Lý do của kiến nghị này, theo đại diện 3 hiệp hội, hiện giá trị sản xuất ngành chăn nuôi đang chiếm khoảng 24% trong toàn bộ khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản, trong khi lại không có quỹ đất rõ ràng cho chăn nuôi.
Theo kết quả điều tra thống kê năm 2020, tổng diện tích đất nông nghiệp cả nước là gần 28 triệu ha, trong đó đất trồng trọt 11 triệu ha, đất lâm nghiệp 15 triệu ha, đất nuôi trồng thủy sản gần 800.000ha, đất làm muối 15.500ha và đất nông nghiệp khác 58.000ha.
Các hiệp hội này cho rằng, một số nước trên thế giới đều dành một tỉ trọng đất cho chăn nuôi, nhất là các nước châu Âu, thường đất đồng cỏ, cây thức ăn chăn nuôi luôn chiếm từ 50 - 70% diện tích đất nông nghiệp. Cá biệt như Ireland có tới trên 90% diện tích đất nông nghiệp là đồng cỏ, cây thức ăn chăn nuôi...
Bên cạnh đó, quỹ đất cho nhu cầu di dời các cơ sở chăn nuôi ra khỏi vùng không được phép chăn nuôi là rất lớn. Lấy ví dụ từ tỉnh Đồng Nai, số cơ sở chăn nuôi phải di dời của tỉnh này tính đến 1/1/2025 là 3.006 cơ sở. Nếu tính mức tối thiểu diện tích trung bình cho 1 cơ sở chăn nuôi trang trại nhỏ và vừa hiện nay dao động 1 - 5ha, thì Đồng Nai phải cần từ 3.000 - 15.000ha đất lõi để xây dựng chuồng trại.
“Hiện nay, tỉnh Đồng Nai và các cơ sở chăn nuôi buộc phải di dời đang gặp khó khăn lớn nhất đó là đất đai và mặt bằng phải đáp ứng được với yêu cầu đủ điều kiện chăn nuôi. Như vậy, nếu tính đủ nhu cầu đất đai cho việc di dời các cơ sở chăn nuôi ra khỏi khu vực cấm chăn nuôi trên phạm vi cả nước từ nay đến năm 2025 sẽ cần đến hàng trăm ngàn ha”, văn bản nêu.
Các hiệp hội trên kiến nghị cần đưa vào phần giải thích từ ngữ của Luật Đất đai khái niệm làm rõ đất cho chăn nuôi tập trung để các địa phương áp dụng trong quy hoạch, vì chăn nuôi tập trung có tính đặc thù cao: “Là đất nông nghiệp, có thể xây dựng được chuồng trại lâu dài, đảm bảo yêu cầu vệ sinh phòng bệnh cho con người, vật nuôi và môi trường sinh thái...”.
Kiến nghị cũng cho rằng, “nếu không có quy định rõ trong luật thì không bao giờ chúng ta có được ngành chăn nuôi phát triển bền vững và người chăn nuôi thì lúc nào cũng nơm nớp, không dám đầu tư”.
Một số ý kiến cho rằng, những kiến nghị trên có nhiều điểm hợp lý, nhưng cũng có những căn cứ chưa thực sự thuyết phục, khi đem thực tế của các nước ôn đới với diện tích thảo nguyên nhiều ra so sánh. Có nên quy định riêng về đất chăn nuôi hay không, còn cần phân tích cả những yếu tố như chăn nuôi và chăn thả khác nhau như thế nào; quy hoạch vùng chăn nuôi và thế mạnh của ngành chăn nuôi ra sao? Luật Đất đai (sửa đổi) đang được lấy ý kiến rộng rãi, nên rất cần nhiều hơn nữa những đóng góp tâm huyết như nêu trên, nhưng cần thuyết phục, có cơ sở thực tế và khoa học; để cơ quan thẩm quyền có thể ra những quyết định phù hợp nhất.
