốt thì có thể Mỹ sẽ lùi ngày áp thuế đối ứng 46% với các mặt hàng từ Việt Nam để hai nước thỏa thuận thêm. Mục đích của đoàn đặc phái viên không chỉ nhằm giải quyết các vướng mắc về thuế đối ứng mà còn là cơ hội để Việt Nam tìm kiếm các cơ hội và kêu gọi hợp tác đầu tư từ các doanh nghiệp Mỹ liên quan đến lĩnh vực công nghệ, dầu khí, an ninh quốc phòng và hàng không dân dụng.
