Trình bày Tờ trình về Dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, dự thảo sửa đổi quy định cấp bậc hàm cao nhất đối với chức vụ của sĩ quan Công an nhân dân theo hướng không quy định cứng số lượng các vị trí có cấp bậc hàm cao nhất là cấp Tướng mà chỉ xác định các chức vụ, chức danh có cấp bậc hàm cao nhất là cấp Tướng để bảo đảm linh hoạt và phù hợp với tổ chức bộ máy mới của Bộ Công an (khoản 1 Điều 26 dự thảo Luật).
Về nội dung này, thẩm tra dự án Luật, Ủy ban quốc phòng – an ninh của QH có 2 loại ý kiến. Loại ý kiến thứ nhất đề nghị quy định cụ thể ngay trong Luật vị trí chức vụ có cấp bậc hàm cấp tướng như Luật CAND hiện hành để bảo đảm chặt chẽ, công khai, minh bạch, đã được cấp có thẩm quyền chỉ đạo sát sao trong quá trình xây dựng Luật CAND năm 2014; đồng thời để tạo thuận lợi trong quá trình giám sát, kiểm tra thi hành Luật.
Loại ý kiến thứ hai tán thành quy định như dự thảo Luật vì cho rằng phù hợp với yêu cầu đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an, bảo đảm bí mật về tổ chức cũng như để linh hoạt trong thực tiễn, tránh phải sửa đổi Luật khi có sự điều chỉnh về tổ chức, bộ máy. Song, để bảo đảm chặt chẽ, cần bổ sung quy định cụ thể tiêu chí Cục đặc biệt; số lượng vị trí cấp phó có cấp bậc hàm cấp tướng trong CAND để giao UBTVQH hoặc Chính phủ quy định cụ thể, tránh thực hiện thiếu thống nhất hoặc lạm dụng khi áp dụng điều luật.
Loại ý kiến này cũng đề nghị nghiên cứu quy định cụ thể cấp bậc hàm cao nhất của sĩ quan biệt phái được bổ nhiệm chức vụ tương đương Bộ trưởng, Thứ trưởng, Tổng cục trưởng và các chức vụ khác theo nguyên tắc chức vụ tương đương thì cấp bậc hàm tương đương.
“Ủy ban quốc phòng – an ninh nhận thấy, việc quy định cụ thể vị trí chức vụ có cấp bậc hàm cấp tướng như Luật CAND hiện hành là phù hợp. Quá trình thi hành Luật CAND hiện hành về quy định này không có vướng mắc. Tuy nhiên, vấn đề này đã được Chính phủ cân nhắc kỹ và thể hiện trong dự thảo Luật theo hướng không quy định cụ thể vị trí và số lượng chức vụ có cấp bậc hàm cao nhất là cấp tướng. Vì vậy, đề nghị QH thảo luận, cho ý kiến và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định”, Chủ nhiệm Ủy ban quốc phòng – an ninh của QH Võ Trọng Việt cho biết.
Một trong những điểm còn ý kiến khác nhau trong cơ quan thẩm tra đối với dự án luật là quy định cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng đối với Giám đốc Công an cấp tỉnh. Về vấn đề này, Ủy ban thẩm tra cũng đang có 3 loại ý kiến.
Trong đó, loại ý kiến thứ nhất tán thành với quy định của dự thảo Luật vì cho rằng việc quy định Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ở địa phương được phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I có cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng là đúng nhu cầu, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Công an cấp tỉnh hiện nay, cũng như phù hợp với chủ trương của Đảng về xây dựng và tổ chức CAND theo hướng “bộ tinh, tỉnh mạnh”. Song, theo luồng ý kiến này, việc xác định Giám đốc Công an tỉnh, thành phố có cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng cần bổ sung tiêu chí vị trí chiến lược về an ninh, trật tự, tình hình an ninh, trật tự và quy định cụ thể ngay trong Luật.
Loại ý kiến thứ hai đề nghị quy định tất cả Giám đốc Công an cấp tỉnh có cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng vì cho rằng chức năng, nhiệm vụ của Giám đốc Công an cấp tỉnh là tương đương và đều thuộc sự chỉ huy, điều hành trực tiếp của lãnh đạo Bộ như các cục thuộc Bộ; đồng thời bảo đảm bình đẳng và thuận lợi trong việc xem xét quy hoạch đội ngũ cán bộ lãnh đạo Bộ Công an; bảo đảm tính tương quan giữa lãnh đạo cấp cục với lãnh đạo Công an cấp tỉnh và vẫn bảo đảm tổng số tướng của lực lượng Công an theo xác định của cấp có thẩm quyền. Ý kiến này cũng đề nghị xem xét sửa đổi Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam để xin ý kiến của cấp có thẩm quyền về vị trí cấp tướng đối với chỉ huy cơ quan quân sự cấp tỉnh cho thống nhất.
Loại ý kiến thứ ba không nhất trí như quy định của dự thảo Luật vì cho rằng, quy định cấp bậc hàm cao nhất của Giám đốc Công an cấp tỉnh phải tương đương với chỉ huy cơ quan quân sự cấp tỉnh để bảo đảm tương quan trong hệ thống chính trị và giữa lực lượng CAND với Quân đội nhân dân ở địa phương. Mặt khác, việc phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I như Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của UBTVQH không căn cứ vào tiêu chí về an ninh, trật tự. Loại ý kiến này cũng băn khoăn cho rằng trong quá trình thực hiện, số lượng tỉnh, thành phố được phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I có thể sẽ tăng lên dẫn đến số lượng cấp tướng tăng.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban quốc phòng – an ninh của QH Võ Trọng Việt, Ủy ban nhận thấy đây là vấn đề hệ trọng đã được cấp có thẩm quyền quyết định khi xây dựng Luật CAND năm 2014. Nay Chính phủ đề nghị sửa đổi, bổ sung nội dung như dự thảo Luật, cần phải nghiên cứu và đánh giá kỹ.
“Tuy nhiên, thời điểm sửa Luật CAND năm 2014 được nghiên cứu sửa đổi cùng Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam theo mô hình tổ chức cũ; nay mô hình tổ chức mới của Bộ Công an đã xây dựng theo hướng sắp xếp, thu gọn đầu mối, không có cấp trung gian. Do vậy, đề nghị QH nghiên cứu, thảo luận cho ý kiến và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định”, ông Việt nói.
