| |
| Khai trường số 17 với độ sâu hơn 50m |
Ngay sau khi có báo cáo trên, ông Nguyễn Văn Vịnh - Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã ra quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản, đất đai và bảo vệ môi trường đối với Cty Apatit với tổng số tiền là 1 tỉ 130 triệu đồng. Ngoài quyết định phạt hành chính của Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai nêu trên, tỉnh còn áp dụng hình thức phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả như buộc Công ty Apatit Việt Nam chấm dứt mọi hoạt động khai thác tại các khai trường 11, 14, 17, 31; thực hiện các giải pháp cải tạo, phục hồi môi trường và đất đai tại các khu vực đã khai thác và trả lại toàn bộ diện tích đất đai cho chính quyền địa phương quản lý.
Cũng theo kết luận của Thanh tra liên ngành, Công ty Apatit Việt Nam còn vi phạm tại 7 KT nằm trong khu vực được cấp giấy phép nhưng không có quyết định cho thuê đất và chưa nộp tiền sử dụng đất, với tổng diện tích 1.489.600m2, bao gồm: Cam Đường 2 (KT 4); KT 15A; Cam Đường 3 (KT5); Làng Hèo, Làng Hang thuộc KT 1; Làng Cóc, Cuống, Phời Thuộc (KT2); KT31; KT 13.
Kết luận của thanh tra liên ngành đưa ra khiến dư luận đặt ra hàng loạt câu hỏi. Tại sao tất cả việc khai thác đều được thực hiện một cách công khai, trong thời gian dài, khối lượng lớn mà không gặp bất cứ trở ngại nào?. Khối lượng quặng khai thác không phép trong gần chục năm Cty Apatit Việt Nam đã khai báo với các cơ quan chức năng có chuẩn xác?.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Kim Thành – Chánh văn phòng Cty Apatit Việt Nam cho biết: “Công ty Apatit được thành lập từ năm 1955, cho đến nay đã hoạt động 58 năm. Trước đây khi mà chưa có luật khoáng sản và môi trường thì chúng tôi khai thác trên cơ sở quy hoạch tổng thể của Liên Xô giúp và đã được chính phủ phê duyệt, nhiều khai trường vẫn nằm trong tổng thể quy hoạch của Liên Xô”.
Trong sự việc sai phạm nghiêm trọng “không có giấy khai sinh” này, ban lãnh đạo Cty Apatit Việt Nam đã thừa nhận có “sai sót”, nhưng lại đổ lỗi cho quy hoạch mỏ và do lịch sử để lại.
Theo tìm hiểu của PV, "lịch sử" mà phía Cty Apatit Việt Nam đưa ra chính là việc mỏ Apatit Lào Cai đã được bắt đầu khai thác từ năm 1955, trải dài đến năm 1981, được Liên Xô giúp lập Luận chứng kinh tế - kỹ thuật (gọi tắt là TEO) để khai thác trên quy hoạch 37 khai trường. Khi các chuyên gia của Liên Xô rút về nước thì Công ty Apatit Lào Cai được tiếp quản và từ đó đến nay, Cty Apatit Việt Nam mặc định coi việc khai thác trong quy hoạch TEO là hợp lệ.
UBND tỉnh Lào Cai đã xử phạt hành chính vài chục triệu đến vài trăm triệu và yêu cầu đưa các khu mỏ về trạng thái an toàn. Nhưng vấn đề trọng tâm là số tiền mà Cty Apatit Việt Nam đã thu được từ việc bán quặng loại I đến loại IV là bao nhiêu?. Tiền thuế phải truy thu của khối lượng quặng apatit khai thác không phép (xuất khẩu hoặc tiêu thụ trong nước) là bao nhiêu thì chưa được đề cập đến.
Dư luận chờ đợi tỉnh Lào Cai, Bộ TNMT, Bộ Công thương vào cuộc xử lý dứt điểm tránh là “tiền lệ” cho nhiều công ty khai khoáng tại Lào Cai cũng như trên cả nước làm ăn theo kiểu “tiền trảm hậu tấu” rồi nộp phạt như Công ty Apatit Việt Nam.
PLVN tiếp tục thông tin về vụ việc này.