Sự cố tràn hồ chứa thải bùn đỏ ở Hungary đang là mối quan tâm rất lớn đối với Việt Nam, đặc biệt là với dự án Bô –xít ở Tây nguyên và câu hỏi đặt ra là phải làm gì để ngăn chặn các thảm họa có thể xảy ra tương tự. Bên hành lang kỳ họp hôm qua, Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Phạm Khôi Nguyên cho biết:
- Bộ Tài nguyên Môi trường đã thẩm định dự án rất cẩn thận. Chúng tôi đã sang khảo sát mô hình bùn đỏ của Brazil, Úc và khu vực bùn đỏ ở những nơi này đã trồng cây xanh được 20 năm nay và đã lên rất cao. Chúng ta đang làm theo mô hình của Brazil và Australia, chứ không phải mô hình của Hungary.
Đánh giá hiện nay về 2 hồ bùn đỏ với tư cách Bộ thì bảo đảm an toàn, tuy nhiên chưa vận hành nên chỉ là an toàn về lý thuyết, nhưng qua sự cố của Hungari, thì hệ số an toàn của Việt Nam vẫn phải tiếp tục nghiên cứu để an toàn cao hơn vì mình chưa có kinh nghiệm. Sau khi đi khảo sát ở Hungari thì phải xem xét kỹ lại 2 hồ bùn đỏ ở Việt Nam.
- Thực tế chúng ta đã có những biện pháp bảo đảm an toàn như thế nào, thưa ông?
- Phải khẳng định ta đã thẩm định rất cẩn thận, Hội đồng quốc gia có cả những chuyên gia nước ngoài tham gia thẩm định, còn có xảy ra tình huống xấu không thì làm sao biết được. Ở đây cũng nói, hệ số an toàn đã tính gấp đôi. Ví dụ khu động đất Tây nguyên cấp 7, đã trừ hao đến cấp 9.
Công nghệ Tây Nguyên rất khác. Hungari đổ bùn vào một cái hồ to; ta thì chia từng lô, mỗi lô 5 ha, đổ đầy lô này bảo đảm an toàn rồi mới đổ lô khác. Bên cạnh đó, chúng ta đã thành lập một tổ giám sát, giám sát 24/24h, gồm Bộ TNMT, Bộ Công thương và UB các tỉnh, và các cơ quan chức năng. Nhật ký xây dựng hồ bùn đỏ phải ghi vào giám sát hết. Phải nói là chưa từng có công trình nào có một tổ giám sát cấp quốc gia như vậy.
- Ngoài bùn đỏ, những vấn đề nào liên quan đến môi trường cần hết sức cẩn trọng ở dự án Bô-xít Tây nguyên, thưa ông?
- Bô xít có ba vấn đề về môi trường đó là bùn đỏ, công nghệ khai thác (khai thác tới đâu phục hồi rừng đến đó) và chất thải của nhà máy bô xít. Tuy nhiên, khi thẩm định dự án các vấn đề này đã được tính toán hết. Còn thực tế thì đã có Tổ giám sát như tôi vừa nói.
- Xin cảm ơn ông
Bình An (ghi)