Chương trình giáo dục mầm non mới: Định hướng sự lương thiện của con người

Trẻ học bằng chơi, bằng trải nghiệm

Được ban hành từ năm 2009, đến nay Chương trình giáo dục mầm non (GDMN) được thực hiện ở 15.461 cơ sở GDMN (đạt 100%), trong đó có 5.255.889 trẻ (99%) học 2 buổi/ngày.

Vụ trưởng Vụ GDMN (Bộ Giáo dục và Đào tạo) Nguyễn Bá Minh đánh giá, Chương trình đã thể hiện tính ưu việt, khoa học, phù hợp với thực tiễn và góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng GDMN, hướng đến sự phát triển toàn diện, tích hợp, lấy trẻ làm trung tâm, phương châm giáo dục “học bằng chơi, bằng trải nghiệm”, tạo điều kiện đảm bảo cho trẻ phát triển liên tục, đáp ứng sự đa dạng của các vùng miền, các đối tượng trẻ.

Quyền Giám đốc điều hành Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Christophe Lemiere cho rằng: “Việc đầu tư cho GDMN sẽ giúp tăng cường số lượng học sinh tốt nghiệp THPT ở Việt Nam. Theo nghiên cứu của chúng tôi, những quốc gia có sự đầu tư vào GDMN, khi trưởng thành người dân có thu nhập cao hơn 30% so với thông thường. Đầu tư mầm non cũng giúp các bà mẹ dành thời gian nhiều hơn cho công việc, từ đó tăng nguồn thu nhập cho gia đình”.

Còn theo Tiến sĩ Aija Rinkinen, Chuyên gia cao cấp về giáo dục tại Ngân hàng Thế giới, xây dựng Chương trình GDMN không chỉ đơn thuần là nơi chăm sóc trẻ để cha mẹ đi làm mà thay vào đó là xây dựng triết lý giáo dục. Tại đó, trẻ em là trung tâm, chăm sóc và phát triển trẻ là phương pháp. Giáo viên được liên tục bồi dưỡng để cập nhật, đổi mới; trẻ em được xác định và hỗ trợ các nhu cầu cần thiết. Nhà trường phối hợp với phụ huynh, gia đình cùng với các tổ chức xã hội, y tế…

Có thể nói, Chương trình GDMN mới được xây dựng với quan điểm chung là cần kế thừa và phát triển trên quan điểm chương trình hiện hành; thể hiện rõ nét hơn quan điểm tiếp cận phát triển phẩm chất năng lực trẻ em mầm non phù hợp với tâm, sinh lý lứa tuổi, hướng đến hình thành những giá trị cốt lõi của con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; tiếp cận với các phương pháp giáo dục tiên tiến, hội nhập với giáo dục quốc tế và chú ý nhiều hơn đến các vấn đề giáo dục trẻ trở thành công dân toàn cầu trong hoàn cảnh cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4.

Không thận trọng sẽ lấy cách tiếp cận phổ thông cho bậc học mầm non

Để xây dựng Chương trình GDMN mới, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đề nghị nhóm biên soạn tiếp tục đánh giá, khảo sát sâu hơn đối với Chương trình GDMN hiện hành, tiếp thu ý kiến từ giáo viên - những người trực tiếp triển khai Chương trình về những thuận lợi, vướng mắc.

Cho rằng học tập kinh nghiệm của thế giới là rất quan trọng nhưng Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng lưu ý, việc thiết kế Chương trình phải phù hợp, khả thi với triển khai thực tế tại Việt Nam, về điều kiện, mức sống, đội ngũ giáo viên...; cần có sự phân tích kỹ những đối tượng sẽ chuyển hóa, thực thi Chương trình này trong thực tế, với bối cảnh một vài năm tới chưa có sự thay đổi đáng kể nào so với hiện nay.

Bộ trưởng gợi mở một số nguyên tắc khi xây dựng chương trình như tính kế thừa chương trình cũ, lấy nền tảng khoa học tâm lý học, trong đó nhấn mạnh đặc thù lứa tuổi. Bộ trưởng cũng đề nghị nhóm chuyên môn xem xét thật thấu đáo cách tiếp cận năng lực phù hợp với GDMN, bởi nếu không thận trọng sẽ lấy cách tiếp cận phổ thông cho bậc học này.

Mục tiêu chung là nhằm phát triển con người toàn diện nhưng cần định hướng các giá trị ở bậc học mầm non theo hướng giản dị, trong đó, định hướng đầu tiên là sự lương thiện của con người.

“Vì đây là vấn đề hệ trọng, không được phép sai lầm, nên cần rút kinh nghiệm những giai đoạn trước, việc khảo sát, thử nghiệm phải làm rất thấu đáo. Mục tiêu là có một chương trình GDMN tốt, phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với khả năng thực hiện. Tinh thần là dành tất cả những gì tốt nhất cho trẻ em và cần chuẩn bị các điều kiện, cơ sở vật chất, giáo viên, tâm thế, truyền thông… để có thể có được kết quả tốt nhất”, Bộ trưởng nhấn mạnh.