Bệnh dại là bệnh viêm não tủy cấp tính do vi rút dại gây ra, lây truyền từ động vật sang người chủ yếu qua vết cắn của động vật mắc bệnh. Một trong những lý do khiến bệnh dại dễ bùng phát chính là thói quen nuôi chó thả rông của nhiều gia đình ở các vùng quê, trong khi không phải ai cũng tuân thủ đúng lịch tiêm phòng cho đàn chó nuôi của mình. Thực tế, tỷ lệ tiêm phòng trên đàn chó, mèo ở các địa phương đạt thấp, yêu cầu miễn dịch cho cộng đồng chưa cao.
Theo cảnh báo của các chuyên gia, qua theo dõi bệnh dại trong nhiều năm có tới hơn 10% ca tử vong do dại là nạn nhân tự ý điều trị bằng thuốc nam. Hàng năm, vẫn có hàng chục bệnh nhân chết oan vì tin lời thầy lang, chữa thuốc nam mà bỏ không đi tiêm vắc xin chỉ đến khi phát bệnh mới đưa đến cơ sở y tế nên nhiều trường hợp phát dại không thể cứu chữa.
Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: “Từ khi bị có cắn đến khi phát bệnh dại trung bình 3- 6 tháng, có rất ít trường hợp phát bệnh sớm hơn hoặc cá biệt có những ca sau vài năm mới phát bệnh. Ngoài chó, mèo, dơi, chồn, cáo cũng có thể truyền bệnh dại. Khi bị chó dại cắn, không phải 100% số người bị cắn phát bệnh dại mà có người bị, có người không vì tùy thuộc lượng vi rút trong nước bọt chó nhiều hay ít, vết thương sâu hay không làm rách da. Tuy nhiên, không thể dự đoán được người nào có thể bị phát dại hay không, và khi đã phát bệnh dại nhìn chung sẽ tử vong nên tất cả những người bị chó dại cắn đều được khuyến cáo tiêm vắc xin phòng bệnh dại”.
Hiện nay chưa có thuốc đặc trị để điều trị bệnh, tuy nhiên có thể phòng và điều trị dự phòng bằng vắc xin và huyết thanh kháng dại. Việt Nam hiện có 2 vắc xin phòng bệnh dại được cấp giấy đăng ký lưu hành là vắc xin Verorab do Công ty Sanofi Pasteur, Pháp sản xuất và vắc xin Abhayrab do Công ty Human Biologigical Institute, Ấn Độ sản xuất. Vắc xin dại được sử dụng trong tiêm chủng dịch vụ do người dân tự chi trả. Trên cả nước có khoảng 700 điểm tiêm chủng vắc xin dại. Hàng năm trung bình có khoảng 400.000 - 500.000 người tiêm vắc xin phòng dại.
Cục Y tế dự phòng cho biết, trong những tháng đầu năm 2018 tại một số địa phương xảy ra hiện tượng thiếu cục bộ vắc xin phòng bệnh dại, từ thực tế đó Chương trình quốc gia khống chế và tiến tới loại trừ bệnh dại trên người đã khuyến cáo các điểm tiêm phòng dại cần tăng cường sử dụng phác đồ tiêm trong da thay thế phác đồ tiêm bắp khi sử dụng vắc xin dại để tiết kiệm sử dụng vắc xin, tăng số lượng người được tiêm.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp như: ban hành kế hoạch dự trù vắc xin; phối hợp với cơ quan Thú y và chính quyền địa phương trong công tác giám sát, xử lý ổ dịch dại kịp thời; hướng dẫn các địa phương thực hiện đúng các quy định hiện hành trong công tác phòng, chống bệnh dại, đồng thời chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương nhập khẩu, kiểm định, phân phối vắc xin này để đáp ứng nhu cầu phòng bệnh của người dân. Đến nay, vắc xin này đã được cung ứng kịp thời cho các cơ sở tiêm chủng vắc xin dại trên phạm vi toàn quốc để người dân có thể tiêm chủng phòng chống bệnh dại.
