Mãn kinh sớm xảy ra khi buồng trứng của phụ nữ ngừng tạo hormone và chu kỳ kinh nguyệt kết thúc ở tuổi 40, sớm hơn khoảng chục năm so với thời điểm bắt đầu mãn kinh điển hình ở tuổi 52, theo Văn phòng của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ về Sức khỏe Phụ nữ.
Tiến sĩ Donald Lloyd-Jones, Chủ tịch Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cho biết: “Những gì chúng ta thấy trong nghiên cứu này là một mối liên hệ khiêm tốn giữa mãn kinh sớm và nguy cơ sa sút trí tuệ sau đó".
Ông nói thêm: “Đó là một dấu hiệu đỏ ở nhiều cấp độ khi phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh sớm, vì nó cho thấy có thể có một số vấn đề về di truyền, môi trường hoặc hành vi sức khỏe tiềm ẩn mà chúng ta thực sự cần lưu ý”.
Mãn kinh trước 45 tuổi
Nghiên cứu chưa được công bố nhưng sẽ được trình bày vào tuần này tại hội nghị năm 2022 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, đã kiểm tra dữ liệu của hơn 153.000 phụ nữ tham gia vào Ngân hàng Biobank của Anh, một nghiên cứu đang diễn ra nhằm kiểm tra thông tin di truyền và sức khỏe trên nửa triệu người sống ở vương quốc Anh.
Nghiên cứu điều chỉnh theo tuổi, chủng tộc, cân nặng, trình độ học vấn và thu nhập, sử dụng thuốc lá và rượu, bệnh tim mạch, tiểu đường và các hoạt động thể chất. Kết quả cho thấy phụ nữ mãn kinh trước 45 tuổi có nguy cơ bị chẩn đoán sa sút trí tuệ sớm ở tuổi 65 cao hơn 1,3 lần.
 |
Hút thuốc có thể làm tăng mức độ xuất hiện các gốc tự do khiến tế bào bị lão hóa sớm. Ảnh: CNN |
Mãn kinh sớm, xảy ra từ 40 đến 45 tuổi, được phân loại riêng biệt với mãn kinh sớm trước 40 tuổi, nhưng cả hai đều có thể do nhiều yếu tố giống nhau gây ra: tiền sử gia đình; rối loạn tự miễn dịch, bao gồm hội chứng mệt mỏi mãn tính; HIV và AIDS; hóa trị hoặc xạ trị vùng chậu cho bệnh ung thư; phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng và tử cung; và hút thuốc.
"Mãn kinh cơ năng do phẫu thuật ít rủi ro hơn mãn kinh sinh học xảy ra sớm, vì nó có thể là dấu hiệu đỏ cho thấy các mô khác lão hóa nhanh hơn, vì vậy người phụ nữ cần thực sự hỏi ý kiến bác sĩ và có kế hoạch để tối ưu hóa tất cả các yếu tố sức khỏe của mình”, Tiến sĩ Lloyd-Jones khuyến cáo.
Vai trò của estrogen
Tác giả nghiên cứu Wenting Hao, một ứng cử viên tiến sĩ tại Đại học Sơn Đông ở Tế Nam (Trung Quốc), cho biết, khi phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh, mức độ estrogen giảm mạnh, có thể là một lý do cho kết quả nghiên cứu trên.
Wenting Hao cho biết trong một tuyên bố: “Chúng ta biết rằng việc thiếu hụt estrogen trong thời gian dài sẽ làm tăng căng thẳng oxy hóa, có thể làm tăng quá trình lão hóa não và dẫn đến suy giảm nhận thức.
Stress oxy hóa xảy ra khi hệ thống phòng thủ chống oxy hóa của cơ thể không thể theo kịp với sự dư thừa của các gốc hoặc các nguyên tử không ổn định có thể gây hại cho tế bào. Các gốc tự do xuất hiện tự nhiên trong cơ thể như một sản phẩm phụ của quá trình chuyển hóa tế bào, nhưng mức độ có thể tăng lên khi tiếp xúc với hút thuốc, chất độc môi trường, thuốc trừ sâu, thuốc nhuộm và ô nhiễm không khí.
 |
Thay đổi lối sống lành mạnh để cải thiện và duy trì sức khỏe (Ảnh minh họa: internet) |
Tuy nhiên, theo Tiến sĩ Lloyd-Jones: “mãn kinh sớm là một tín hiệu quan trọng hơn là chỉ về estrogen. "Cũng giống như bệnh tiểu đường thai kỳ hoặc tiền sản giật phải là một dấu hiệu, mãn kinh sớm nói rằng đây là một phụ nữ đang trên đà gặp vấn đề với tim hoặc não nhanh hơn".
"Hãy kiểm soát mọi thứ khác mà chúng ta có thể kiểm soát về chế độ ăn uống, hoạt động thể chất, cân nặng và hút thuốc bằng cách thay đổi lối sống và nếu cần, hãy dùng thuốc", Tiến sĩ Lloyd-Jones nói thêm.
Lý giải một số cách phụ nữ tránh phải trải qua thời kỳ mãn kinh sớm, từ đó giảm nguy cơ suy giảm nhận thức, Wenting Hao cho rằng, "Điều này bao gồm tập thể dục thường xuyên, tham gia các hoạt động giải trí và giáo dục, không hút thuốc và không uống rượu (và) duy trì cân nặng hợp lý",
"Nhận thức được nguy cơ gia tăng này có thể giúp phụ nữ thực hành các chiến lược để ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ và làm việc với bác sĩ của họ để theo dõi chặt chẽ tình trạng nhận thức của họ khi họ già đi", nghiên cứu sinh này đưa ra lời khuyên.
