Nếu search trên mạng cụm từ thực phẩm chức năng cho trẻ sẽ có hàng triệu kết quả khác nhau với đủ các loại vitamin, canxi, thực phẩm bổ sung… Có hàng sản xuất trong nước, nhập khẩu, xách tay, giá cả 200.000-500.000 đồng, loại đắt có thể lên đến tiền triệu. Trong đó, nhiều loại được quảng cáo giúp trẻ ăn ngon, giảm tái phát viêm đường hô hấp…
Theo phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng, nguyên trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), các bà mẹ đang bị lạc giữa ma trận các loại thực phẩm chức năng. Thực phẩm chức năng được phát minh ra ở Nhật nhưng nơi này cũng chỉ cho phép đăng ký lưu hành khoảng 100 loại, còn tại Việt Nam nhiều vô kể.
Tiến sĩ Dũng cho rằng cần hiểu thực phẩm chức năng là thực phẩm có bổ sung một số chất như các vitamin A, D, dầu cá, tỏi, sâm… với lượng nhất định, để giúp cơ thể phát triển tốt hơn hoặc phòng chống một số bệnh như vitamin D phòng còi xương.
Theo ông Dũng, để sử dụng thực phẩm chức năng tốt không phải dễ. Thứ nhất về giá cả, chúng thường đắt hơn thuốc. Tại sao phải bỏ ra một số tiền lớn cho thực phẩm chức năng trong khi có thể dùng để mua thức ăn, sữa cho trẻ; khi trẻ có bệnh thì uống thuốc là chính. Hậu quả là mất một khoản tiền lớn, còn thực sự tác dụng và chất lượng như thế nào thì không thể biết được.
Vì thế để dùng thực phẩm chức năng cho trẻ cần có chỉ định của bác sĩ. Những trẻ có bệnh mãn tính như ung thư, bệnh chữa dài ngày hoặc thiếu dinh dưỡng trầm trọng, ăn bằng đường tiêu hóa không đủ, hoặc sống trong hoàn cảnh đặc biệt thì nên bổ sung thực phẩm chức năng. Với những bé đầy đủ dinh dưỡng, không bệnh tật thì không cần thiết, ông Dũng khuyên.
Cha mẹ cũng cần biết cho con dùng loại thực phẩm nào và nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc để biết con đang thiếu chất gì, có bệnh gì, nên dùng loại thực phẩm chức năng nào đáp ứng với tình trạng bệnh lý của trẻ. Một số thực phẩm chức năng giống như thuốc có thể khiến cha mẹ dễ nhầm lẫn. Điều này sẽ rất tai hại nếu như cha mẹ cứ nghĩ uống thực phẩm chức năng là đủ mà quên thuốc.
Theo Phó giáo sư Dũng, ví dụ vitamin C được chỉ định dùng trong trường hợp bệnh nhiễm trùng, ăn uống thiếu kém, suy dinh dưỡng nặng, thiếu máu (giúp tăng cường hấp thu sắt), ung thư, người bị độc mãn như ngộ độc chì. Nếu uống bổ sung C hằng ngày suốt thời gian dài có thể dẫn đến thừa vitamin C, làm tăng hấp thu canxi từ ruột, canxi trong máu cao gây sỏi thận.
Canxi cũng rất tốt cho cơ thể nhưng nếu thừa sẽ gây mệt mỏi, chán ăn, sỏi thận, tăng huyết áp..., xương cốt hóa sớm trẻ có thể bị thấp chiều cao.
"Thực phẩm chức năng không hoàn toàn thay thế được thực phẩm thông thường, nằm ở ranh giới giữa thực phẩm và thuốc. Tác dụng của nó có nhưng không nhiều, vì thế cha mẹ không nên lạm dụng", phó giáo sư Dũng nói.
