Trao đổi với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam, ông Trịnh Xuân Phong – Giám đốc Bệnh viện YHCT và phục hồi chức năng tỉnh Bắc Ninh cho biết, YHCT với lịch sử hàng ngàn năm đã chứng minh được giá trị trong việc chăm sóc sức khỏe con người, đặc biệt là người cao tuổi (NCT). Các phương pháp như dưỡng sinh, khí công, xoa bóp bấm huyệt, châm cứu và sử dụng thảo dược không chỉ hỗ trợ điều trị bệnh mà còn giúp nâng cao sức khỏe, kéo dài tuổi thọ, trên triết lý cân bằng âm dương, điều hòa khí huyết và duy trì sự hài hòa giữa cơ thể và môi trường. YHCT là phương pháp rất phù hợp với NCT.
Theo đó, để YHCT có thể phát huy tối đa vai trò trong bối cảnh hiện đại và phục vụ hiệu quả công tác khám chữa bệnh, và chăm sóc NCT thì cần triển khai nhiều biện pháp để YHCT vươn lên và đóng góp tích cực hơn trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng nói chung, sức khoẻ NCT nói riêng. Cụ thể:
Thứ nhất, đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu về YHCT, đây là một yếu tố quan trọng để phát triển và hiện đại hóa y học truyền thống, đồng thời đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội trong việc chăm sóc sức khỏe. Hiện nay, dù YHCT đóng vai trò quan trọng trong hệ thống y tế, nhưng việc thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, có trình độ chuyên môn sâu, đang là một thách thức lớn. Để giải quyết vấn đề này, việc đào tạo và phát triển đội ngũ y bác sĩ có kiến thức vững chắc về YHCT là điều cần thiết.
Thứ hai, tăng cường nghiên cứu khoa học và hiện đại hóa YHCT, đây là một trong những chiến lược quan trọng để bảo tồn và phát triển những giá trị tinh hoa của y học truyền thống, đồng thời tạo điều kiện để YHCT phát triển phù hợp với yêu cầu của y học hiện đại. YHCT Việt Nam, với bề dày lịch sử hàng nghìn năm và kho tàng kiến thức về thảo dược, phương pháp chữa bệnh độc đáo, đã đóng góp không nhỏ trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Tuy nhiên, trong bối cảnh khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, việc hiện đại hóa và nghiên cứu sâu về YHCT trở thành một đòi hỏi cấp bách.
Thứ ba, kết hợp YHCT vào hệ thống y tế hiện đại, đây là một hướng đi quan trọng nhằm tối ưu hóa việc chăm sóc sức khỏe và điều trị bệnh cho người dân. Cả hai hệ thống y học này đều có những ưu điểm riêng, và khi được kết hợp, chúng có thể mang lại hiệu quả vượt trội trong việc chữa trị bệnh. YHCT dựa trên nguyên lý âm dương, ngũ hành và sự cân bằng trong cơ thể, sử dụng các phương pháp tự nhiên như thảo dược, châm cứu, dưỡng sinh để điều trị bệnh. Trong khi đó, y học hiện đại dựa trên những tiến bộ khoa học và công nghệ cao để chẩn đoán, điều trị bệnh nhanh chóng và chính xác. Sự kết hợp này có thể giúp nâng cao hiệu quả điều trị, đặc biệt là trong các bệnh lý mãn tính và quá trình phục hồi sau điều trị.
Thứ tư, tăng cường tuyên truyền, giáo dục sức khỏe về YHCT, ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), chuyển đổi số, một trong những yếu tố quan trọng để phát triển YHCT là nâng cao nhận thức của người dân, NCT về giá trị và lợi ích của phương pháp chữa bệnh này. Ngành y tế cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về các phương pháp phòng ngừa và điều trị bệnh bằng YHCT.
Thông qua các chương trình truyền thông, hội thảo, và các lớp học về YHCT người dân sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về sự kết hợp giữa YHCT và hiện đại, từ đó lựa chọn phương pháp chữa bệnh phù hợp. Việc giáo dục sức khỏe cũng giúp người dân hiểu rõ hơn về giá trị của các loại dược liệu thiên nhiên và cách chăm sóc sức khỏe bằng các phương pháp cổ truyền, từ đó góp phần giảm tải cho hệ thống y tế hiện đại.
Đẩy mạnh ứng dụng CNTT, chuyển đổi số trong công tác cải cách thủ tục hành chính nhằm phục vụ người bệnh được tốt hơn. Triển khai nâng cấp hạ tầng đáp ứng tiêu chí triển khai bệnh án điện tử. Xây dựng kế hoạch, chuẩn bị các điều kiện triển khai công tác tư vấn, khám bệnh, chữa bệnh từ xa…
Thứ năm, phát triển dược liệu, bảo tồn và khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên, việc này là một chiến lược quan trọng trong việc duy trì và phát huy giá trị của YHCT, đồng thời đóng góp vào việc chăm sóc sức khỏe bền vững.
Việt Nam, với điều kiện tự nhiên phong phú, sở hữu một nguồn tài nguyên dược liệu đa dạng, là nơi cư trú của hàng nghìn loài cây thuốc quý. Tuy nhiên, trước sự gia tăng nhu cầu sử dụng dược liệu trong công tác khám chữa bệnh bằng YHCT, cùng với sự suy giảm các hệ sinh thái do khai thác quá mức, việc phát triển dược liệu đi đôi với bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên trở thành nhiệm vụ cấp bách.
Việc phát triển dược liệu cần được thực hiện theo hướng bền vững, bảo đảm khai thác tài nguyên một cách hợp lý, không làm cạn kiệt nguồn cung. Điều này đòi hỏi phải có các biện pháp quản lý, khai thác và sử dụng nguồn dược liệu một cách khoa học, kết hợp giữa bảo tồn và trồng trọt. Các khu vực dược liệu cần được quy hoạch cụ thể, áp dụng các công nghệ hiện đại để tối ưu hóa quy trình trồng trọt và thu hái, đồng thời bảo vệ các giống cây quý hiếm. Ngoài ra, việc nghiên cứu và phát triển các giống cây dược liệu mới, có khả năng thích ứng cao với môi trường và có hiệu suất dược liệu cao cũng là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển.
Thứ sáu, tăng cường hợp tác quốc tế và trao đổi tri thức YHCT, để đưa YHCT Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn, ngành y tế cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, học hỏi từ những nền YHCT tiên tiến khác như Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản. Việc trao đổi tri thức, kinh nghiệm và công nghệ giữa các quốc gia sẽ giúp Việt Nam tiếp cận được với những thành tựu mới trong YHCT, từ đó áp dụng vào điều kiện thực tiễn của nước mình.
Hợp tác quốc tế cũng giúp nâng cao uy tín và giá trị của YHCT Việt Nam trên thế giới. Các bài thuốc và phương pháp điều trị cổ truyền của Việt Nam có thể được giới thiệu, quảng bá ra quốc tế, từ đó thu hút sự quan tâm và tin tưởng từ các thị trường y tế toàn cầu.
Thứ bảy, đầu tư đồng bộ về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế cho cơ sở khám chữa bệnh, mặc dù trong những năm qua tỉnh Bắc Ninh cũng đã quan tâm đầu tư cho lĩnh vực y tế nhưng tại một số bệnh viện tuyến tỉnh trong đó có bệnh viện YHCT & PHCN vẫn còn nhiều khu nhà đã xuống cấp, khó cải tạo vì vậy mà gây khó khăn cho việc đi lại di chuyển của bệnh nhân nói chung, đặc biệt là bệnh nhân cao tuổi, bệnh nhân mắc bệnh lý xương khớp... đồng thời việc xuống cấp về cơ sở vật chất đã gây ra nhiều khó khăn trong việc triển khai những kỹ thuật mới, chuyên sâu.
Cuối cùng, xây dựng mô hình Viện dưỡng lão trong Viện YHCT& PHCN để phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khoẻ NCT, trước tình hình già hóa dân số của Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã đưa ra nhiều chủ trương và ban hành, triển khai nhiều chính sách cụ thể nhằm tạo ra các khuôn khổ pháp lý để cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống của NCT. Tuy nhiên, việc phát triển mô hình dưỡng lão công lập vẫn chưa được quan tâm đúng mức với tình hình thực tiễn.
Mô hình viện dưỡng lão kết hợp y tế và chăm sóc sức khỏe đang trở thành xu hướng thiết kế hiện đại, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về chăm sóc toàn diện cho NCT. Đây không chỉ là nơi an dưỡng, mà còn là môi trường sống lý tưởng, nơi cư dân được quan tâm từ sức khỏe thể chất đến tinh thần. Với sự kết hợp hài hòa giữa không gian sống tiện nghi, dịch vụ y tế chuyên sâu, và các hoạt động chăm sóc sức khỏe đa dạng, mô hình này mang đến một cuộc sống an yên, trọn vẹn và đầy ý nghĩa cho những người lớn tuổi.
YHCT là giải pháp toàn diện, hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Việc đẩy mạnh nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng YHCT là cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội vì YHCT không chỉ giúp người cao tuổi điều trị bệnh mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống thông qua các giải pháp toàn diện. Việc kết hợp YHCT với chế độ dinh dưỡng, vận động và điều trị hiện đại sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, góp phần chăm sóc sức khỏe bền vững cho người cao tuổi.
