Trước đó, Bộ Quốc phòng nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Ninh với nội dung: “Nghiên cứu xem xét tiêu chí điều kiện gọi công dân nhập ngũ: Như mức độ cận thị; tỷ lệ, vị trí, nội dung xăm trổ... hiện nay đang quy định quá chặt chẽ, gây khó khăn cho việc gọi công dân nhập ngũ ở các địa phương”.
Với nội dung này, Bộ Quốc phòng đã có văn bản trả lời. Cụ thể:
Thứ nhất, hoạt động của người chiến sĩ trong môi trường quân sự mang tính đặc thù, cường độ cao; hằng ngày, hằng tuần, chiến sĩ phải tham gia huấn luyện quân sự, diễn tập thực binh, sử dụng vũ khí khí tài, trang thiết bị khi huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; trong đó bắn súng là hoạt động đặc trưng nhất của người chiến sĩ; ngoài ra còn có các hoạt động rèn luyện về thể chất, hoạt động tác chiến ban ngày, ban đêm trong mọi điều kiện thời tiết, địa hình rừng núi, trên không, trên biển; như vậy trong môi trường Quân đội đòi hỏi người chiến sĩ luôn phải có thị lực tốt mới đáp ứng được yêu cầu huấn luyện, rèn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Yêu cầu cao về thị lực là một tiêu chí quan trọng khi đánh giá, phân loại sức khỏe đối với công dân nhập ngũ, nhằm đảm bảo người chiến sĩ có đủ điều kiện thị lực tốt để hoạt động trong môi trường quân sự; theo đó tại điểm c khoản 3 Điều 4 Thông tư số 148/2018/TT-BQP ngày 04/10/2018 của Bộ Quốc phòng quy định tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ (Thông tư số 148/2018/TT-BQP), quy định: “Không gọi nhập ngũ vào Quân đội những công dân có sức khỏe loại 3 tật khúc xạ về mắt (cận thị 1,5 diop trở lên, viễn thị các mức độ); nghiện ma túy, nhiễm HIV, AIDS”. Nếu gọi nhập ngũ những công dân mắc tật khúc xạ cận thị trên 1,5 diop hoặc viễn thị sẽ khó khăn đáp ứng yêu cầu đối với hoạt động quân sự của người chiến sĩ.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn một số vướng mắc như cử tri phản ánh và thực tiễn hiện nay tỉ lệ thanh niên mắc tật khúc xạ về mắt chiếm tỉ lệ lớn và ngày càng tăng, nhất là những thanh niên có trình độ đại học, cao đẳng, thanh niên ở các thành thị; do vậy, để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào phục vụ trong Quân đội và phù hợp với sức khỏe của thanh niên trong độ tuổi gọi nhập ngũ cần nghiên cứu, sửa đổi quy định tiêu chuẩn nhập ngũ đối với công dân bị tật khúc xạ cận thị cho phù hợp.
Thứ hai, quy định về hình xăm, chữ xăm khi xét duyệt tiêu chuẩn tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ vào phục vụ trong Quân đội được quy định tại Thông tư liên tịch số 50/2016/TTLT-BQP-BCA ngày 15/4/2016 của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an quy định tiêu chuẩn chính trị tuyển chọn công dân vào phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam (Thông tư liên tịch số 50/2016/TTLT-BQP-BCA); theo đó tại khoản 9 Điều 5 quy định không tuyển chọn vào phục vụ trong Quân đội những trường hợp sau: “Trên cơ thể có hình xăm, chữ xăm có nội dung chống đối chế độ, chia rẽ dân tộc, mang tính kinh dị, kỳ quái, kích động tình dục, bạo lực. Hình xăm, chữ xăm gây phản cảm ở vị trí lộ diện, như: Mặt, đầu, cổ; từ 1/2 cánh tay trên trở xuống, từ 1/3 dưới đùi trở xuống. Hình xăm, chữ xăm chiếm diện tích từ 1/2 lưng, ngực, bụng trở lên”.
Như vậy, quy định về hình xăm, chữ xăm trên cơ thể là một trong những nội dung thuộc tiêu chuẩn về chính trị, đạo đức trong công tác tuyển chọn công dân nhập ngũ; vì vậy, quá trình tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ, nếu để những công dân có hình xăm, chữ xăm với nội dung nêu trên nhập ngũ vào Quân đội gây phản cảm, ảnh hưởng đến hình ảnh, lễ tiết tác phong của người quân nhân cách mạng, xây dựng môi trường văn hóa trong Quân đội. Những công dân trên cơ thể có hình xăm, chữ xăm không thuộc các quy định trên hoặc có thể tẩy xóa thì vẫn được xem xét, gọi nhập ngũ.
Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng cũng nêu rõ, trên thực tế hiện nay, một số công dân đã lợi dụng quy định này cố tình xăm hình, xăm chữ lên cơ thể trước thời điểm khám tuyển, hoặc sau khi sơ tuyển biết đủ tiêu chuẩn gọi nhập ngũ cố tình xăm hình, xăm chữ lên cơ thể để nhằm trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự, gây dư luận bất bình trong nhân dân.
Để kịp thời ngăn chặn các hành vi lợi dụng, trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự, hằng năm Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo rút kinh nghiệm và có hướng dẫn chi tiết cụ thể về hình xăm, chữ xăm khi tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ, góp phần hạn chế hành vi công dân lợi dụng hình xăm, chữ xăm trên cơ thể để trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Tiếp thu ý kiến của cử tri, Bộ Quốc phòng tiếp tục chỉ đạo các cơ quan liên quan, nghiên cứu, phối hợp các ban, bộ, ngành, địa phương báo cáo Chính phủ, trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật NVQS năm 2015, Điều 332, 335 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2017 theo chương trình soạn thảo luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; đồng thời chỉ đạo cơ quan chức năng rà soát các văn bản quy phạm pháp luật thực hiện Luật NVQS, theo đó các văn bản pháp luật hướng dẫn thực hiện sẽ được sửa đổi, bổ sung, trong đó có Thông tư số 148/2018/TT-BQP, Thông tư liên tịch số 50/2016/TTLT-BQP-BCA cho phù hợp thực tiễn hiện nay, đảm bảo chất lượng công dân nhập ngũ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị.
"Bộ Quốc phòng đề nghị Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh, Hội đồng nhân dân các cấp tại địa phương phát huy vai trò giám sát về nội dung thực hiện Luật NVQS, không để vi phạm pháp luật, góp phần bảo đảm pháp luật về nghĩa vụ quân sự được thực thi nghiêm túc, phát huy hiệu quả tích cực, thiết thực tại địa phương", Bộ Quốc phòng trả lời.
