“Chúng tôi chỉ thẩm định trên giấy”
Trong cuộc trao đổi với PV Báo PLVN sáng qua – 20/1, ông Nguyễn Minh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế nói khó: “Hồ sơ đầy đủ thì chúng tôi phải cấp, không cấp thì phải có lý do. Không cấp thì họ bảo chúng tôi gây khó dễ, vòi vĩnh họ. Việc Tổng cục Hải quan điều tra và phát hiện một số trường hợp nhập khẩu trang thiết bị y tế đã qua sử dụng vừa rồi là một chuyện đáng tiếc”.
Ông Tuấn nói, hồ sơ đến giao chỉ chuyên viên xử lý. Nếu hồ sơ đầy đủ mới đưa ra Hội đồng thẩm định. Không có chuyện một người quyết định được mà phải thông qua một hội đồng. Theo ông Tuấn, các lô hàng mà Hải quan vừa bắt giữ thì hồ sơ pháp lý gửi đến Vụ Trang thiết bị và công trình y tế là có đầy đủ.
| |
| Ảnh minh họa |
“Giấy phép mà Bộ Y tế cấp là thể hiện máy mới 100%, sản xuất năm 2012 là chúng tôi căn cứ trên giấy tờ, hồ sơ mà doanh nghiệp gửi tới, thẩm định là trên giấy tờ, còn những giấy tờ đó có giả mạo hay không lại là việc khác. Khi doanh nghiệp mở tờ khai hải quan có khác so với giấy phép thì bên mình cũng chịu vì mình không có chức năng phát hiện việc đó. Nó (doanh nghiệp/PV) khai là mặt hàng này nhưng giả dụ khi nó sang tới bên Hồng Kông mà phát hiện là ma túy thì ai chịu trách nhiệm?. Chúng tôi không chịu trách nhiệm việc đó được. Chúng tôi cấp phép là nhập mới chứ chúng tôi có làm sai đâu”- ông Tuấn giải thích.
Khi được hỏi cơ sở nào để Bộ Y tế thẩm định rằng thiết bị nhập về là mới 100% và cấp phép cho doanh nghiệp nhập về thì Vụ trưởng Tuấn khẳng định chỉ dựa trên cơ sở hồ sơ doanh nghiệp gửi về, và dựa vào cam kết của doanh nghiệp mà thôi.
“Nhiều thiết bị dù họ không sản xuất nhưng vẫn có hàng lưu kho đến lúc người ta đưa ra bán chứ. Còn khi máy về có ảnh hưởng đến việc khám chữa bệnh không thì nó lại là chế tài khác thuộc cơ quan thẩm quyền khác”, ông Tuấn phân trần.
"Đổ vấy" trách nhiệm?
Như PLVN đã thông tin, dù mới hoạt động nhưng cả Công ty TNHH Thương mại và kinh doanh thiết bị y tế A.N.N.A Việt Nam và Công ty TNHH Kỹ thuật thiết bị y tế Bảo Trân - 2 doanh nghiệp nhập khẩu 2 lô hàng vừa bị Cục Điều tra chống buôn lậu của Tổng cục Hải quan bắt giữ khai nhận, bằng thủ đoạn tương tự, họ đã thực hiện trót lọt 14 thương vụ cho đến khi bị cơ quan này “sờ gáy”. Số thiết bị quá đát đã “lọt cửa” theo nhận định nhiều khả năng đã được đấu giá rồi tuồn vào các bệnh viện, cơ sở y tế tại Việt Nam để sử dụng?.
Về vấn đề này, ông Tuấn cho hay, điều mà dư luận đang lo sợ này thì bản thân Bộ Y tế đang cho rà soát, chưa có kết luận cuối cùng nhưng riêng Hà Nội thì có báo cáo là chưa phát hiện có thiết bị nào được đấu giá và sử dụng ở các trung tâm y tế công (?).
“Khi tham dự sân chơi thương mại quốc tế có nhiều vấn đề mình vẫn đang phải học hỏi để thay đổi. Việc hãng này chuyển cho hãng kia, máy này sản xuất năm nay rồi quay trở lại sản xuất, chúng tôi cần phải có thời gian tranh cãi. Còn khi cấp máy mới 100% mà khi về phát hiện máy cũ, có thế này, có thế kia thì vấn đề này là các cơ quan phải phối hợp với nhau, chứ không riêng gì trách nhiệm của Bộ Y tế” - Vụ trưởng Tuấn nói về vấn đề trách nhiệm.
Theo Cục Điều tra chống buôn lậu, đối với những lô hàng được khai báo mà biết được luồng xanh thì việc thông quan rất dễ dàng vì không phải kiểm tra. Hơn nữa, theo lời khai của các đối tượng buôn lậu, máy mới thật trị giá gần 1 tỷ đồng nhưng máy tút lại vừa bị bắt giữ thì trị giá chỉ hơn 100 triệu đồng. Nếu số máy này “chui” được vào các cơ sở y tế công thì phải qua đấu thầu với tư cách là máy mới 100% mà thiệt hại đó là Nhà nước phải gánh chịu. Còn khi được đưa vào sử dụng thì chính những người bệnh lại phải trả tiếp cho những khoản phí không nhỏ cho chiếc máy trị giá tiền tỷ trong khi thực tế không phải như vậy.
Khi được hỏi về thực tế này thì ông Tuấn giải thích: “Chúng tôi không có chức năng quản lý về giá. Việc khai giá, gian lận giá là do phía Hải quan. Bộ Y tế cấp giấy phép mới 100%, còn doanh nghiệp có trách nhiệm làm theo đúng giấy phép đã cấp đó, Hải quan thì có trách nhiệm kiểm tra xem là làm có đúng không. Còn nếu có gian dối hay không đấy là lỗi của doanh nghiệp. Vừa rồi Báo PLVN phản ánh doanh nghiệp mở tờ khai hàng mới 100% nhưng đánh hàng về thì hàng quá đát, sau khi bị phát hiện thì doanh nghiệp bỏ trốn… đó là hành vi gian lận thương mại.
Bộ Y tế có trách nhiệm cấp phép mặt hàng đó có đúng là mặt hàng thiết bị y tế không, rà soát chất lượng sản phẩm trên giấy tờ, nếu đầy đủ theo quy định thì Hội đồng sẽ thẩm định rồi trình Bộ trưởng ký thông qua” - ông Tuấn khẳng định.
Cho nên, nếu cứ hiểu theo cách giải thích của Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế thì việc thẩm định hồ sơ pháp lý của các doanh nghiệp gửi tới trước khi được Bộ Y tế - cơ quan quản lý nhà nước ký cấp phép cho việc nhập khẩu các trang thiết bị y tế vào Việt Nam là đang có vấn đề. Bởi cơ sở để thẩm định duy nhất đối với những thiết bị liên quan sát sườn đến sức khỏe người bệnh lại là chỉ là trên giấy.
* “Việc hai Cty nói trên mở tờ khai hải quan xin nhập khẩu thiết bị y tế mới 100% nhưng thực tế lại nhập thiết bị đã qua sử dụng là hành vi gian lận thương mại với thủ đoạn tinh vi và có tính chất nghiêm trọng do sẽ ảnh hưởng đến kết quả chấn đoán, điều trị cho bệnh nhân. Xuất phát từ thực trạng nêu trên và trong bối cảnh hội nhập thế giới, Bộ Y tế báo cáo và đề xuất Thủ tướng một số nội dung sau: Tiếp tục hoàn chỉnh và đẩy nhanh tiến độ ban hành Nghị định về quản lý trang thiết bị y tế, trong đó cần lưu ý bổ sung các biện pháp quản lý phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay và yêu cầu hội nhập khu vực, đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp giữa Bộ Y tế và các cơ quan chức năng liên quan (Công an, Hải quan, Quản lý thị trường…) về công tác quản lý sản suất, kinh doanh, xuất nhập khẩu trang thiết bị y tế nhằm phối hợp ngăn chặn các trang thiết bị y tế không bảo đảm chất lượng lưu hành trên thị trường, nhập khẩu không đúng quy định” (Trích Văn bản số 183 ngày 15/1/2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế gửi Thủ tướng Chính phủ về những sai phạm của một số Cty trong việc nhập khẩu trang thiết bị y tế đã qua sử dụng).
* Theo điều tra của PV, ngày 29/1/2013 Hội đồng tư vấn cấp phép nhập khẩu trang thiết bị y tế được thành lập với 13 thành viên. Theo quy trình, sau khi bộ phận văn thư của Vụ Trang thiết bị và công trình y tế tổng hợp hồ sơ sẽ báo cáo tới Hội đồng này xem xét. Thành viên Hội đồng xem xét hồ sơ rồi có ý kiến, đề xuất đồng ý hoặc không đồng ý vào phiếu xử lý hồ sơ. Tiếp đó, Hội đồng này sẽ kiểm tra thống nhất và có ý kiến đối với từng hồ sơ nhập khẩu. Chủ tịch Hội đồng trên cơ sở ý kiến của Hội đồng sẽ thông qua biên bản thành viên hội đồng sau đó sẽ chuyển hồ sơ để Bộ trưởng Bộ Y tế ký duyệt.