Chỉ thị 19 yêu cầu việc chỉ đạo tổ chức rà soát, kiểm tra, phân loại, hướng dẫn các giải pháp đảm bảo an toàn PCCC đối với nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ (chung cư mini), nhà ở riêng lẻ kết hợp sản xuất, kinh doanh (bao gồm cả nhà ở cho thuê trọ)… phải hoàn thành thực hiện trước ngày 30/3/2025. Gần đến thời hạn này, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã tìm hiểu và phản ánh thực tiễn thực hiện tại Hà Nội.
Nhận diện những nguyên nhân để triển khai quyết liệt Chỉ thị 19
Theo Chỉ thị 19 có một số nguyên nhân dẫn đến tình hình cháy, nổ có chiều hướng diễn biến phức tạp như: Tại một số địa phương, điều kiện cơ sở hạ tầng về giao thông, nguồn nước còn nhiều bất cập, quy hoạch thiếu đồng bộ, thiếu quy hoạch nơi ở cho người lao động khi xây dựng các khu công nghiệp; Tại một số nơi, chính quyền địa phương còn buông lỏng, chưa làm hết trách nhiệm trong việc quản lý nhà nước về xây dựng, về PCCC; Nhận thức, ý thức của một bộ phận người dân về công tác PCCC còn hạn chế;
Tình trạng vi phạm quy định của pháp luật về trật tự xây dựng, PCCC còn phổ biến, nhất là tại các nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ (chung cư mini) như tự ý thiết kế nâng tầng, xây dựng, cải tạo, chuyển đổi công năng không đảm bảo các điều kiện về an toàn PCCC, đặc biệt là các điều kiện an toàn về thoát nạn, ngăn cháy; không trang bị các phương tiện chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ để sẵn sàng xử lý khi có sự cố xảy ra;
Công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật, kỹ năng phòng cháy chữa cháy, thoát nạn chưa đạt được mục tiêu, yêu cầu đề ra; Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh về phòng cháy chữa cháy đối với một số đối tượng nhà và công trình còn chưa đầy đủ, chưa đồng bộ…
Là một trong năm phường có số lượng nhà trọ và nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh nhiều nhất trong tổng 15 phường thuộc quận Hai Bà Trưng (Hà Nội), thời gian qua, phường Đồng Tâm đặc biệt quan tâm tới công tác PCCC và cứu hộ, cứu nạn (CNCH). Từ khi Chỉ thị 19/CT-TTg có hiệu lực, UBND phường Đồng Tâm luôn chủ động ban hành các văn bản, triển khai tuyên truyền, hướng dẫn về kiến thức, kỹ năng PCCC và CNCH; cách sử dụng điện an toàn; quản lý nguồn lửa, nguồn nhiệt… đến các hộ gia đình, nhất là các hộ cho thuê trọ, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn.
Bên cạnh đó, phối hợp cùng Công an phường Đồng Tâm và Phòng PC07, Công an Thành phố Hà Nội tổ chức kiểm tra, đánh giá, đưa ra giải pháp khắc phục tồn tại, hạn chế, tăng cường đảm bảo an toàn PCCC theo 4 nhóm giải pháp đối với các chủ cơ sở, hộ gia đình.
 |
UBND phường Đồng Tâm triển khai tuyên truyền, hướng dẫn về kiến thức, kỹ năng PCCC và CNCH. (Ảnh: PV) |
Nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, ngày 26/3 vừa qua, UBND phường Đồng Tâm đã tổ chức hội nghị hướng dẫn các giải pháp cấp thiết của Sở Xây dựng thành phố về tăng cường công tác PCCC&CNCH; thực hiện Chỉ thị 19/CT-TTg ngày 24/6/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Hội nghị thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân trên địa bàn với mục đích học hỏi kinh nghiệm, tăng cường nhận thức về công tác PCCC và CNCH.
Tại hội nghị, Thiếu tá Vũ Văn Tuấn - cán bộ Phòng PC07, Công an Thành phố Hà Nội trực tiếp hướng dẫn, giải đáp từng câu hỏi, tình huống cụ thể của người dân. Đồng thời, một lần nữa nhấn mạnh các quy định, yêu cầu trong Chỉ thị 19 và các giải pháp đảm bảo an toàn PCCC theo hướng dẫn của Sở Xây dựng thành phố Hà Nội.
Theo lãnh đạo UBND phường Đồng Tâm, việc tổ chức các hội nghị tập huấn là việc làm vô cùng cấp thiết nhằm nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, người đứng đầu, cán bộ phụ trách công tác PCCC, đặc biệt lực lượng dân phòng, lực lượng PCCC cơ sở đối với việc chấp hành các quy định, tổ chức các hoạt động PCCC, xây dựng phong trào “toàn dân PCCC” gắn với phong trào “toàn dân bảo vệ ANTQ”. “Đã đến lúc đặt công tác PCCC lên hàng đầu, tính mạng, an toàn là trên hết”, lãnh đạo UBND phường Đồng Tâm nhấn mạnh.
 |
Lãnh đạo UBND phường Đồng Tâm phát biểu tại hội nghị ngày 26/3. (Ảnh: PV) |
Quán triệt nghiêm Chỉ thị 19, UBND phường Đồng Tâm cũng quyết liệt thực hiện yêu cầu 100% chủ cơ sở, hộ gia đình phải cam kết, có lộ trình thực hiện các giải pháp tăng cường PCCC theo quy định và phải hoàn thành thực hiện các giải pháp trước ngày 30/3/2025. Sau thời gian trên, nếu không tổ chức thực hiện, không đáp ứng các nhóm giải pháp thì cơ sở buộc phải dừng hoạt động cho đến khi thực hiện xong để đảm bảo an toàn cho người dân.
Chặn tay “giặc lửa” tại các khu nhà trọ
Thực tế cho thấy, cùng với sự phát triển nhanh chóng của các khu đô thị và nhu cầu về chỗ ở giá rẻ đã thúc đẩy sự bùng nổ của nhà trọ và chung cư mini. Dạo quanh Hà Nội hay TP Hồ Chí Minh, không khó để bắt gặp những căn nhà được chia nhỏ với diện tích sử dụng 5m²/phòng, thiếu cửa sổ, lối thoát hiểm và không được trang bị đầy đủ các phương tiện PCCC. Đây là loại hình nhà ở phổ biến dành cho sinh viên, công nhân, người lao động với mức giá phải chăng. Tuy nhiên, mặt trái của loại hình này thường là không đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn PCCC và CNCH, đặc biệt trong trường hợp xảy ra cháy nổ.
Minh chứng là đã từng có nhiều vụ hỏa hoạn nghiêm trọng xảy ra, như vụ cháy nhà trọ tại con ngõ sâu trên đường Trung Kính (Cầu Giấy, Hà Nội) khiến 14 người tử vong, 3 người bị thương vào tháng 5/2024 hay vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ (Thanh Xuân, Hà Nội) làm 56 người chết và 37 người bị thương vào tháng 9/2023… Những thảm kịch này đã gióng lên hồi chuông báo động về nguy cơ cháy nổ từ loại hình nhà trọ, chung cư mini không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn PCCC.
Trước bối cảnh trên, việc ban hành Chỉ thị 19/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ được nhận định là bước đi quyết liệt nhằm bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân và nâng cao tiêu chuẩn an toàn trong các khu nhà trọ, chung cư mini. Đặc biệt, chỉ thị này không chỉ đặt ra yêu cầu siết chặt công tác kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định PCCC đối với cơ quan chức năng mà còn nhấn mạnh trách nhiệm của chủ cơ sở, hộ gia đình chưa đáp ứng tiêu chuẩn PCCC phải chủ động rà soát, nâng cấp hệ thống an toàn, bổ sung trang thiết bị phù hợp với quy mô và thiết kế của từng công trình.
 |
Chủ cơ sở, hộ gia đình ký cam kết thực hiện các giải pháp đảm bảo an toàn về PCCC (Ảnh: PV) |
Trả lời phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam, Thiếu tá Vũ Văn Tuấn - cán bộ Phòng PC07, Công an Thành phố Hà Nội cho biết: “Để Chỉ thị 19 được thực hiện nghiêm túc và hiệu quả, bên cạnh sự vào cuộc của cơ quan chức năng, ý thức tự giác của người dân luôn là yếu tố cần đặt lên hàng đầu. Hiện nay, qua các nội dung tuyên truyền, hướng dẫn của cấp phường, cấp quận, người dân đã nắm được các quy định và yêu cầu về an toàn PCCC. Các chủ cơ sở, hộ gia đình đã từng bước khắc phục các tồn tại về PCCC”.
