Trong công văn 1430/CXBIPH-QLXB gửi đến tất cả các NXB, Cục đưa ra ba yêu cầu. Một, các NXB phải "chủ động kiểm tra lại toàn bộ xuất bản phẩm dành cho thiếu nhi của NXB đã xuất bản và phát hành; rà soát toàn bộ bản thảo đang trong quá trình xuất bản. Nếu có những vấn đề cần điều chỉnh, NXB phải có biện pháp xử lý kịp thời".
Hai, phải "lựa chọn và biên tập kỹ nội dung từng xuất bản phẩm. Nội dung và hình thức trình bày, hình vẽ minh họa phải phù hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam và tâm sinh lý từng lứa tuổi. Ghi rõ đối tượng phục vụ, lứa tuổi bạn đọc ngoài bìa 1 của xuất bản phẩm".
Ba, "phổ biến yêu cầu trên cho toàn thể cán bộ, biên tập viên, cộng tác viên và đối tác liên kết của NXB".
 |
| Công văn 1431/CXBIPH-QLXB của Cục xuất bản gửi đến NXB Kim Đồng |
Còn trong công văn 1431/CXBIPH-QLXB gửi riêng cho NXB Kim Đồng, Cục Xuất bản nhắc đến trường hợp sách Truyện cổ tích Việt Nam "có nội dung không phù hợp với trẻ em". Cục yêu cầu NXB Kim Đồng "thẩm định lại nội dung và chủ động đề xuất phương án xử lỷ với cuốn sách trên trước ngày 2/4/2015".
Cuốn Truyện cổ tích Việt Nam có tình tiết gây tranh cãi về “mẹ con Thạch Sanh cởi truồng, mặc chung quần” và “Thạch Sanh chém trăn tinh phọt óc”.
 |
| Bìa cuốn "Truyện cổ tích Việt Nam" . |
Cụ thể, nhiều bạn đọc phản ảnh trên thị trường đang có bán cuốn sách Truyện cổ tích VN do NXB Kim Ðồng xuất bản tháng 10/2014, trong đó có truyện cổ tích Thạch Sanh viết:
“Thạch Sanh con ơi! Mẹ phải chết đây con ạ! Con sống được là nhờ xóm nhờ làng, vậy khi con khôn lớn, con phải hết lòng vì làng vì xóm - Nói rồi bà cởi chiếc quần độc nhất của mình trao cho con: Con cũng đã lớn rồi đấy, cởi truồng mãi thế người ta cười cho, hãy giữ lấy cái quần này của mẹ mà mặc. Rồi bà tắt thở. Thạch Sanh không nỡ để mẹ chết trần, nên chỉ xẻ một mảnh ống quần để làm cái khố, còn mặc vào cho mẹ rồi nhờ xóm làng chôn cất tử tế”.
Ở một đoạn khác, khi miêu tả Thạch Sanh giết chằn tinh, có câu: “Thạch Sanh giơ búa nhè giữa đầu chằn bổ xuống thật mạnh, nó bị vỡ đầu, óc phọt ra chết tươi”.
Trao đổi với báo chí, nhà nghiên cứu văn học dân gian Nguyễn Hùng Vỹ (Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn-Đại học Quốc gia Hà Nội) nhận xét cách kể vô hồn (những chi tiết như "nó bị vỡ đầu, óc phọt ra chết tươi...") như vậy không phù hợp với tâm lý tiếp nhận của lứa tuổi thiếu nhi, gây tác động xấu đến tâm lý, nhận thức của nhóm đối tượng độc giả này.
Ông Vỹ nhấn mạnh rằng, trong đoạn giết trăn tinh có thể tưởng tượng ra những chi tiết vừa oai hùng vừa mang tính nghệ thuật, giả dụ như “khi trăn tinh chết một tia chớp lóe lên vang động cả núi rừng” chứ không cần phải đưa những từ ngữ bạo lực “vỡ đầu, phọt óc” vào câu chuyện.
Theo vị chuyên gia này, việc kể câu chuyện cổ tích “Thạch Sanh” với chi tiết như vậy thể hiện sự cằn cỗi trong tâm hồn của những người làm sách. Họ thiếu những cân nhắc, suy xét cẩn trọng khi kể cho các em thiếu nhi một câu chuyện cổ tích với ngôn ngữ như vậy.
Trong khi đó, trên tờ Thể thao & Văn hóa chiều 19/3, đại diện truyền thông của NXB Kim Đồng cho biết: “Truyện cổ tích vốn có nhiều dị bản khác nhau. Truyện Thạch Sanh ở đây cũng là một dị bản được sưu tầm chứ không phải do nhóm biên soạn sáng tác ra. Khi làm bộ sách này, biên tập viên nhà xuất bản cũng đã cân nhắc và chỉnh sửa khá kỹ càng. Nhưng cách nhìn của mỗi thời đại về truyện cổ cũng có sự thay đổi”. Mặc dù vậy, NXB chưa thể trả lời về xuất xứ cụ thể của dị bản này vì chưa liên hệ được với người trực tiếp biên soạn sách.
“Khi độc giả có những ý kiến như vậy về sách của chúng tôi, NXB đều tiếp thu ý kiến và chỉnh sửa khi tái bản để phù hợp với quan niệm thẩm mỹ và cách dùng từ ngữ của thời hiện đại. Những từ ngữ khiến độc giả có cảm giác là hơi bạo lực thì chúng tôi sẽ xem xét loại bỏ”.
Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục cập nhật thông tin./.
