Vì sao khán giả cần nghệ sĩ minh bạch tiền từ thiện?

Vợ chồng ca sĩ Thuỷ Tiên đưa ra những lý do dịch bệnh, giãn cách nên chưa thể sao kê tài khoản.

Sao kê tài khoản không khó

“Sao kê” là từ khoá “nóng hổi” trên mạng xã hội trong thời gian vừa qua. Xuất phát từ chuyện một nữ doanh nhân liên tục livestream đưa ra những thông tin về chuyện nghệ sĩ này, nghệ sĩ khác nắm giữ số tiền quyên góp từ thiện từ cộng đồng lên đến hàng chục, hàng trăm tỉ đồng nhưng không đưa đến tay người dân… Từ đây, cộng đồng mạng xôn xao đòi các nghệ sĩ sao kê tài khoản ngân hàng để minh bạch các khoản tiền.

Người đầu tiên đứng trước làn sóng đòi sao kê có lẽ là nghệ sĩ hài Hoài Linh. Trước áp lực của dư luận, Hoài Linh đã phải đăng đàn giải thích sự chậm trễ trong quá trình làm từ thiện từ tiền cộng đồng đóng góp và nhanh chóng tìm cách giải ngân. Tiếp sau đó, nữ ca sĩ Phi Nhung cũng bị công chúng đòi công khai số tiền đã giữ của sao nhí Hồ Văn Cường (được Phi Nhung nhận làm con nuôi) và minh bạch số tiền nhận làm từ thiện.

Thời điểm hiện nay, 3 nghệ sĩ đang đứng trước mũi rìu dư luận quanh chuyện sao kê tài khoản liên quan đến tiền từ thiện là Trấn Thành, Đàm Vĩnh Hưng và Thuỷ Tiên.

Không ít fan hâm mộ trước đây bỗng chốc trở thành “antifan”, rất nhiều khán giả kéo vào trang cá nhân, kênh Youtube, Tiktok của các nghệ sĩ để lại bình luận, yêu cầu sao kê, minh bạch tài khoản từ thiện. Trong số đó, có không ít người trưng ra bằng chứng rằng mình đã chuyển khoản số tiền từ thiện vào tài khoản các nghệ sĩ. Họ nhân danh người từng ủng hộ tiền và yêu cầu được biết rõ tiền từ thiện đã đi về đâu. Thậm chí, những hình ảnh vui, bài hát vui về “sao kê từ thiện” cũng đã liên tục được lan truyền….

Tuy nhiên, sau nhiều phen đấu khẩu, sau nhiều kêu gọi, đòi hỏi lẫn công kích từ cộng đồng mạng, nhiều nghệ sĩ từng kêu đứng ra quyên góp từ thiện vẫn chưa chính thức công bố số tiền từ thiện với rất nhiều lý do khác nhau. Điều này khiến nhiều người đặt ra câu hỏi, việc sao kê tài khoản, công khai các khoản thu-chi từ thiện có phải công khai? Chẳng lẽ việc sao kê tài khoản quá khó khăn dù việc này chính là để bảo vệ danh dự, uy tín của bản thân nghệ sĩ,

Trấn Thành tung sao kê tài khoản làm từ thiện.

Tại sao không sớm công khai thu-chi?

Khó trách vì sao khán giả lại kiên quyết đòi hỏi động thái sao kê, minh bạch tiền từ thiện đến như vậy. Từ trước đến nay, khi chuyển tiền để nghệ sĩ, người nổi tiếng thực hiện các hoạt động thiện nguyện, khán giả hầu như đã có niềm tin tuyệt đối. Lúc đó, họ nhanh chóng chuyển khoản trước những lời kêu gọi ủng hộ đồng bào khó khăn, từ số tiền vài chục ngàn đồng đến vài chục triệu đồng. Cái họ nhận lại được là những hình ảnh nghệ sĩ đi cứu trợ, phát quà từ thiện được liên tục đăng tải trên các trang của nghệ sĩ. Chi tiết hơn, là những gạch đầu dòng tổng thu, chi được nghệ sĩ viết trên Facebook, hoặc trên... tờ giấy A4 chụp hình đăng lên mạng.

Cho đến khi làn sóng yêu cầu “sao kê” bùng nổ, cộng đồng người hâm mộ mới giật mình nhận ra tầm quan trọng của việc công khai minh bạch tiền từ thiện. Từ đòi hỏi sao kê, người ta mới biết được, thực ra số tiền hàng chục tỉ đồng người dân chuyển khoản cho Hoài Linh để cứu trợ khẩn cấp đồng bào miền Trung gặp lũ lụt từ tháng 11/2020 nhưng đến nửa năm sau vẫn chưa đến tay người cần. Hoặc Trấn Thành nhận tiền từ thiện nhưng lại chuyển cho bên thứ 3 đi “từ thiện hộ”, Rồi khán giả cũng phát hiện được rằng, những nghệ sỹ đã có những pha xử lý “cồng kềnh” trước yêu cầu mình bạch tiền từ thiện: Nghệ sĩ Hoài Linh vội vàng “giải ngân” số tiền từ thiện. Đàm Vĩnh Hưng thì thách đấu, đấu khẩu và tuyên bố kiện người xúc phạm mình. Nữ ca sĩ Thuỷ Tiên thì livestream khóc lóc và đưa ra những lý do dịch bệnh, giãn cách nên chưa thể sao kê..

Trước việc này thì nhiều người nổi tiếng cũng đã chia sẻ kinh nghiệm sao kê tiền khi làm từ thiện của mình. Việc này khá đơn giản, kể cả mời một đơn vị kiểm toán vào xác minh về thu - chi số tiền hàng chục tỷ từ thiện thì cũng là đáng làm.

Trả lời báo chí, nhiều ngân hàng cũng cho biết. họ đều có hai loại hình sao kê tài khoản là trực tiếp tại phòng giao dịch hoặc trực tuyến (online). Trong trường hợp khách hàng không thể di chuyển từ nhà đến phòng giao dịch (như thời điểm giãn cách hiện nay) các ngân hàng để làm thủ tục sao kê, thì có thể sao kê trực tuyến tại nhà, mức phí cũng không cao (từ 2000-5000 đồng/ trang).

Giữa cơn bão đòi sao kê, nhiều người đứng về phía các nghệ sỹ thì cho rằng, chuyện từ thiện là chuyện tự nguyện. Sao kê hay không là quyền của nghệ sĩ vì đây là tài khoản cá nhân.

Tranh luận với ý kiến này, nhiều ý kiến cho rằng, đang nhầm lẫn giữa “tài sản cá nhân” và tiền được uỷ thác của cộng đồng. Một khi dùng tiền cá nhân để đi làm từ thiện, nghệ sĩ có toàn quyền quyết định. Nhưng một khi đã nhận tiền từ cộng đồng, nghệ sĩ phải có trách nhiệm cho cộng đồng biết mình đã và đang sử dụng số tiền ấy như thế nào, có đúng mục đích hay không.

Mới đây nhất, MC Trấn Thành đã có động thái tung hàng trăm trang bản sao kê tài khoản làm từ thiện của mình lên mạng xã hội để đáp trả yêu cầu. Dù chưa xác thực thông tin, nhiều khán giả đã khen ngợi anh về hành động kịp thời này. Như vậy, có thể thấy rằng, khi nghệ sĩ minh bạch, làm từ thiện chân chính thì khán giả vẫn đặt niềm tin vào họ. Sao kê và minh bạch, đó không chỉ là động thái “có đòi mới làm”, đó nên là một thói quen, một văn hoá hành xử khi làm từ thiện cho nghệ sĩ, cho các tổ chức, cá nhân từ nay về sau.