Để trường học hạnh phúc không chỉ là khẩu hiệu

Tôn trọng sự khác biệt của học sinh

Theo GS.TS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, trường học hạnh phúc trước hết phải hướng đến việc học sinh được là chính mình, được phát triển theo khả năng của mình. Sẽ không có một lời giải duy nhất áp dụng cho tất cả các trường nhưng sẽ có những giá trị chung nhất. Do đó, xây dựng một chương trình giáo dục hướng đến trường học hạnh phúc tại Việt Nam một cách khoa học, hiện đại, được chuẩn hóa phù hợp với xu thế các nước trên thế giới là vấn đề cần được ưu tiên.

Đó cũng là một trong những nền tảng quan trọng để xây dựng nhà trường hạnh phúc mà ở đó luôn tràn ngập yêu thương, chấp nhận sự đa dạng, tôn trọng tính cá nhân. Ở đó là sự hòa nhập, nuôi dưỡng sức khỏe thể chất, sức khỏe tâm thần, phát huy trí tuệ của mỗi nhà trường, mỗi thầy cô và mỗi em học sinh. Và để xây dựng được một ngôi trường hạnh phúc không phải là trách nhiệm của riêng ai. Chính thầy cô, nhà trường, phụ huynh… đều phải góp phần tạo nên không gian, môi trường để trẻ con được là chính mình, được phát triển theo năng lực và ước mơ của bản thân.

Theo Cục trưởng Cục Nhà giáo - Bộ GD&ĐT Vũ Minh Đức, từ năm 2018, Bộ GD&ĐT đã phát động xây dựng trường học hạnh phúc. Đặc biệt, các nhà trường khi triển khai mô hình trường học hạnh phúc cần hướng đến thực chất, tránh việc thương mại hóa.

Nhà giáo Nhân dân, PGS.TS Nguyễn Võ Kỳ Anh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục và phát triển tiềm năng con người chia sẻ, nói đến trường học hạnh phúc, có thể nhiều người sẽ nghĩ ngay đến việc phải đầu tư những ngôi trường thật hiện đại, nhưng cá nhân ông lại quan niệm hạnh phúc trước tiên lại phải bắt đầu từ việc tạo niềm vui đi học mỗi ngày cho trẻ. Một trường học hạnh phúc có 3 tiêu chí quan trọng: có tính cốt lõi là yêu thương, an toàn và tôn trọng. Trong đó, yêu thương là sự quan tâm, chia sẻ, tin tưởng, hỗ trợ và bao trùm lên là bao dung. Trường học phải an toàn về thể chất và tinh thần. Nơi đó, giáo viên, học sinh phải được bảo vệ, không bị xúc phạm, bị tổn thương về thể xác và tinh thần. Trường học phải tôn trọng sự khác biệt bởi chính sự khác biệt ấy mới tạo nên sự đa dạng về văn hóa và đổi mới.

Dạy chữ song hành với dạy người

Từ thực tế, bà Lê Thị Mai Hương - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Tiểu học, THCS và THPT Thực nghiệm Khoa học giáo dục cho biết: “Các em được xây dựng nội quy để từ đó bản thân có trách nhiệm. Nếu học sinh vi phạm nội quy, chúng tôi chú trọng hoạt động tư vấn tâm lý để tìm hiểu vì sao đứa trẻ phản ứng như vậy. Không thể cứ thấy lệch là phê bình”.

Tại Hệ thống giáo dục chất lượng cao Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội), từ năm 2014, nhà trường đã thực hiện chương trình “Thầy cô chúng ta thay đổi”. Các thầy cô đã thay đổi về cách nhìn học sinh, thay đổi nhìn nhận vai trò của mình không chỉ là người dạy kiến thức mà phải là nhà tâm lý, nhà giáo dục, phải trở thành người mẹ thứ hai thay mặt cho gia đình, xã hội giáo dục từng học sinh thay đổi. Ngoài ra, nhà trường còn chú trọng việc tạo ra một môi trường mà ở đó học sinh, giáo viên và cán bộ, nhân viên đều cảm thấy an toàn, yêu thương, tôn trọng, hợp tác, được hiểu và có giá trị. Đặc biệt, ở ngôi trường này, học sinh được chấp nhận sự khác biệt, được chú trọng và khuyến khích sáng tạo, được tôn trọng từng tiến bộ nhỏ mỗi ngày.

Tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm - Chủ tịch Hội đồng Giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng - Hà Nội nêu quan điểm rằng không có học sinh hư. Bởi thầy cô giáo, nhà trường phải có niềm tin vào học trò. Xây dựng trường học hạnh phúc phải vì sự tiến bộ của con người, sự phát triển của bản thân thầy cô giáo, học trò - mà ở đó Hiệu trưởng có sứ mệnh đặc biệt quan trọng.