Tìm đường thoát nghèo
Ông Đặng Huy Hồng, Giám đốc Trung tâm Lao động ngoài nước cho biết, thời gian qua, Trung tâm Lao động ngoài nước là đơn vị sự nghiệp trực Bộ LĐ-TB&XH đang thực hiện một số chương trình phi lợi nhuận như: Chương trình lao động EPS Hàn Quốc, Chương IM Japan, Chương hộ lý Osaka, Chương trình Đài Loan (Trung Quốc), Chương trình Hand in Hand (Đức), Chương trình Vivantes (điều dưỡng Đức). Người lao động tham gia các chương trình đi làm việc ở nước ngoài đều có thu nhập tốt, điều kiện phúc lợi bảo đảm. Ở nhiều địa phương, người dân xem đây là cơ hội để xóa đói, giảm nghèo, vươn lên khá giả.
Hiện nay các tỉnh miền núi phía Bắc có 41 trên tổng số 74 huyện nghèo, chiếm 55,40% của cả nước, trong đó một số tỉnh nhiều huyện nghèo như Hà Giang 7 huyện, Cao Bằng 7 huyện, Điện Biên 7 huyện, Lai Châu 4 huyện. Công tác tạo việc làm cho người lao động thuộc các huyện nghèo, đối tượng chính sách luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, các địa phương phối hợp Bộ LĐ-TB&XH hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi thông qua các chính sách, chương trình hỗ trợ tín dụng, tư vấn tiếp cận các chương trình, thị trường phù hợp.
Với các chính sách và phương án tuyển chọn nêu trên, chỉ tính riêng Chương trình EPS, từ năm 2004 đến nay, Việt Nam đã phái cử được hơn 127.000 lượt lao động đi làm việc tại Hàn Quốc, trong đó các số lượng lao động các tỉnh miền Bắc là gần 44,5 nghìn người (chiếm 40%), tập trung trong 05 ngành gồm: sản xuất chế tạo, xây dựng, nông nghiệp, ngư nghiệp, đóng tàu.
Trong khi đó, Chương trình IM Japan, tính từ khi triển khai, Trung tâm Lao động ngoài nước đã phối hợp tuyển chọn, phái cử được gần 9.000 lượt thực tập sinh sang Nhật Bản. Giai đoạn năm 2017 đến năm 2023, phía Bắc đã có trên 1,5 nghìn thực tập sinh xuất cảnh (chiếm 41%). Trong thời gian làm việc, thực tập sinh được hưởng lương từ 130.000 - 170.000 yên/tháng, sau khi kết thúc thời gian thực tập, thực tập sinh sẽ được nhận khoản tiền khuyến khích sự nghiệp là 200.000 yên/năm (thực tập 03 năm nhận 600.000 yên, 5 năm nhận 1.000.000 yên)…
Nhiều khó khăn nhất định
Theo lãnh đạo Trung tâm Lao động ngoài nước, tuy nhiên, công tác đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng vẫn còn một số khó khăn nhất định, nhất là tại vùng sâu, vùng xa do trình độ văn hóa, nhận thức và ý thức kỷ luật của người lao động chưa cao; một số đồng bào dân tộc không muốn con, em đi làm xa; trình độ còn hạn chế và chưa dành thời gian học tiếng, đội ngũ giáo viên đào tạo chưa có nhiều kinh nghiệm. Đặc biệt, tình trạng người lao động đi làm việc ở nước ngoài vi phạm pháp luật của nước sở tại, bỏ hợp đồng, hoặc khi hết hạn hợp đồng không về nước vẫn ở mức cao...
Đối với vấn đề này, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Nguyễn Bá Hoan nhấn mạnh, đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng là chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước nhằm giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, đồng thời góp phần cải thiện chất lượng nguồn nhân lực và hội nhập quốc tế.
Nhằm khắc phục triệt để tình trạng trên, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan đề nghị các đơn vị thuộc Bộ, các Sở LĐ-TB&XH cần đẩy mạnh thông tin tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành pháp luật; khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực đã có kinh nghiệm làm việc trong môi trường công nghiệp hiện đại, chuyên nghiệp sau khi hết thời hạn làm việc ở nước ngoài để người lao động yên tâm trở về tham gia thị trường lao động trong nước.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng yêu cầu Trung tâm Lao động ngoài nước tiếp tục nghiên cứu, đổi mới, hoàn thiện các giải pháp để đạt được những hiệu quả đồng bộ, toàn diện bao gồm tăng cường số lượng, chất lượng lao động phái cử; tăng số lượng đưa đi, đặc biệt chú trọng các giải pháp để đưa đi được nhiều người lao động thuộc các huyện nghèo.
Mới đây, tại Hội thảo “Thúc đẩy đưa người lao động các tỉnh phía Bắc đi làm việc ở nước ngoài theo chương trình phi lợi nhuận và giải pháp giảm số lượng lao động không về nước đúng quy định”, Giám đốc Trung tâm Công nghệ Thông tin Đỗ Chí Dũng đưa ra giải pháp về vấn đề người lao động trốn không về nước. Theo đó, để có thể thúc đẩy đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài và giảm số lượng lao động không về nước đúng quy định, các đơn vị thuộc Bộ cũng như các Sở LĐ-TB&XH của các tỉnh phía Bắc cần đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, bám sát theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Bên cạnh đó, các đơn vị tổ chức, xây dựng cơ sở dữ liệu người lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài, giúp lưu trữ thông tin dữ liệu của từng trường hợp lao động ngoài nước; xây dựng sàn giao dịch việc làm trực tuyến, nắm bắt thông tin của từng doanh nghiệp, tạo điều kiện cho người lao động tiếp cận việc làm dễ dàng; đẩy mạnh công tác truyền thông đa nền tảng, tăng cường truyền thông trên mạng xã hội cho người lao động và doanh nghiệp…
