Theo Ths.Bs Nguyễn Văn Tiến, Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, nhiều người kinh doanh muốn sản xuất nhanh có sản phẩm bánh chưng để bán ra thị trường, bất chấp sức khỏe người tiêu dùng. Vì vậy, người tiêu dùng cần chú ý trong việc lựa chọn bánh chưng ngày Tết để tránh những ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.
“Chất độc được nhắc tới chính là pin. Môi trường chính trong những viên pin là môi trường kiềm. Trong môi trường này, diệp lục (chất tạo màu xanh cho lá cây) có trong lá dong gói bánh sẽ chuyển thành màu xanh đậm. Đồng thời, kiềm còn giúp tinh bột hấp thụ nước tốt và trong hơn. Do đó, nhiều người đã dùng pin để luộc bánh chưng, vừa làm bánh chưng nhanh chín, hạt nếp trong, màu vỏ lá lại xanh hơn, bắt mắt hơn”, bác sĩ Tiến chia sẻ.
Tuy nhiên, những nguy cơ tiềm tàng lại không được nhiều người chú ý tới, đó là các kim loại nặng có trong pin: Chì (PB), Thủy ngân (Hg), Cadmium (Cd) và Asen hay còn gọi là thạch tín (Á),…đều là những chất cực độc, nguy hiểm cho não, thận, tim mạch và khả năng sinh sản của con người.
Bác sĩ Tiến cho biết, bí quyết nhỏ giúp mọi người tránh chọn phải bánh chưng luộc có pin là cần chú ý tới màu sắc của bánh khi mua. Thời gian luộc bánh chưng thường là 8 – 9 giờ mới chín, do đó lớp lá bên ngoài thường ngả màu, hơi vàng hay xanh nâu. Bánh chưng luộc có pin mất ít thời gian hơn, vỏ ngoài sẽ có màu xanh mướt, ánh tím.
Làm sao để bảo quản bánh chưng được lâu?
Bác sĩ Tiến cũng bật mí cách bảo quản bánh chưng được lâu, tránh bị mốc. Cụ thể, theo kinh nghiệm của các nhà sản xuất, bánh mốc là do lá, do vậy lá để gói bánh chưng phải rửa thật sạch, sau đó dựng góc nhà cho ráo nước, tránh nơi có gió.
Khi mua bánh chưng về không được cho vào túi nilon mà cần treo lên, nếu trời nồm phải cho vào ngăn mát của tủ lạnh. Ở môi trường tự nhiên, bánh chưng thường để được 5 ngày. Nếu để trong ngăn mát tủ lạnh được 15-20 ngày nhưng bánh chưng sẽ bị rắn, lại gạo.
“Nếu luộc bánh chưng bằng thùng tôn hoa, bánh sẽ có màu xanh rất đẹp, nếu luộc thùng nhôm hay inox bánh có màu lá xanh nâu. Khi mua nên chọn bánh có màu xanh nâu vì thùng tôn chứa nhiều tạp chất kim loại, tuy cho bánh màu xanh nhưng không tốt cho sức khỏe và chọn bánh gói nhiều lá là tốt”, bác sĩ Tiến nhấn mạnh.
Khi luộc chín phải vớt bánh chưng ra, dùng bàn chải cọ qua trong thùng nước lạnh, rồi xếp bánh thành hàng và ép cho ráo nước. Không được ngâm bánh vào nước lã, mặc dù ngâm bánh sẽ có màu sắc lá bánh đẹp. Nếu ngâm bánh mà sau đó ép dối, đọng nước, sẽ gây mốc, thiu bánh.
Bánh chưng bị mốc thường là mốc từ ngoài vào do nấm mốc có trong không khí. Tốt nhất là khi gói bánh chưng phải dùng lá sạch, nên gói chắc tay, nhân bánh phải tươi sạch, khi luộc xong phải rửa bánh khi đang nóng vì lúc này bánh đang nở to, nước lã không vào được. Để nguội nước lã sẽ vào và gây hỏng bánh.