Đề nghị ASEAN và Mỹ có tiếng nói mạnh mẽ hơn về vấn đề biển Đông

Trong bối cảnh đó, các nước đều nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Mỹ, nhất là trong thúc đẩy thịnh vượng chung của khu vực và giải quyết các thách thức xuyên quốc gia. 

Các nhà lãnh đạo ASEAN và Mỹ đã nhất trí thông qua Tuyên bố chung, trong đó khẳng định các nguyên tắc có tính định hướng cho quan hệ ASEAN - Mỹ giai đoạn tới.

Phát biểu tại các phiên thảo luận, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chia sẻ quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp vừa qua tại biển Đông đe dọa hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không ở khu vực. 

Thủ tướng cho rằng, tình hình phức tạp ở biển Đông nảy sinh từ những đòi hỏi chủ quyền không dựa trên luật pháp quốc tế và Công ước Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982) của Liên Hợp quốc, trái với Tuyên bố về ứng xử trên biển Đông (DOC 2002). Gần đây nhất là những hành động đơn phương bồi đắp và xây dựng trên quy mô lớn các đảo nhân tạo từ những cấu trúc nửa nổi nửa chìm, làm thay đổi nguyên trạng, kể cả việc tăng cường quân sự hóa dưới các hình thức khác nhau.

Nhấn mạnh ý nghĩa chiến lược của quan hệ ASEAN — Mỹ, Thủ tướng hoan nghênh sự ủng hộ tích cực, xây dựng của Mỹ và các đối tác nói chung đối với lập trường của ASEAN trong xử lý các vấn đề an ninh khu vực, trong đó có vấn đề biển Đông. 

Thủ tướng đề nghị các quốc gia ASEAN và Mỹ tiếp tục có tiếng nói mạnh mẽ hơn để tiếp tục thúc đẩy các bên giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982; không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, chấm dứt mọi hoạt động làm thay đổi nguyên trạng ở biển Đông, đặc biệt là việc xây dựng các đảo nhân tạo với quy mô lớn, chấm dứt ngay việc quân sự hóa ở biển Đông; tôn trọng và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ DOC, sớm thỏa thuận thực chất Bộ Quy tắc về ứng xử (COC).