Diễn biến mới nhất
AFP dẫn lời ông Thomas Hong – người phát ngôn của ông Shin Dong-Joo, cựu Phó Chủ tịch Lotte Holdings, công ty mẹ của Lotte Hàn Quốc – cho biết, đơn kiện đã được phía ông Dong-Joo đệ trình lên văn phòng công tố viên hôm 30/9.
Theo lời ông Shin, trong đơn kiện, ông Shin Dong-Joo cáo buộc Chủ tịch Lotte Shin Dong-Bin và 2 quan chức khác vi phạm các quy định về kiểm toán với việc đã cố tình bỏ qua các khoản lỗ trị giá 370 tỉ won (333 triệu USD) của Lotte Shopping trong giai đoạn từ tháng 5/2013 tới tháng 11/2015.
Ông Shin Dong-Joo cho rằng Lotte Shopping đã cố tình chờ thời cơ mà công ty cho rằng thích hợp mới công bố khoản lỗ và rằng tổng khoản lỗ thực tế lớn hơn so với khoản tiền đã được công bố. Trong hồ sơ pháp lý được gửi tới cơ quan chức năng hồi tháng 2 vừa qua, Lotte Shopping báo tổng lỗ trong năm 2015 của công ty là 346,1 tỉ won do việc đánh giá lại quyền kinh doanh của công ty tại Trung Quốc.
Đơn kiện nói trên được gửi tới cơ quan chức năng Hàn Quốc chỉ vài ngày sau khi tòa án ở Seoul bác bỏ trát bắt giữ Chủ tịch Lotte Shin Dong-Bin – người đang bị điều tra về các cáo buộc tham ô. Điều đặc biệt ở đây là người vừa đệ đơn kiện chính là ông Shin Dong-Joo – anh trai ruột của ông Shin Dong-Bin. Hai người chính là con của ông Shin Kyuk-Ho – người sáng lập Lotte Holdings với các công ty con ở Hàn Quốc và Nhật Bản.
Vòng đấu đầu tiên
Lotte Holdings được ông Shin Kyuk-Ho thành lập vào năm 1948, khi ông đang chật vật tìm kế sinh nhai ở Nhật. Tờ Forbers cho biết, cái tên Lotte được ông lấy cảm hứng từ Charlotte – nhân vật trong cuốn tiểu thuyết về cuộc tình tay 3 nổi tiếng có tên “Nỗi đau của chàng trai trẻ Werther” của tiểu thuyết gia nổi tiếng thế kỷ 18 Goethe.
Từ hoạt động chính là sản xuất kẹo cao su và bánh ngọt ban đầu, Lotte dần được ông Shin Kyuk-Ho mở rộng, phát triển thành một mạng lưới gồm hàng trăm công ty ở Hàn Quốc và Nhật Bản, trong đó có những trung tâm thương mại, khách sạn, chế biến thực phẩm với tổng giá trị tài sản lên đến hơn 90 tỉ USD. Trong đó, ông Shin Dong-Joo nắm quyền quản lý Lotte Nhật Bản còn ông Dong-Bin phụ trách hoạt động ở Hàn Quốc.
Những mâu thuẫn tại Lotte được cho là đã âm ỉ từ lâu nhưng tập đoàn này đã trở thành tâm điểm chú ý kể từ năm ngoái vì cuộc tranh giành đầy khốc liệt giữa 2 người con trai của ông Shin Kyuk-Ho. Người em trai Dong-Bin và anh cả Dong-Joo đã liên tục công kích cả cá nhân và cả công khai nhằm vào nhau hòng giành được quyền kiểm soát đế chế kinh doanh lớn thứ 5 của Hàn Quốc.
“Phát súng” công khai đầu tiên trong cuộc tranh giành này được “khai hỏa” vào tháng 1/2015, khi ông Shin Dong-Joo bị tước bỏ quyền lãnh đạo Lotte ở Nhật Bản.
Tại thời điểm đó, ông Shin Dong-Bin nói với các phóng viên rằng quyết định nói trên được chính cha ông đưa ra. Tuy nhiên, ông Dong-Joo đã bác bỏ thông tin này vì cho rằng cha ông luôn ủng hộ ông – trên cương vị là con trai trưởng, người được quyền thừa kế tài sản của cha theo truyền thống của người Á Đông.
Nửa năm sau, tháng 7/2015, ông Shin Dong-Joo đã cùng với người cha là ông Shin Kyuk-Ho tới Nhật Bản để sa thải các quản lý cấp cao ở Công ty mẹ Lotte Holdings nhưng ban giám đốc của công ty đã bỏ phiếu vô hiệu việc sa thải. Không chỉ vậy, họ còn quyết định cho người sáng lập Lotte “ra rìa” với việc tuyên bố bầu ông Kyuk-Ho làm chủ tịch danh dự của công ty, đồng thời bầu ông Shin Dong-Bin lên làm người thay thế.
 |
| 3 cha con, từ trái qua phải: Shin Dong-Joo, Shin Kyuk-Ho và Dong-Bin. |
Tháng 10/2015, cái tên Lotte được nhắc đến nhiều hơn bao giờ hết khi ông Shin Kyuk-Ho thông báo đệ đơn kiện con trai Shin Dong-Bin và các thành viên khác trong ban giám đốc Lotte Holdings để vô hiệu việc “lật đổ” ông. Đáp lại, tháng 12/2015, em gái của ông Shin Kyuk-Ho là bà Shin Jung-Sook, người có quan điểm ủng hộ ông Dong-Bin, đã đệ đơn lên tòa án, đặt nghi vấn về năng lực tầm thần của anh trai, đồng thời đề nghị tòa chỉ định người giám hộ hợp pháp của ông.
Tháng 2/2016, ông Dong-Joo đã tổ chức họp báo và công bố đoạn băng ghi lại cảnh ông Kyuk-Ho chỉ định ông là Chủ tịch Lotte. Một tháng sau đó, ông Shin Dong-Joo tìm cách thành lập một ban giám đốc mới tại Lotte Holdings nhằm giành lại quyền kiểm soát đế chế này nhưng không thành. Người cha Kyuk-ho vì ủng hộ con trai cả mà ít ngày sau đó cũng mất vị trí trong hội đồng quản trị của các khách sạn Lotte và cửa hàng miễn thuế của tập đoàn.
Vòng đấu thứ 2
Như vậy, ở vòng đấu nội bộ đầu tiên, ông Dong-Bin đã giành được chiến thắng ngoạn mục. Tuy nhiên, chỉ được vài tháng yên ổn, đến tháng 6/2016, các công tố viên Hàn Quốc đã tiến hành khám xét trụ sở Tập đoàn Lotte ở Seoul nhằm phục vụ việc điều tra về cáo buộc tham nhũng nhằm vào các lãnh đạo của tập toàn. Động thái này được những người quan sát cho là sự kiện mở màn cho vòng đấu thứ 2 trong nội bộ gia đình người sáng lập Lotte.
Trong khuôn khổ cuộc điều tra, hồi tháng 7/2016, một người chị cùng cha khác mẹ với 2 công Shin là bà Shin Young-Ja, 73 tuổi, đã bị bắt và bị quản chế về các cáo buộc nhận hối lộ và biển thủ tiền quỹ liên quan đến các đơn vị bán hàng miễn thuế của Tập đoàn Lotte.
1 tháng sau, ông Lee In-won - Phó Chủ tịch tập đoàn, nhân vật điều hành số 2 của Lotte và quan chức cao nhất trong tập đoàn không phải là thành viên của họ Shin - được phát hiện đã tử vong chỉ vài giờ trước khi ông dự kiến sẽ bị các công tố viên thẩm vấn về nghi án tham nhũng tại tập đoàn. Cảnh sát Hàn Quốc cho biết các kết quả điều tra ban đầu cho thấy ông Lee đã tự tử.
Tháng 9/2016, một tòa án Hàn Quốc chỉ định một công ty luật là đơn vị giám hộ pháp lý cho ông Kyuk-Ho, giáng một đòn mạnh vào nỗ lực giành lại quyền kiểm soát Lotte của người con cả Shin Dong-Joo.
Cũng trong tháng 9, ông Shin Dong-bin đã bị các công tố viên thẩm vấn trong suốt 18 giờ đồng hồ vì các cáo buộc tham ô và trốn thuế. Đến ngày 26/9 vừa qua, các công tố viên Seoul đã đề nghị tòa án địa phương phát lệnh bắt giữ ông Dong-bin về các cáo buộc trên. Song, tòa đã từ chối đề nghị này vì thấy không cần thiết.
Chỉ 3 ngày sau quyết định của tòa, ông Shin Dong-Joo đã đệ đơn kiện như đã nói ở trên dù bản thân ông và cha ông cũng đang bị điều tra về các cáo buộc tương tự. Ông Chae Yi Bai – một nhà nghiên cứu tại Trung tâm quản trị doanh nghiệp ở Seoul – cho rằng “loạt đạn” mới nhất của ông Shin Dong-Joo có thể sẽ khiến tranh chấp trong nội bộ gia đình họ kéo dài hơn khi ông và người em trai dự kiến sẽ có thêm nhiều động thái “ăn miếng trả miếng” hơn trong thời gian tới.
Dù vậy nhưng ông Chae cũng cho rằng ông Shin Dong-Joo khó có thể giành lại được vị thế của em trai trừ khi ông chứng minh được rằng ông Dong-Bin hoặc nhóm quản lý của ông này không đáp ứng được nhiệm vụ hay không có cơ sở pháp lý để đảm nhiệm vị trí hiện tại.
Thiệt hại lớn
Cuộc chiến trong gia tộc họ Shin ở Lotte cho đến khi nào kết thúc là điều chưa ai đoán định được nhưng những thiệt hại của việc tranh giành này đến hoạt động của Lotte là điều tất cả mọi người đều đã nhìn thấy rõ.
Vì cuộc đấu đá này và cuộc điều tra tham nhũng của giới chức Hàn Quốc mà Tập đoàn Lotte đã phải hoãn kế hoạch phát hành 4,5 tỉ USD cổ phiếu ra công chúng lần đầu cũng như kế hoạch niêm yết công ty hóa dầu của Tập đoàn ở Malaysia. Lotte cũng đã phải dừng lại kế hoạch mua công ty sản xuất hóa chất Axiall của Mỹ.
Tập đoàn này cũng là tâm điểm chú ý, bao gồm cả chỉ trích từ người dân Hàn Quốc. Mọi diễn biến trong tranh chấp giữa họ đều được truyền thông Hàn Quốc đăng tải rộng rãi, trong đó một số kênh còn hủy bỏ cả những chương trình phát sóng định kỳ để truyền hình trực tiếp những buổi họp báo của các thành viên trong gia đình người sáng lập Lotte hay khi một người nào đó trong số họ đến sân bay. Thậm chí, cuộc tranh chấp này đã trở thành đề tài cho một loạt phim nổi tiếng mới đây.
