Con bị tâm thần có được nhận tài sản của bố mẹ thông qua thủ tục tặng cho không?

(PLO) -Cách đây 5 năm con tôi bị bệnh tâm thần. Hiện tại vợ chồng tôi muốn cho cháu một mảnh đất thì có làm được giấy tờ tặng cho không? Nếu không tặng cho được thì vợ chồng tôi phải làm thủ tục gì để tặng cho con tôi mảnh đất trên? (Phạm Minh An, Tiên Lãng, Hải Phòng) 

Trả lời: 

Theo quy định của bộ luật dân sự và pháp luật về đất đai hiện hành thì “Hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho giao quyền sử dụng đất cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, còn bên được tặng cho đồng ý nhận”.

Vì thế vợ chồng hoàn toàn có quyền tặng cho thửa đất của mình cho con mình. Tuy nhiên, khi giao kết hợp đồng tặng cho thì người tặng cho phải đảm bảo về điều kiện có hiệu lực của hợp đồng, giao dịch.

 Điều 117 Bộ luật dân sự 2015 quy định giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:

- Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;

- Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;

- Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

- Hình thức giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch trong trường hợp pháp luật có quy định.

Tại điều 47 Luật công chứng 2014 cũng nêu rõ: “Người yêu cầu công chứng là cá nhân phải có năng lực hành vi dân sự.”

Theo thông tin bạn cung cấp, con bạn bị bệnh tâm thần nên thuộc trường hợp mất năng lực hành vi dân sự theo quy định tại khoản 1 Điều 22 Bộ luật dân sự 2015: “Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.”

Trong trường hợp này, con bạn không thể tự mình đứng ra nhận tặng cho quyền sử dụng đất từ vợ chồng bạn. Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự như con bạn phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.

Lúc này để tặng cho con mình mảnh đất trên thì vợ chồng bạn phải thông qua thủ tục giám hộ. Thủ tục giám hộ được thực hiện như sau: 

Trước hết, vợ chồng bạn nộp đơn yêu cầu tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật.

- Người có quyền, lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức hữu quan có quyền yêu cầu Toà án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự. Đơn yêu cầu phải có đầy đủ các nội dung sau:

+ Ngày, tháng, năm viết đơn;

+ Tên Toà án có thẩm quyền giải quyết đơn;

+ Tên, địa chỉ của người yêu cầu;

+ Những vấn đề cụ thể yêu cầu Toà án giải quyết và lý do, mục đích, căn cứ của việc yêu cầu Toà án giải quyết việc dân sự đó;

+ Tên, địa chỉ của những người có liên quan đến việc giải quyết đơn yêu cầu, nếu có;

+ Các thông tin khác mà người yêu cầu xét thấy cần thiết cho việc giải quyết yêu cầu;

+ Người yêu cầu là cá nhân phải ký tên hoặc điểm chỉ, nếu là cơ quan, tổ chức thì đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức đó phải ký tên và đóng dấu vào phần cuối đơn.

- Kèm theo đơn yêu cầu Toà án tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự phải có kết luận của cơ quan chuyên môn và các chứng cứ khác để chứng minh người đó bị bệnh tâm thần hoặc mắc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình. 

- Nơi nộp đơn: Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của con bạn.

Về người giám hộ của con bạn:

Ðiều 53 Bộ luật dân sự 2015 quy định người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự như sau: 

-  Trường hợp vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.

-  Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.

-  Trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.

Sau khi có quyết định của tòa án tuyên bố con bạn mất năng lực hành vi dân sự, người giám hộ của con bạn có thể đứng ra thực hiện thủ tục nhận tặng cho tài sản cho con bạn với tư cách là người đại diện theo pháp luật

Đọc thêm