Tỉ lệ hút thuốc lá điện tử đang gia tăng trong giới trẻ
Ngày 23/11, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá cho phóng viên, biên tập viên của các cơ quan báo, đài tại khu vực phía Bắc.
 |
Ông Hồ Hồng Hải – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông phát biểu tại Hội nghị. |
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Hồ Hồng Hải – Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, hút thuốc lá là nguyên nhân dẫn tới 8 triệu ca tử vong mỗi năm trên thế giới (trong đó có khoảng 7 triệu ca tử vong trực tiếp do hút thuốc lá và 1 triệu ca tử vong do hút thuốc lá thụ động. Đối với Việt Nam, mỗi năm có hơn 40 nghìn người tử vong do thuốc lá.
Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tổn thất kinh tế toàn cầu phải bỏ ra để khắc phục thiệt hại do thuốc lá gây ra mỗi năm là 1.400 tỷ USD.
Thuốc lá cũng là nguyên nhân làm cho rừng bị tàn phá và ô nhiễm môi trường. Hàng năm, có khoảng 5% diện tích rừng bị phá để trồng cây thuốc lá cũng như lấy gỗ để sấy thuốc lá. Ước tính, mỗi năm cần 18 tỷ cây xanh để làm củi sấy thuốc lá. Việc sử dụng thuốc lá, thải ra môi trường mỗi năm khoảng từ 3.000 đến 6.000 tấn formaldehyde, từ 12.000 đến 47.000 tấn nicotine và từ 300 đến 600 triệu kg chất thải độc hại của các mẩu thuốc lá.
 |
Thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hương - Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế). |
Tại hội nghị, Ths. Nguyễn Thị Thu Hương, Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế cho biết, thuốc lá là nguy cơ gây ra tử vong, bệnh tật và gây ra đói nghèo và tác hại đối với môi trường, kinh tế và xã hội trên thế giới.
Hơn 1 tỷ người hút thuốc trên thế giới, trong đó ở người trưởng thành, nam giới là 847 triệu, nữ giới là 153 triệu người; ở nhóm tuổi thanh thiếu niên 13-15 tuổi là 24 triệu người. Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam đã phòng tránh được 280.000 ca tử vong sớm vì các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá. Ước tính chi phí tiết kiệm được do giảm tỷ lệ bệnh tật do sử dụng thuốc lá gây ra trong giai đoạn 2015-2020 là 1.277 tỷ đồng/năm.
“Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là một trong 15 nước có số nam giới trưởng thành hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới” – Ths Nguyễn Thị Thu Hương nhấn mạnh.
Cũng theo Ths Nguyễn Thị Thu Hương, hiện nay, tỉ lệ hút thuốc lá điện tử trong giới trẻ gia tăng. Trong nhóm 13-17 tuổi, năm 2019, tỉ lệ hút thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 13 - 17 tuổi chiếm 2,6%. Năm 2022, theo điều tra tình hình sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu niên 13-15 tuổi, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi này là 3,5%.
Người trưởng thành trên 15 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử tập trung cao ở nhóm tuổi 15 - 24 tuổi với tỉ lệ là 7,3% (3,2%), 45 - 64 tuổi (1,4%) - theo nghiên cứu tình hình sử dụng thuốc lá tại 34 tỉnh vào năm 2020.
“Chỉ sau 3 năm tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh đã gia tăng một cách đáng kể. Điều này cho thấy những thành tựu Việt Nam đã đạt được trong việc giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong gần 10 năm qua có nguy cơ bị phá bỏ bởi việc gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử, mà đối tượng mục tiêu là giới trẻ”, Ths Nguyễn Thị Thu Hương nói.
Cần cấm lưu hành thuốc lá điện tử tại Việt Nam
Tại hội nghị, TS. BS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai đã chia sẻ những video ấn tượng về tác hại của thuốc lá làm tàn phá thể chất, tinh thần của người nghiện thuốc lá.
 |
TS. BS Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ về tác hại của thuốc lá điện tử tại Hội nghị. |
Bằng những kiến thức từ kinh nghiệm chuyên môn và tổng hợp thực tế, cập nhật tình hình, thực trạng quản lý hiện nay, ông Trung Nguyên cho biết, thành phần hóa chất, ma túy của thuốc lá điện tử phức tạp hơn rất nhiều so với thuốc lá truyền thống.
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, trong thuốc lá thông thường có hàm lượng nicotin 1,5-2%, cao nhất 3% (dành cho người nghiện nặng, hút 2 bao/ngày). Thuốc lá điện tử được xem là chất độc, khả năng gây nghiện cao. Ước tính cứ 1 người bỏ được thuốc lá khi dùng thuốc lá điện tử thì có thêm 80 trẻ vị thành niên nghiện nicotine.
TS. BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết, hiện nay ở một số nước đã cấm thuốc lá điện tử như: Thái Lan, Trung Quốc, Singapore… Là nước phát minh, sản xuất thuốc lá điện tử nhiều nhất trên thế giới, Trung Quốc cũng đã thực hiện chính sách cấm các loại thuốc lá điện tử có hương thơm từ tháng 10/2022 (gần như toàn bộ các sản phẩm thuốc lá điện tử). Do đó, TS. BS Nguyễn Trung Nguyên đề xuất cần cấm ngay lập tức việc lưu hành thuốc lá điện tử ở Việt Nam, cấm hoàn toàn, không thử nghiệm, không cần đánh giá, theo dõi.
Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Thu Hương – Tổ chức Y tế cộng đồng toàn cầu cho rằng, thuốc lá điếu vẫn là mối nguy hại lớn nhất và các hình thức thúc đẩy sản phẩm, quảng cáo, tạo dựng hình ảnh, can thiệp chính sách cũng ngày càng tinh vi hơn. Do đó, cần nâng cao nhận thức và thúc đẩy các chính sách phòng chống tác hại thuốc lá để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nhất là giới trẻ.
“Đồng thời đẩy mạnh các chính sách giảm cầu như tăng thuế. Nên cấm các sản phẩm thuốc lá mới để ngăn chặn nạn dịch mới”,TS. Nguyễn Thu Hương nêu.
