Những số liệu lo ngại
Theo số liệu thống kê của UNICEF Việt Nam, ngày càng có nhiều thanh niên Việt Nam có quan hệ tình dục ở độ tuổi chưa thành niên: 7,8% người chưa thành niên ở độ tuổi 15-18 đã quan hệ tình dục lần đầu trước khi 15 tuổi và tỷ lệ này ở nhóm 19-24 tuổi là 1,3%. Tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai thấp, chỉ có 41% nữ và 65% nam ở độ tuổi 15-24 sử dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục.
Việc không tiếp cận đầy đủ các dịch vụ sức khỏe tình dục, sinh sản và các biện pháp tránh thai rõ ràng góp phần gây ra tình trạng thanh thiếu niên mang thai. Kết quả Điều tra đánh giá các mục tiêu trẻ em và phụ nữ (MICS) ở Việt Nam 2014 của UNICEF cho thấy tỷ lệ người chưa thành niên sinh con là 45/1.000 phụ nữ độ tuổi 15-19 và đây là mức bình quân của khu vực Đông Nam Á.
Tỷ lệ mang thai của trẻ em gái người dân tộc thiểu số độ tuổi 15-19 cao hơn nhiều và có chiều hướng gia tăng. Kết hôn trẻ em được xem là giải pháp xử lý hậu quả mang thai ngoài ý muốn nhằm “bảo vệ danh dự” của người con gái và gia đình khỏi kỳ thị và chê bai của xã hội. Bên cạnh đó, Việt Nam có tỷ lệ nạo phá thai cao: bình quân 2,5 lần phá thai, xảy thai ở mỗi phụ nữ.
Theo một nghiên cứu khác của TS Tâm lý học Trần Thành Nam - Đại học Quốc gia Hà Nội - đến hết lớp 12, có 39% học sinh được hỏi cho biết mình đã quan hệ tình dục, trong đó 10% nói đã từng quan hệ tình dục với 3 người trở lên.
Đặc biệt, có 29,5% học sinh nam không sử dụng bao cao su trong lần quan hệ gần nhất, chỉ 8% học sinh nữ nói rằng mình có sử dụng ít nhất một cách phòng tránh thai, bao gồm nhiều hình thức không khoa học như: Uống nước chanh, quan hệ đứng và vệ sinh vùng kín bằng chanh sau khi quan hệ. Khoảng 10% học sinh THPT báo cáo đã từng quan hệ với từ 3 người trở lên, khoảng 15% có sử dụng các chất kích thích (gồm cả rượu, các dạng ma túy) trong lần quan hệ gần nhất.
Cùng với xu hướng quan hệ tình dục sớm, tỷ lệ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên (từ 15 - 19 tuổi) của Việt Nam hiện bị xếp vào hàng cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ 5 trên thế giới. Tính trung bình mỗi năm cả nước có khoảng 300.000 ca nạo hút thai ở độ tuổi 15 - 19, nhiều em đã nạo hút thai nhiều lần. Nguyên nhân được cho là quan hệ tình dục trước hôn nhân, quan hệ tình dục khi chưa hiểu biết đủ các biện pháp tránh thai.
Mặt trái mạng xã hội
Trong thời đại 4.0, trẻ em được tiếp cận với internet và mạng xã hội. Nhờ truyền thông xã hội và công nghệ di động đã giúp các em mở rộng mạng lưới xã hội của mình và phát triển các mối quan hệ cả trong đời thực và thế giới ảo.
Trẻ em và thanh thiếu niên tại Việt Nam đã nhanh chóng hòa nhập vào kỷ nguyên số và truyền thông xã hội, biến nó trở thành một phần thiết yếu của cuộc sống. Điều này mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng có rất nhiều nguy cơ.
Với những thông tin, phim, truyện, tranh ảnh,… độc hại hoặc không phù hợp với lứa tuổi của mình, các em có thể tiếp cận một cách dễ dàng bằng vài thao tác qua máy tính hoặc điện thoại. Đặc biệt ở tuổi mới lớn, trẻ em đều có sự tò mò, tính muốn khẳng định bản thân nên việc học theo là rất dễ xảy ra.
| |
| Hình minh họa. |
Bên cạnh đó, rất nhiều đối tượng đã lợi dụng mạng internet và các phương tiện truyền thông xã hội để thực hiện hoạt động mồi chài, buôn bán và bóc lột trẻ chưa thành niên. Hiện nay, trẻ em Việt Nam có thể chia sẻ thoải mái thông tin cá nhân lên mạng xã hội, bao gồm chia sẻ cả hình ảnh và thông tin có thể được sử dụng để xác định vị trí của mình.
Do đó, các đối tượng buôn bán người lại càng có cơ hội để tiếp cận với “con mồi” của chúng và thực hiện thu hút nạn nhân. Chúng sử dụng các thủ đoạn như lừa gạt và kết bạn với các em gái nhằm đưa các em vào các tình huống dễ bị tổn thương tới thể xác và tinh thần.
Ngoài ra, việc ăn phải thức ăn có hoá chất, chất kích thích hằng ngày là nguyên nhân khiến trẻ em dậy thì sớm. Điều này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể để lại hậu quả nghiêm trọng. Dậy thì sớm khiến trẻ bị khủng hoảng cảm xúc, tâm lý.
Các em lúc nào cũng hoang mang, lo lắng và tự ti về thân hình của mình. Một hậu quả nghiêm trọng hơn mà các nhà tâm lý học báo động đó là tình trạng trẻ dậy thì sớm thường tò mò, bắt chước chuyện của người lớn, thực hiện quan hệ tình dục và mang thai ngoài ý muốn.
“Em có bạn trai từ hồi lớp 11, giờ cũng được hơn 1 năm rồi. Chúng em rất yêu nhau và cùng nhau cố gắng học tập. Bạn em chúng nó cũng có người yêu hết rồi. Có đứa yêu 2,3 người rồi chia tay lại yêu người khác. Ở trường không có môn nào dạy về quan hệ tình dục như thế nào là đúng, là an toàn nhưng trên mạng có cả một kho kiến thức.
Và chúng em cũng biết là giờ còn quá trẻ để có con cái nên thứ giúp chúng em luôn an toàn khi quan hệ là bao cao su và cùng lắm thì mới dùng thuốc tránh thai thôi”, chia sẻ của một bạn học sinh lớp 12 ở Hà Nội. Một nam sinh lớp 10 chia sẻ: “Em thì chưa có bạn gái nhưng em thấy chuyện quan hệ tình dục ở tuổi này là rất bình thường, miễn là không làm gì quá đáng là được”.
“Tôi biết trẻ con bây giờ phát triển sớm vì được tiếp cận với mạng xã hội, internet. Nhưng khi được nghe những con số liên quan đến tình trạng quan hệ tình dục sớm ở trẻ vị thành niên tôi mới thấy thật đáng sợ! Trẻ yêu quá sớm sẽ để lại nhiều hậu quả khó lường cho chính bản thân các cháu, gia đình và xã hội về tinh thần lẫn thể trạng”, chị Ngọc Ánh (Đống Đa, Hà Nội) cho biết.
Hệ quả của việc yêu sớm
Nam giới dưới 20 tuổi, nữ giới dưới 18 tuổi cơ thể chưa phát triển một cách hoàn thiện, hơn nữa, về mặt tâm lý cũng chưa phát triển ổn định, chưa có sự chuẩn bị về thể chất, tâm lý, kiến thức sinh sản và giới tính nên quan hệ tình dục sớm sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường về sau.
Nếu không thể có kiến thức hoặc chủ quan, bệnh có thể lây lan diện rộng và gây biến chứng. Các bạn nữ khi quan hệ tình dục không dùng biện pháp tránh thai dễ dẫn đến mang thai ngoài ý muốn, việc nạo thai là điều khó tránh khỏi. Việc này không chỉ bất lợi cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến tinh thần, dẫn tới hàng loạt hệ lụy khác như: viêm nhiễm, xuất huyết, thủng tử cung, dễ sẩy thai quen dạ sau này, thậm chí nguy cơ vô sinh khi trưởng thành là rất cao.
Đối với các bạn nam, quan hệ tình dục sớm hoặc thủ dâm nhiều quá ở lứa tuổi mới lớn cũng là một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới. Việc quan hệ sớm khiến bạn trai dễ mắc chứng rối loạn cương dương, xuất tinh sớm và nguy hiểm là mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, trong đó có HIV/AIDS.
Ths. BS Trình Ngô Bỉnh (Khoa Lâm sàng 3 - BV Da Liễu TP.HCM) cho biết, trong các năm qua, số lượng trẻ em mắc các bệnh STD (bệnh lây truyền qua đường tình dục) đang gia tăng. Năm 2015 bệnh viện điều trị cho 28 trường hợp, năm 2018 là 85 trường hợp và 11 tháng của năm 2019 bệnh viện điều trị cho 146 trẻ bị bệnh STD.
Theo Quỹ dân số Liên Hiệp Quốc, làm mẹ lần đầu khi tuổi còn quá trẻ sẽ khiến các em chịu những nguy cơ tử vong và thương tật cao. Thai chết lưu và tử vong sơ sinh chiếm hơn 50% các ca sinh của các bà mẹ dưới 20 tuổi so với những bà mẹ từ 20 đến 29 tuổi.
Trả lời báo chí, BS sản phụ khoa Lê Thị Kim Dung - Trung tâm Y tế Lao động (Hà Nội) cho biết, nếu phát hiện mang bầu khi đã quá muộn hoặc biết mang thai nhưng không thông báo sớm với người thân, trẻ vị thành niên thường bỏ lỡ mất 3 tháng đầu tiên của thai kỳ là khoảng thời gian cần được quan tâm đặc biệt. Đến khi sinh nở, khung chậu trẻ vị thành niên chưa phát triển đầy đủ nên quá trình sinh đẻ gặp nhiều khó khăn, phần lớn phải can thiệp bằng các thủ thuật và phẫu thuật.