Cà chua có rất nhiều loại, khác nhau về màu sắc như xanh, đỏ, tím, vàng; khác nhau về kiểu dáng như tròn, oval, có sọc, không sọc, kích thước lớn nhỏ. Tuy nhiên, loại thông dụng nhất là cà chua trái đỏ lớn hoặc cà chua bi trái nhỏ. Cà chua được xem là loại siêu thực phẩm, không những có tác dụng tốt cho sức khỏe mà còn giúp giữ dáng, đẹp da.
Cà chua có thể dùng nguyên trái, cắt lát ăn sống trực tiếp, chế biến các món xà lách trộn, chiên, xào, nướng, hầm, nấu canh, nấu xúp, làm xốt, dùng với cơm, bánh mì, mì sợi hay nui đều thích hợp và thơm ngon. Loại quả này giúp tăng khẩu vị và đặc biệt ngon miệng trong các món thịt bò và cá; khi dùng với các món thịt heo, thịt gà, nghêu, tôm, mực thì cũng không kém phần hấp dẫn. Không chỉ kết hợp với thịt cá, cà chua cũng không kén chọn các loại rau củ quả để chế biến thành những món ăn thanh đạm, nhưng vẫn ngon tuyệt vời.
Có rất nhiều cách chế biến khá tương đồng giữa ẩm thực Đông và Tây, trong đó phổ biến nhất phải kể đến món xốt cà chua. Muốn làm xốt cà chua ngon, phải lựa những trái cà chua thịt dày, thật chín, thật đỏ để cho ra món xốt có màu sắc bắt mắt. Cà chua tươi chần qua nước sôi lột bỏ vỏ, bỏ hạt đem xay hoặc băm nhuyễn. Phi thơm tỏi và hành tây rồi cho cà chua xay vào nấu đến khi cà chua hơi sệt lại. Tùy theo món ăn mà cho thêm gia vị vào xốt. Cái khác biệt lớn giữa xốt cà chua trong các món ăn Á và Âu chính là dầu ăn và gia vị.
Với món Âu, người ta chuộng dầu ôliu và gia vị thêm vào sốt thường là lá kinh giới, húng quế, ngò tây và tiêu đen. Xốt cà chua với hương vị đặc trưng này được dùng trong các món mì nui Ý mà nổi tiếng nhất là món mì spaghetti hoặc dùng trong món bánh pizza vô cùng độc đáo. Ở Việt Nam, xốt cà chua là một phần không thể thiếu của nhiều món ăn ngon như cá chiên xốt cà, chả cá xốt cà, sườn nướng xốt cà, thịt băm xốt cà, mực nhồi thịt xốt cà, tôm hấp xốt cà, đậu hủ xốt cà, gà nấu ragu, bò hầm xốt cà chua… Xốt cà chua còn có thể kết hợp với mật ong, giấm, sữa chua và gia vị tỏi tiêu để làm thành nhiều loại xốt ướp đồ nướng.
Nếu xốt cà chua là một phần của món ăn thì tương cà chua lại là một thứ gia vị làm cho món ăn thơm ngon hơn với vị chua của cà và độ loãng hơn sốt do trong thành phần tương cà có chứa giấm. Tương cà chua hợp với những món ăn nhanh có nguồn gốc từ phương Tây như khoai tây chiên, hamburger, gà chiên giòn và đôi khi được biến tấu để chấm những món ăn vặt, món khai vị.
Để tăng sự hấp dẫn cho món ăn, có nhiều người chuộng cách trộn lẫn cả ba loại tương cà, tương ớt và xốt mayonnaise để làm thành thứ gia vị chấm đặc biệt ngon miệng. Hiện tương cà chua được sản xuất đại trà với nhiều thương hiệu lớn trong ngành nên người tiêu dùng có thể lựa chọn sản phẩm ưa thích tùy theo khẩu vị của mình.
Cà chua còn được dùng để chế biến các món ăn ngọt chứa nhiều vitamin như mứt cà chua bi vừa chua vừa ngọt ăn không ngán. Sinh tố cà chua bổ dưỡng với sữa, mật ong, chanh và dĩ nhiên là cà chua. Riêng nước ép cà chua là loại nước giải khát mà phụ nữ khó chối từ, vì tác dụng làm đẹp, giảm cân. Tuy nhiên, để bảo vệ sức khỏe, nên dùng cà chua sau bữa ăn để tránh lượng axit chua trong cà gây hại cho dạ dày.
