Nhiều tín hiệu vui
Mới đây, tại Liên hoan Xiếc quốc tế Không biên giới 2023 được tổ chức tại TP Saint Peterburg (Liên bang Nga) với hơn 200 nghệ sĩ xiếc từ 16 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự, hai nghệ sĩ Việt Nam là Hiển Phước và Thanh Hoa đã gây ấn tượng mạnh mẽ với màn trình diễn đẹp mắt bằng tiết mục đu dây đôi “Khoảnh khắc tình yêu”. Tiết mục đã được trao giải Bạc tại Liên hoan. Hai nghệ sĩ Phước Hiển và Thanh Hoa cũng đã nhận được lời mời lưu diễn xiếc quốc tế trong thời gian tới.
Xiếc Việt gần đây liên tục có những thành tựu ở trường quốc tế, có thể kể đến 2 nữ nghệ sỹ Hồng Thúy và Phạm Hướng với tiết mục "Đu Son" đã giành Vương miện Vàng Công chúa Xiếc, nghệ sỹ Chu Khánh Huyền giành giải Ngựa Đồng tại Cuộc thi xiếc "Không biên giới", đều diễn ra tại Nga vào tháng 11/2022.
Nếu nhắc đến những thành tựu của xiếc Việt trên trường quốc tế, không thể không kể đến hai anh em nổi tiếng - NSƯT Quốc Cơ và NSƯT Quốc Nghiệp. Bằng nỗ lực không ngừng nghỉ trong gần 20 năm theo nghiệp xiếc chuyên nghiệp, với tiết mục “Sức mạnh đôi tay” biểu diễn ở nhiều quốc gia khác nhau, hai nghệ sĩ Quốc Cơ - Quốc Nghiệp đã góp những dấu son trong lịch sử xiếc Việt Nam. Hai nghệ sĩ đã nhận hàng chục giải thưởng, huy chương lớn, nhỏ tại các giải đấu quốc tế, 4 kỉ lục thế giới do tổ chức Guinness trao tặng, trong đó kỉ lục gần nhất vào tháng ngày 3/2/2023 tại Milan với tiết mục chồng đầu và đi lên 10 bậc cầu thang đến độ cao 2m và nhiều thử thách khác.
Không chỉ “đem chuông đi đánh xứ người” và đem về những kết quả rộn rã, ngay trong nước, ngành Xiếc Việt thời gian qua đã hoạt động mạnh mẽ, đang trở thành một trong những ngành nghệ thuật được khán giả ưa chuộng.
Trong năm 2023, ngành Xiếc đã có hàng loạt hoạt động sôi nổi như chương trình Những cánh hồng bay - Công chúa xiếc Việt Nam vào dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế phụ nữ; chương trình chào mừng Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; chương trình Gala Xiếc ba miền lần thứ 5 vào đầu tháng 5; chương trình Đi cùng năm tháng kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7 với chủ đề “Vó ngựa biên cương”... và hàng loạt chương trình ý nghĩa khác.
Trả lời báo chí, NSND Tống Toàn Thắng, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam chia sẻ, thời gian tới, Liên đoàn Xiếc Việt Nam sẽ nghiên cứu để mở rộng ra nhiều địa phương khác trên cả nước. Bên cạnh những chương trình biểu diễn theo kế hoạch, Liên đoàn Xiếc Việt Nam sẵn sàng phục vụ ưu đãi cho những hợp đồng biểu diễn cho các tour du lịch, các trường học đưa học sinh ở các địa phương về tham quan Hà Nội sau đó vào rạp xiếc xem, để mở rộng địa bàn khán giả phục vụ. Liên đoàn Xiếc Việt Nam cũng sẵn sàng điều chỉnh nội dung theo các chuyên đề khách hàng yêu cầu cũng như thời lượng từng chương trình.
Luồng gió sáng tạo
Một trong những đoàn xiếc đang được khán giả biết đến nhiều vì những sáng tạo hiện nay là Nhà hát Phương Nam, trước kia là đoàn xiếc TP HCM được thành lập từ năm 1986.
Cuối năm 2020, vở kịch xiếc mang tên “Ba Tư huyền bí” với hơn 50 diễn viên tài năng tham gia được Nhà hát Phương Nam ra mắt khán giả tại Công viên Gia Định TP Hồ Chí Minh. Đây cũng là lần đầu tiên xiếc được xây dựng thành một kịch bản chỉn chu, kết hợp với kịch nói để cho ra đời một tác phẩm “kịch xiếc” vừa hấp dẫn, vừa lộng lẫy đẹp mắt, rộn tiếng cười.
Từ đó đến nay, Nhà hát đã liên tục cho ra mắt nhiều vở diễn như kịch xiếc “Bí ẩn nơi đảo hoang”, “Huyền sử Rồng Tiên”. Các vở diễn ngày một được đầu tư công phu hơn, sáng tạo hơn không chỉ với kịch bản hấp dẫn, dàn diễn viên tài năng mà còn ứng dụng các công nghệ 3D, kĩ xảo ánh sáng, sân khấu nước... khiến khán giả đi từ thú vị này sang thú vị khác. Sân khấu liên tục “sáng đèn” vào cuối tuần, các vở diễn được dựng lại liên tục, công suất khán đài luôn chiếm từ 70-80% là minh chứng cho hướng sáng tạo của các nghệ sĩ xiếc.
Mới đây, công trình Rạp xiếc và biểu diễn đa năng Phú Thọ đã được khởi công, dự kiến khánh thành đúng dịp kỷ niệm 50 năm Ngày thống nhất đất nước 30/4/2025. Đây là một tin vui với những người làm nghệ thuật xiếc tại TP HCM. Các nghệ sĩ xiếc kì vọng, sau khi đi vào hoạt động, Rạp Phú Thọ sẽ là “đất diễn” và sáng tạo chính của Đoàn Phương Nam, đồng thời cũng trở thành một “sân chơi” xiếc chuyên nghiệp cho các nghệ sĩ trong nước, thúc đẩy giao lưu xiếc và nghệ thuật quốc tế.
Có thể thấy, từ Nam chí Bắc, các nghệ sĩ xiếc đã không ngừng nỗ lực để đem đến những luồng gió mới đầy tính sáng tạo, đầy đa dạng cho nghệ thuật xiếc. Sự hợp tác quốc tế cũng được mở rộng, việc đào tạo thế hệ diễn viên xiếc trẻ tài năng đã được chú trọng hơn. Những nỗ lực này được kỳ vọng sẽ giúp ngành Xiếc Việt Nam phát triển và nhận được sự quan tâm, ủng hộ từ khán giả, đặc biệt khi nghệ thuật truyền thống này tiếp tục thích nghi và phát triển trong môi trường nghệ thuật đa dạng và thay đổi liên tục.
