208 cá nhân bị triệu tập thẩm vấn
Theo tờ Business Insider, Chính phủ Ả Rập Xê Út nói rằng các vụ bắt giữ là một phần nỗ lực mạnh mẽ hơn nhằm gia tăng tính minh bạch, trách nhiệm và năng lực quản lý của giới chức, những cải cách quan trọng cần thiết để thu hút đầu tư từ nước ngoài mạnh mẽ hơn và trấn an xã hội Ả Rập Xê Út trong nhiều thập kỷ qua liên tục bất bình vì tình trạng tham nhũng trong chính quyền và sử dụng sai nguồn ngân sách công.
Được biết, từ cuối tuần trước Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman tuyên bố thành lập Ủy ban Tối cao chống tham nhũng như một phần trong “chương trình cải cách nhằm giải quyết một vấn đề dai dẳng gây cản trở các nỗ lực phát triển bên trong vương quốc suốt những thập niên gần đây”. Theo quyết định này, Ủy ban được trao quyền để “đối phó với những người có dính líu tới các vụ tham nhũng của công”. Cụ thể, chính phủ đã tiến hành bắt giữ 4 bộ trưởng đương chức, 11 hoàng thân và hàng chục cựu bộ trưởng gây rúng động trên cả nước.
Dựa trên các điều tra trong suốt 3 năm qua, ước tính có ít nhất 100 tỷ USD đã bị sử dụng sai trái thông qua tham nhũng và biển thủ có hệ thống kéo dài trong suốt nhiều thập kỷ. Tính tới thời điểm hiện tại, theo thông báo của Bộ Thông tin Saudi Arabia, tổng cộng 208 cá nhân đã bị triệu tập thẩm vấn, trong đó 7 người đã được trả tự do và 201 người vẫn đang bị giam giữ.
Trong số những hoàng thân bị bắt, giới quan sát đặc biệt lưu tâm tới Hoàng tử Alwaleed bin Talal, doanh nhân nổi tiếng nhất tại Saudi Arabia,đồng thời là người giàu nhất Trung Đông. Hoàng tử Alwaleed được xem là nhà đầu tư quan trọng nhất trong ngành công nghiệp công nghệ thông tin, đồng thời nắm giữ lượng cổ phần lớn của nhiều nhà cung cấp dịch vụ TV vệ tinh, công ty sản xuất nội dung, dịch vụ tài chính, bất động sản, du lịch, hàng không... Một nhân vật nữa là Tư lệnh Vệ binh Hoàng gia - Hoàng tử Miteb ben Abdalla - người từng coi là kế nhiệm vương vị.
Song song với lệnh bắt hàng loạt hoàng thân, ba bộ trưởng quan trọng của Ả Rập Xê Út đã bị cách chức, đó là Bộ trưởng Kinh tế và Kế hoạch Adel bin Mohammed Faqih, Đô đốc Tư lệnh Hải quân Abdullah bin Sultan bin Mohammed Al-Sultan.
Cùng lúc đó, Quốc vương Saudi Arabia Salman đã bổ nhiệm 2 bộ trưởng mới, ông Mohammed al-Tuwaijri thay cựu Bộ trưởng Kinh tế Adel Fakieh và ông Khaled bin Ayyaf thay Hoàng tử Miteb bin Abdullah. Kristian Ulrichsen, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu chính sách công Baker thuộc Đại học Rice (Mỹ) bình luận: “Quy mô đợt bắt giữ này dường như chưa từng thấy trong lịch sử Saudi Arabia hiện đại”.
Nỗ lực chấn chỉnh, cải tổ đất nước
Chính phủ cũng cho biết, vào cuối tuần này, Ủy ban chống tham nhũng cũng sẽ được trao quyền ban hành lệnh bắt giữ, áp đặt hạn chế đi lại và đóng băng tài khoản ngân hàng. Ước tính, khoảng 1.700 tài khoàn ngân hàng cá nhân đã bị đóng băng.
Cần phải lưu ý rằng, sau khi được thành lập, Ủy ban Chống tham nhũng sẽ trình một báo cáo chi tiết cho nhà vua về vấn nạn tham nhũng và những đề xuất, tuy nhiên không có thời gian chính xác cho thấy khi nào báo cáo được công bố. Không có một quy chuẩn nào trong việc định hình đối tượng tham nhũng, vì thế nên Ủy ban Tối cao chống tham nhũng do Thái tử Mohammed bin Salman đứng đầu sẽ là nơi “kiểm soát” tất cả diễn biến trấn áp nạn tham nhũng trong tương lai.
Đây sẽ là bước đà để Thái tử của Vương quốc Ả Rập Xê Út khẳng định vị trí ngày càng quan trọng hơn của mình trong đời sống chính trị và xã hội nước này. Với những quyền lực tối thượng trong việc chống tham nhũng, Thái tử Mohammed bin Salman cùng những bước trấn áp và cải tổ mạnh mẽ của mình chắc chắn khiến giới hoàng thất và quan chức xứ dầu mỏ xôn xao.
Trong một diễn biến có liên quan, Quốc vương Ả Rập Xê Út Salman, 81 tuổi, có thể sẽ thoái vị nhường ngôi cho con trai là Thái tử Mohammed bin Salman, 32 tuổi vào cuối tuần này.
Trước đó vào hôm 8/11, một số kênh truyền hình của Iran cũng dẫn nguồn tin từ Rai al-Youm, một trong những trang tin tức tiếng Ả Rập cho biết nhiều khả năng Vua Salman thoái vị và nhường ngôi Thái tử Mohammed bin Salman sẽ sớm lên ngôi trong thời gian sắp tới.
Được biết, đây không phải là lần đầu tiên xuất hiện thông tin Thái tử Mohammed bin Salman sẽ kế vị Vua Salman, khi vào đầu tháng này kênh truyền hình Al-Arabiya của Ả Rập Xê Út cũng đã đăng tải thông tin này trên Twitter, nhưng sau đó bài viết đã bị xóa. Hiện tại, mọi thông tin có liên quan đến đồn đoán trên vẫn chưa được xác nhận. Còn phía Riyadh lại không đưa ra bất kỳ tuyên bố nào về vấn đề này.
