Chuyện cán bộ y tế sản khoa bám dân, bám bản ở Mù Cang Chải

Tự hào về nghề

Lên Mù Cang Chải từ năm 23 tuổi, đến nay đã tròn 17 năm, BSCKI Đào Thị Thanh Hà, Khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản và Phụ sản, Trung tâm Y tế huyện Mù Cang Chải công tác tại đây. Nhiệm vụ của các bác sĩ tại Khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản và Phụ sản là tiếp nhận và điều trị, chăm sóc các bệnh nhân sản phụ khoa, tư vấn giáo dục sức khỏe, khám thai, khám phụ khoa.

Mù Cang Chải là huyện vùng cao phía Tây của tỉnh Yên Bái, cách trung tâm thành phố Yên Bái 180km. Vùng đất này nằm dưới chân của dãy núi Hoàng Liên Sơn, ở độ cao trên 2.000m so với mặt biển. Chiếm 90% dân số toàn huyện, người Mông ở Mù Cang Chải có 4 nhóm: Mông Đơ (Mông Trắng); Mông Đu (Mông Đen); Mông Lình (Mông Hoa); Mông Si (Mông Đỏ). Vì số lượng người dân tộc ít người chiếm đến 90% nên công tác tuyên truyền, chăm sóc sức khỏe nói chung và sức khỏe sinh sản nói riêng đến với người dân của các y, bác sĩ gặp nhiều khó khăn.

"Huyện Mù Cang Chải là một trong những huyện miền núi nằm trong số huyện đặc biệt khó khăn của cả nước. Với đặc điểm là địa hình đồi núi, đường sá đi lại hiểm trở, cách xa trung tâm của tỉnh, tập quán sinh hoạt còn rất nhiều hủ tục lạc hậu, gây khó khăn trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân. Người dân còn tảo hôn, hôn nhân cận huyết, khi ốm đau hay chọn phương pháp tâm linh như cúng tại nhà, chỉ đến khi bệnh chuyển nặng mới đến bệnh viện. Phụ nữ mang thai thường chọn sinh nở tại nhà, điều này dẫn đến một số trường hợp có diễn biến nguy hiểm", BSCKI Đỗ Lâm Phúc, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Mù Cang Chải cho hay.

“Do trình độ của người dân còn hạn chế nên sản phụ ít đi khám thai, những người có hiểu biết một chút thì đi khám 1-2 lần trong thai kỳ. Phần lớn sản phụ khi mang thai đến ngày sinh thường chọn đẻ tại nhà, chỉ có một số trường hợp đẻ tại nhà không được thì mới đến cơ sở y tế, vì thế khi sản phụ đến đây gần như cổ tử cung mở hết rồi, chúng tôi phải tiến hành cấp cứu ngay, không có thời gian để chuẩn bị. Có một vài trường hợp rất đáng tiếc, đó là sản phụ có thai to, đẻ ở nhà con không ra được, khi chuyển đến Trung tâm Y tế thì đã muộn, thai nặng 4kg nhưng không cứu được”, bác sĩ Hà chia sẻ.

Nhớ về ngày lựa chọn ngành học, bác sĩ Hà tâm sự: “Tôi sinh ra và lớn lên ở Phú Thọ, ngày đấy gia đình cũng nghèo, bố mẹ không định hướng được công việc cho tôi. Tôi chỉ ước khi lớn lên có công việc ổn định, thế rồi tôi may mắn thi đỗ vào Trường Đại học Y dược - Đại học Thái Nguyên. Rồi cũng chẳng biết do duyên số thế nào, tôi xin về Mù Cang Chải công tác. Thấm thoắt đã 17 năm tôi bám bản, bám dân”.

Ngày về Mù Cang Chải công tác, mọi thứ đối với cô gái vừa bước sang tuổi 23 có nhiều mới mẻ, lạ lẫm. Bởi ngày đi học ở thành phố, người bệnh hiểu biết rất nhiều, khi đi thực tập, bác sĩ Hà tiếp xúc, trao đổi, tư vấn với bệnh nhân dễ hơn. Nhưng khi chuyển về trên này công tác, thì việc đầu tiên của bác sĩ Hà lại chính là học tiếng dân tộc của người dân, và phải hiểu phong tục tập quán nơi đây, để khi trao đổi, tư vấn người bệnh hiểu và nghe bác sĩ.

“Đến giờ tôi có thể giao tiếp đơn giản bằng tiếng của người bản địa, mặc dù một số từ khó vẫn cần nhờ đến các bác sĩ khác. Điều này khác hẳn với những gì tôi tưởng tượng khi đi học ở trường”, bác sĩ Hà tâm sự.

Khi được hỏi, nếu được lựa chọn lại, có lựa chọn ngành Y nữa không, bác sĩ Hà chia sẻ: “Dù công tác tại vùng cao nhiều khó khăn nhưng tôi chưa bao giờ hối hận khi lựa chọn theo ngành Y. Ngày xưa khi lựa chọn đi học ngành Y tôi cũng chưa có hiểu biết nhiều, nhưng khi theo học và làm việc thì tôi cảm thấy rất yêu nghề, thấy rất tự hào về nghề”.

"Đón những em bé vừa ngoan, vừa khỏe, chúng tôi thấy rất vui"

Giống như bác sĩ Hà, nữ hộ sinh trưởng Lương Lê Nga, Khoa chăm sóc sức khỏe sinh sản và Phụ sản, Trung tâm Y tế huyện Mù Cang Chải cũng đã công tác tại Mù Cang Chải ngót nghét 30 năm. Những năm tháng quyết tâm bám trụ đã giúp cô Nga chứng kiến nhiều sự thay đổi của người dân nơi đây.

“Tôi về đây công tác từ năm 1996 đến nay là 28 năm, khi mới về, tôi cũng như các y, bác sĩ khác gặp nhiều khó khăn, vì thời đó người dân thường chỉ đẻ tại nhà, trong một số trường hợp khó đẻ người dân mới đến cơ sở y tế. Khi sản phụ đến luôn trong tình trạng phải cấp cứu”, Nữ hộ sinh trưởng Lương Lê Nga hồi tưởng.

Nhắc về kỷ niệm trong suốt 28 năm công tác tại Mù Cang Chải, cô Nga kể: “Thực ra có rất nhiều kỷ niệm đáng nhớ, nhưng trường hợp tôi nhớ nhất là một sản phụ đẻ tại nhà và bị băng huyết, khi đến cơ sở y tế bệnh nhân đã trong tình trạng thiếu máu, mạch 0, huyết áp 0. Ngay lập tức chúng tôi đã phải huy động toàn bộ kíp trực của các khoa, phòng, đồng thời huy động cán bộ y tế hiến máu để cứu sản phụ. Nhờ có những túi máu khẩn cấp từ chính những y, bác sĩ công tác tại Trung tâm mà sản phụ đó được cứu sống”.

28 năm công tác, cô Nga cũng không thể nhớ nổi đã bao lần băng rừng, lội suối cùng các đồng nghiệp để hàng tháng, hàng năm đến từng bản, làng xa nhất, vừa kết hợp khám sức khỏe vừa tuyên truyền cho các sản phụ theo dõi sức khỏe và đến đẻ tại cơ sở y tế. Nhờ những lần băng rừng, lội suối vận động, tuyên truyền ấy mà đến nay, tỷ lệ người dân đến Trung tâm y tế khám bệnh đã tăng lên rõ rệt, đặc biệt tỷ lệ chuyển tuyến đã giảm đi rất nhiều và người dân đã bắt đầu có ý thức hơn với việc tự chăm sóc sức khỏe, khi ốm đau người dân đã đến cơ sở y tế để thăm khám.

“Trước đây người dân thường chỉ đẻ ở nhà, giờ các sản phụ đã đến đây, chúng tôi đón những em bé vừa ngoan, vừa khỏe thấy rất vui”, cô Nga bộc bạch.

Các y, bác sĩ kiên trì bám trụ lại với Mù Cang Chải đã phần nào giúp người dân thay đổi nhận thức về việc khám chữa bệnh, đặc biệt là các sản phụ. “Đối với cán bộ y tế nói chung và những người công tác ở vùng cao nói riêng, chúng tôi luôn xác định bản thân luôn nỗ lực, cố gắng học hỏi, trau đồi kiến thức phục vụ nhân dân. Thứ hai là phải xác định tinh thần, tư tưởng sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, chấp nhận vượt qua khó khăn trong điều kiện sống, công tác mới đáp ứng được việc khám, chữa bệnh cho nhân dân, gác lại những công việc riêng để hết lòng với người bệnh”, BSCKI Đỗ Lâm Phúc, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Mù Cang Chải cho biết.