Do đó, Hội thảo quốc tế “Khoa học và công nghệ xử lý, giảm thiểu ảnh hưởng của CĐHH/dioxin tồn lưu sau chiến tranh đối với con người, môi trường ở Việt Nam” do Cục Khoa học Quân sự (Bộ Quốc phòng) phối hợp tổ chức mới đây, đã thống nhất đẩy mạnh hợp tác quốc tế để sớm hoàn thành các mục tiêu trong kế hoạch quốc gia; nhằm giúp khắc phục hậu quả CĐHH/dioxin sau chiến tranh.
Nhiều năm qua, với sự quan tâm, hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, Việt Nam đã nỗ lực nghiên cứu, khắc phục, xử lý, giảm thiểu ảnh hưởng CĐHH/dioxin với con người và môi trường, đạt được nhiều kết quả.
Các điểm nóng ô nhiễm CĐHH/dioxin từng bước được ngăn chặn, xử lý, góp phần giảm nguy cơ ảnh hưởng với sức khỏe con người và môi trường, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều nạn nhân chất độc da cam/dioxin đã được chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng, được hưởng chế độ, chính sách.
Thiếu tướng, PGS.TS Ngô Văn Giao, Cục trưởng Cục Khoa học Quân sự cho biết, đáng chú ý là việc thực hiện thành công dự án hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ xử lý ô nhiễm dioxin sân bay Đà Nẵng năm 2018, với khoảng 150.000m3 đất/trầm tích được xử lý từ nguồn vốn ODA không hoàn lại của Chính phủ Hoa Kỳ (khoảng 110 triệu USD) và vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam (60 tỷ đồng); bàn giao khoảng 32,4ha đất sạch mở rộng sân bay quốc tế Đà Nẵng.
Còn có việc hoàn thành xử lý đất nhiễm dioxin tại khu vực sân bay (KVSB) A So (tỉnh Thừa Thiên Huế) năm 2023, bàn giao khoảng 9ha đất sạch cho địa phương; triển khai dự án xử lý ô nhiễm dioxin KVSB Biên Hòa (tỉnh Đồng Nai), giai đoạn 1 từ 2019 - 2028, dự kiến xử lý khoảng 440.000m3 đất nhiễm dioxin. Sau 5 năm, dự án đã thực hiện được nhiều hạng mục và bàn giao khoảng gần 10ha đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh.
Về hiện trạng và kế hoạch thực hiện dự án xử lý ô nhiễm dioxin tại KVSB Biên Hòa, ông David Liu, đại diện Tetra Tech (nhà thầu dịch vụ kiến trúc - kỹ thuật II của USAID) cho biết, với kinh nghiệm từ Đà Nẵng, đến cuối 2023, các nhà thầu của USAID đã hoàn thành khoảng 35% diện tích xử lý dự kiến và 15% khối lượng đất nhiễm được ước tính trong kế hoạch tổng thể. Các bên xác định xử lý bằng phương pháp gia nhiệt (TCH) là công nghệ xử lý dioxin được lựa chọn để xử lý 111.170m3 (khối lượng nguyên thổ) đất và trầm tích ô nhiễm nồng độ cao (nồng độ dioxin TEQ bằng hoặc lớn hơn 1.200 ppt) cho giai đoạn 1 của dự án.
Bàn về giải pháp thiết kế công nghệ xử lý dioxin KVSB Biên Hòa giai đoạn tiếp theo, ThS Nguyễn Xuân Trọng, Quân chủng Phòng không - Không quân, nêu ý kiến, trong thời gian tới cần được hoàn thiện theo các yêu cầu, tiêu chí như: Bảo đảm quy chuẩn, tiêu chuẩn môi trường và pháp luật Việt Nam; an toàn về sức khỏe con người và môi trường; ưu tiên lựa chọn công nghệ đã được thử nghiệm, được áp dụng trong các dự án trước đây và hiệu quả kinh tế - xã hội; cần nhận được sự chấp thuận từ cộng đồng, nhằm bảo đảm không còn rủi ro phơi nhiễm dioxin.
Ông Nguyễn Hữu Tùng, Trung tâm Hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hoá học và môi trường (NACCET) cho biết, theo thống kê chưa đầy đủ, hiện cả nước có khoảng 4,5 triệu người bị phơi nhiễm chất độc da cam, trong đó khoảng 3 triệu người là nạn nhân chất độc da cam; 75.000 nạn nhân thuộc thế hệ thứ 2; 35.000 nạn nhân thuộc thế hệ thứ 3…
NACCET đã phối hợp USAID nỗ lực thúc đẩy công tác hỗ trợ các nạn nhân chất độc da cam dioxin, đồng thời, đưa ra kiến nghị Chính phủ Việt Nam và Hoa Kỳ cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện dự án hỗ trợ nạn nhân và người khuyết tật tại các tỉnh bị phun rải nặng chất da cam và mở rộng thực hiện ra các tỉnh khác.
