Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 11, sáng nay, 13/5, UBTVQH cho ý kiến về dự kiến phương án phân bổ vốn NSTW giai đoạn 2021- 2025 và năm 2022 cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện 3 Chương trình CTMTQG.
Phân bổ vốn quá chậm
Theo Tờ trình của Chính phủ, QH đã quyết nghị về mức bố trí vốn đầu tư phát triển để thực hiện 3 CTMTQG giai đoạn 2021-2025 là 100 nghìn tỷ đồng. Tại phiên họp, Chính phủ trình UBTVQH phương án phân bổ 95 nghìn tỷ đồng vốn đầu tư phát triển nguồn NSTW giai đoạn 2021- 2025 thực hiện 3 CTMTQG, gồm hơn 3 nghìn tỷ đồng cho các Bộ, cơ quan trung ương và hơn 91,9 nghìn tỷ đồng cho địa phương.
Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách (TCNS) Nguyễn Phú Cường nêu rõ, Nghị quyết số 29 yêu cầu Chính phủ khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư, báo cáo UBTVQH; Nghị quyết số 40 giao Chính phủ trình UBTVQH trước ngày 1/3/2022.
Tuy nhiên, đến ngày 19/4/2022 Chính phủ mới có Tờ trình là quá chậm so với thời gian quy định.
Sự chậm trễ này làm ảnh hưởng đến việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra của các CTMTQG, đặc biệt bố trí kế hoạch vốn sau gần 1,5 năm chưa được phân bổ cụ thể đến các bộ, ngành, địa phương gây lãng phí nguồn lực của quốc gia. Ủy ban TCNS đề nghị Chính phủ báo cáo làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm của các Bộ, ngành trong việc chậm triển khai các Nghị quyết của QH.
Về phân bổ cho các Bộ, cơ quan trung ương, đa số ý kiến Ủy ban TCNS nhất trí với Chính phủ về phân bổ vốn cho các Bộ, cơ quan trung ương để thực hiện đồng bộ với các địa phương khẩn trương triển khai chương trình, tránh kéo dài sự chậm trễ, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện 3 Chương trình MTQG.
Tuy nhiên, Ủy ban TCNS đề nghị Chính phủ giải trình báo cáo rõ hơn về căn cứ xác định nhiệm vụ, cơ sở xác định mức vốn bố trí cho các Bộ, cơ quan trung ương và hiệu quả của việc sử dụng vốn phân bổ đối với một số khoản mà tại các Nghị quyết của QH, các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ chưa quy định rõ về nội dung này.
Làm rõ trách nhiệm, đảm bảo đúng nguyên tắc, tiêu chí phân bổ
Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến trong UBTVQH cho rằng, đến thời điểm này Chính phủ mới trình phương án phân bổ là quá chậm.
Nhấn mạnh việc chậm phân bổ vốn cho các CTMTQG sẽ tạo áp lực rất lớn cho công tác giải ngân trong 3 năm tới, Phó Chủ tịch thường trực QH Trần Thanh Mẫn đề nghị, tại kỳ họp QH sắp tới, Chính phủ cần có báo cáo đánh giá, giải trình rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan của sự chậm trễ; chỉ rõ trách nhiệm của các cơ quan, Bộ, ngành, địa phương.
Đồng thời, đề nghị Chính phủ, các Bộ, ngành rà soát các văn bản ban hành cho thực hiện các CTMTQG để chỉnh sửa và triển khai các chương trình đồng bộ. Chính phủ cần có kế hoạch, lộ trình triển khai cụ thể trong từng năm, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Chủ tịch QH Vương Đình Huệ nhấn mạnh, 3 CTMTQG có ý nghĩa quan trọng cả về kinh tế, chính trị, an sinh xã hội, an ninh quốc phòng, tác động rộng lớn đến đối tượng thụ hưởng. Tuy nhiên, đến nay, việc triển khai rất chậm chạp”
“Nghị quyết của QH ban hành triển khai trong 5 năm nhưng giờ đã hết 1,5 năm mà vẫn loay hoay. Cần phân tích, đánh giá làm rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan, làm rõ trách nhiệm”, Chủ tịch QH nói và cho biết đó cũng là lý do UBTVQH thống nhất trình QH quyết định lựa chọn giám sát tối cao trong năm 2023 có nội dung việc tổ chức thực hiện 3 CTMTQG này nhằm kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn nếu có trong tổ chức triển khai.
Chủ tịch QH cũng đề nghị các Bộ, ngành, các cấp quán triệt ý thức trách nhiệm đối với việc thực hiện 3 CTMTQG.
Lưu ý tiến độ triển khai đã chậm thì phải đẩy nhanh, Chủ tịch QH nhấn mạnh “đã chậm rồi thì phải chắc, nhanh, nhưng cũng phải đúng mục tiêu, nguyên tắc, tiêu chí, tiêu chuẩn mà các nghị quyết của QH đặt ra”.
“Cứ đúng nghị quyết mà làm, không nhân nhượng, không vi phạm nguyên tắc. Cái nào không rõ, giải trình không thoả đáng thì để lại, không phân bổ lần này”, Chủ tịch QH nêu rõ và đề nghị cơ quan thẩm tra và Chính phủ rà soát kỹ phương án phân bổ vốn, tuyệt đối tuân thủ Nghị quyết của QH.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Hải cho biết, UBTVQH thống nhất về mặt nguyên tắc phân bổ vốn thực hiện 3 CTMTQG, đề nghị Chính phủ tiếp thu các ý kiến trong UBTVQH, ý kiến của cơ quan thẩm tra để phân bổ theo đúng nguyên tắc Nghị quyết của QH.
Việc phân bổ vốn phải tuân thủ điều kiện, thứ tự ưu tiên trong quy định của Luật Đầu tư công, Luật NSNN, Nghị quyết 973 của UBTVQH, các Nghị quyết của QH về chủ trương đầu tư các CTMTQG giai đoạn 2021- 2025, bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm, không phân tán, dàn trải, bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn.
Đồng thời bảo đảm tính đồng bộ, tránh chồng chéo, trùng lặp nhiệm vụ chi; bảo đảm cơ cấu chi đầu tư, chi thường xuyên trong phạm vi và mức vốn, cơ cấu vốn ngân sách của từng chương trình đã được QH quyết định.
Cũng trong phiên họp buổi sáng, cho ý kiến về việc bổ sung kế hoạch đầu tư vốn NSTW trong nước năm 2022 cho các bộ, ngành, địa phương, UBTVQH thống nhất chưa thông qua phân bổ nguồn vốn theo đề xuất của Chính phủ, đề nghị Chính phủ rà soát lại gắn với dự án tổng thể, bổ sung Danh mục các dự án sử dụng nguồn vốn của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội…. UBTVQH cũng lưu ý Chính phủ phải ưu tiên số 1 cho chương trình phục hồi kinh tế và các chương trình trọng điểm gắn với phục hồi kinh tế và đảm bảo tốc độ tăng trưởng.
