Bổ sung trách nhiệm công an xã, phường, thị trấn
Theo Bộ Công an, thời gian qua, trong triển khai dự án xây dựng CSDLQGVDC, Bộ Công an thấy có một số khó khăn liên quan đến quy định của Nghị định số 137/2015/NĐ-CP để có thể áp dụng trong thực tiễn như, chưa có quy định về trách nhiệm cập nhật, khai thác thông tin trong CSDLQGVDC của Công an cấp xã để phục vụ công tác quản lý cư trú nói riêng và quản lý dân cư nói chung.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng chưa có quy định về việc cấp số định danh cá nhân cho công dân đã đăng ký khai sinh (ngoài trường hợp đã đăng ký thường trú và cấp thẻ Căn cước công dân); chưa có quy định cụ thể về hình thức khai thác, sử dụng thông tin trong CSDLQGVDC qua mạng internet và mạng viễn thông để công dân có thể tự khai thác một số trường thông tin cơ bản của cá nhân phục vụ cho thực hiện thủ tục hành chính, giao dịch dân sự… mà không phải thông qua cơ quan nhà nước.
Chính vì thế, việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Nghị định số 137/2015/NĐ-CP về thu thập, cập nhật, chỉnh sửa, kết nối, chia sẻ, khai thác, sử dụng thông tin trong CSDLQGVDC, cấp số định danh cá nhân cho công dân để phù hợp với phương thức quản lý cư trú mới là cần thiết.
Theo đó, dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung: công an xã, phường, thị trấn có trách nhiệm thu thập, cập nhật thông tin về công dân cư trú trên địa bàn quản lý từ sổ sách quản lý về cư trú, hộ tịch và từ công dân vào CSDLQGVDC. Thủ trưởng cơ quan quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 5 Nghị định này có trách nhiệm kiểm tra tính pháp lý, tính chính xác của các thông tin trước khi chỉnh sửa thông tin trong CSDLQGVDC, quyết định việc chỉnh sửa thông tin về công dân trong cơ sở dữ liệu và chịu trách nhiệm về việc chỉnh sửa đó.
Công dân được khai thác những thông tin gì?
Đáng chú ý, theo dự thảo Nghị định, công dân được khai thác thông tin của mình trong CSDLQGVDC thông qua việc giải quyết thủ tục hành chính, văn bản yêu cầu khai thác thông tin hoặc thông qua dịch vụ viễn thông, qua Cổng thông tin điện tử do cơ quan quản lý CSDLQGVDC quy định. Giám đốc Công an cấp tỉnh, Trưởng Công an cấp huyện, Trưởng Công an cấp xã có thẩm quyền cho phép cung cấp thông tin về công dân cư trú tại địa phương cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có văn bản yêu cầu khai thác thông tin trong CSDLQGVDC quy định tại điểm c khoản 1, khoản 2 Điều 8 Luật này.
Công dân có thể khai thác thông tin trong CSDLQGVDC (Điều 10) với 3 hình thức: Khai thác bằng văn bản yêu cầu, khai thác thông qua dịch vụ viễn thông, khai thác qua cổng thông tin điện tử. Đối với việc khai thác bằng văn bản yêu cầu, các tổ chức, cá nhân có nhu cầu khai thác thông tin trong CSDLQGVDC thì có văn bản yêu cầu gửi cơ quan quản lý CSDLQGVDC. Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản yêu cầu, cơ quan quản lý CSDLQGVDC có thẩm quyền quyết định cho phép khai thác thông tin trong CSDLQGVDC.
Trường hợp công dân có yêu cầu cung cấp thông tin về bản thân bằng văn bản gửi cơ quan quản lý CSDLQGVDC thì ngay khi nhận được yêu cầu của công dân, cơ quan quản lý CSDLQGVDC có trách nhiệm cung cấp thông tin cho công dân. Trường hợp cơ quan quản lý CSDLQGVDC từ chối cung cấp thông tin về công dân cho tổ chức, cá nhân thì trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản yêu cầu phải trả lời cho tổ chức, cá nhân biết và nêu rõ lý do.
Đối với việc khai thác thông qua dịch vụ viễn thông, công dân có nhu cầu khai thác thông tin của mình trong CSDLQGVDC qua dịch vụ viễn thông thì gửi tin nhắn hoặc gọi điện qua tổng đài do cơ quan quản lý CSDLQGVDC quy định. Các trường thông tin của mình mà công dân được khai thác trong CSDLQGVDC qua dịch vụ viễn thông gồm: Họ, chữ đệm và tên khai sinh; ngày, tháng, năm sinh; giới tính; quê quán; nơi thường trú; nơi tạm trú; nơi ở hiện tại; quan hệ với chủ hộ; họ, chữ đệm, tên của chủ hộ và các thành viên trong hộ gia đình.
Đối với việc khai thác qua qua cổng thông tin điện tử, cơ quan, tổ chức, cá nhân sử dụng số định danh cá nhân do chính công dân cung cấp để khai thác thông tin trong CSDLQGVDC nhằm phục vụ việc giải quyết các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự qua Cổng thông tin điện tử do Cơ quan quản lý CSDLQGVDC quy định. Các trường thông tin của công dân có thể khai thác trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư qua Cổng thông tin điện tử gồm: Họ, chữ đệm và tên khai sinh; ngày, tháng, năm sinh; giới tính; quê quán; nơi thường trú; nơi tạm trú; nơi ở hiện tại; quan hệ với chủ hộ; họ, chữ đệm, tên của chủ hộ và các thành viên trong hộ gia đình”.