Theo Dự thảo, kỳ thi THPT quốc gia nhằm hai mục đích là lấy kết quả để xét công nhận tốt nghiệp THPT, cung cấp thông tin để đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông; cung cấp dữ liệu làm căn cứ để tuyển sinh đại học, cao đẳng. Về bài thi sẽ tổ chức thi 5 bài thi gồm Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Khoa học Tự nhiên (tổ hợp các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học) và Khoa học Xã hội (tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân đối với giáo dục THPT; tổ hợp các môn Lịch sử, Địa lý đối với giáo dục thường xuyên).
Để xét công nhận tốt nghiệp, thí sinh giáo dục THPT phải dự thi 4 bài, gồm 3 bài thi bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 1 bài thi do thí sinh tự chọn trong số 2 bài thi Khoa học Tự nhiên hoặc Khoa học Xã hội. Thí sinh giáo dục thường xuyên phải dự thi 3 bài, gồm 2 bài thi bắt buộc là Toán, Ngữ văn và 1 bài thi do thí sinh tự chọn trong số 2 bài thi Khoa học Tự nhiên hoặc Khoa học Xã hội. Thí sinh được chọn dự thi cả 2 bài thi (Khoa học Tự nhiên hoặc Khoa học Xã hội), điểm bài thi tự chọn nào cao hơn sẽ được tính để xét công nhận tốt nghiệp THPT. Nội dung thi của năm 2017 nằm trong chương trình lớp 12; năm 2018, nội dung thi nằm trong chương trình lớp 11 và lớp 12. Từ năm 2019 trở đi, nội dung thi nằm trong chương trình cấp THPT.
Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là tỉnh) tổ chức một cụm thi do Sở GD&ĐT chủ trì, dành cho tất cả các thí sinh đăng ký dự thi tại tỉnh. Bộ điều động cán bộ, giảng viên của các trường đại học, cao đẳng đến các cụm thi để phối hợp, hỗ trợ công tác tổ chức thi; thực hiện việc giám sát các khâu: in sao đề thi, coi thi, chấm thi và phúc khảo. Thí sinh đang học THPT đăng ký dự thi tại trường phổ thông nơi học lớp 12. Thí sinh tự do đăng ký tại địa điểm do Sở GD&ĐT quy định.
