Trao đổi với báo chí bên lề Quốc hội chiều 5/8, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho biết, Việt Nam đang chuẩn bị làm nghiên cứu khả thi dự án điện hạt nhân. Do vậy, có điều kiện đưa tất cả các yếu tố đảm bảo an toàn vào để tính toán hiệu quả đầu tư.
 |
- Sau thảm hoạ sóng thần, động đất ở Nhật Bản gây nên sự cố nghiêm trọng về điện hạt nhân ở nước này, Chính phủ có chỉ đạo các cơ quan liên quan rút kinh nghiệm để triển khai dự án nhà máy điện hạt nhân ở Ninh Thuận như thế nào?
- Sự cố đó cho mình một cảnh báo để từ đó khi ta xem xét, đánh giá dự án thì sẽ phải cẩn thận hơn. Hiện nay Chính phủ đã có văn bản giao cho các cơ quan xem xét, nghiên cứu lại toàn bộ các tiêu chuẩn quốc tế về xây dựng. Ở đây liên quan đến các vấn đề dân sự rất nhiều. Hơn nữa, ta là nước đang phát triển nên việc đầu tư cho cơ sở hạ tầng, dân cư rất lớn. Nếu không quan tâm đến yếu tố này thì như kinh nghiệm nhiều nước khi gặp sự cố thì hậu quả vô cùng lớn, đặc biệt là khu vực dân cư. Cho nên việc kiểm tra việc thực hiện theo đúng tiêu chuẩn, chuẩn về động đất là việc tiếp tục phải làm.
Hiện nay dự án điện hạt nhân đang ở giai đoạn chuẩn bị nghiên cứu khả thi thì ta có điều kiện để đưa tất cả các yếu tố về an toàn vào để tính toán theo chuẩn quốc tế. Sau khi xảy ra thảm hoạ Fukushima thì Nhật và cả thế giới nói chung rút ra rất nhiều bài học, giải pháp. Nên các tổ chức khoa học về điện hạt nhân trên thế giới vẫn đang nghiên cứu để có giải pháp an toàn. Hiện cả thế giới có 400-500 nhà máy điện hạt nhân thì không phải một lúc mà đóng cửa hết được, mà bắt buộc phải có biện pháp an toàn hơn.
- Tuy nhiên, để tăng cường các giải pháp an toàn thì chi phí đầu tư cho điện hạt nhân rất lớn, cộng thêm nguy cơ về hậu quả có thể đem lại thì có nên chuyển hướng nghiên cứu sang đầu tư khai thác các dạng năng lượng phát điện khác để thay cho việc làm nhà máy điện hạt nhân?
- Chi phí tăng lên thì rất đúng rồi, nhưng để xem chi phí đắt lên hay là có khả thi không về tài chính, có ngân hàng nào cho vay không thì phải nghiên cứu đã. Chưa nghiên cứu dự án thì ta chẳng biết gì cả. Nếu có các giải pháp thay thế thì tốt nhất ta phải làm các giải pháp thay thế đó. Vừa rồi Thủ tướng đã ban hành cơ chế phát triển điện gió, đồng thời giao cho các bộ nghiên cứu cơ chế phát triển điện địa nhiệt, điện mặt trời, điện sóng biển… Mình cố gắng phát huy tất cả các giải pháp để đáp ứng tất cả các nhu cầu phát điện.
- Nếu dùng các nguồn thay thế liệu có đáp ứng đủ năng lượng không, thưa ông?
- Đến bây giờ thì các tính toán đều thấy chưa có khả năng đó. Theo chiến lược phát triển năng lượng quốc gia và các kế hoạch phát triển dài hạn đến năm 2020-2050 thì chúng ta chưa thấy khả năng có nguồn năng lượng sơ cấp để có thể làm chủ được.
Chúng ta đã tính đến các giải pháp nhập khẩu về thủy điện, nhập khẩu than, nhưng đều rất khó khăn. Phải phát triển được các tiềm năng về năng lượng sơ cấp sẵn có thì mới giảm được nhu cầu phát triển điện hạt nhân.
- Một số nước đang thiếu điện nhưng họ vẫn có kế hoạch từ bỏ điện hạt nhân?
- Về kế hoạch phát triển điện hạt nhân, chúng ta vẫn phải thực hiện việc làm báo cáo nghiên cứu khả thi. Trên cơ sở đó nếu thấy dự án an toàn, yên tâm được thì chúng ta làm. Còn chúng ta tiếp tục đẩy mạnh làm các nguồn phát điện có khả năng thay thế nếu các nguồn, các tiềm năng đấy có thể giúp chúng ta đẩy lùi nhu cầu về phát triển điện hạt nhân, thay thế được thì chúng ta rất vui mừng thực hiện việc thay thế đó. Nhưng thực tế việc sử dụng năng lượng ở ta vẫn còn rất thấp, nên cùng với việc đáp ứng cung về năng lượng thì việc áp dụng công nghệ sử dụng tiết kiệm năng lượng cũng là một xu hướng phải thúc đẩy toàn dân thực hiện để giảm nhu cầu năng lượng. Hiện nay, chúng ta đang sử dụng năng lượng rất lãng phí để làm ra một đơn vị GDP. Chúng ta còn tiềm năng tiết kiệm năng lượng rất lớn, chúng ta còn sử dụng công nghệ rất lạc hậu. Nên bây giờ, tất cả mọi người phải thấy rằng để giảm nhu cầu đầu tư điện hạt nhân thì trước hết hãy hành động thực tế nhất là sử dụng điện tiết kiệm, để nhu cầu sử dụng điện không bị đẩy lên cao quá mức.
- Xin cám ơn Phó Thủ tướng!
Song Lê (tổng hợp)
