Hiện nhiều loại hàng hoá là đối tượng không chịu thuế GTGT như: Sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa chế biến; giống vật nuôi, giống cây trồng; phân bón; máy móc nông nghiệp; tàu đánh bắt xa bờ; thức ăn chăn nuôi; muối; sách báo, tạp chí; một số loại máy móc, vật tư, phương tiện trong nước chưa sản xuất được; bộ phận cơ thể nhân tạo…
VCCI cho rằng, việc không được coi là đối tượng chịu thuế khiến những DN trong nước sản xuất loại hàng hoá này để tiêu dùng trong nước không được khấu trừ và hoàn thuế GTGT đầu vào; khiến các DN trong các lĩnh vực trên chịu thiệt thòi.
Các chi phí đầu vào như nguyên vật liệu, năng lượng, quảng cáo, dịch vụ mặt bằng, kho bãi, dịch vụ vận chuyển… đều có thuế GTGT đầu vào nhưng không được khấu trừ. Trong khi đó, hàng hoá nhập khẩu được hưởng thuế suất 0% ở nước xuất khẩu và không chịu thuế GTGT tại Việt Nam, từ đó có lợi thế về thuế hơn các sản phẩm sản xuất trong nước. Vì vậy, quy định này lại vô tình “khuyến khích” nhập khẩu, đi ngược lại chính sách khuyến khích sản xuất trong nước.
VCCI đề nghị, cần nghiên cứu, hạn chế tối đa phạm vi những mặt hàng thuộc diện không chịu thuế, chuyển các mặt hàng đó sang diện có chịu thuế với mức thuế suất tuỳ vào mục tiêu chính sách, có thể 0 - 5%.
Cũng theo VCCI, một số DN phản ánh việc danh mục mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) hiện nay chưa có đầy đủ các mặt hàng như các sản phẩm thuốc lá mới (như thuốc lá làm nóng), dù những sản phẩm này đã và đang được lưu thông phổ biến trên thị trường. VCCI đề nghị Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Y tế nghiên cứu, cân nhắc việc đưa các sản phẩm thuốc lá mới vào danh mục mặt hàng chịu thuế TTĐB.
VCCI cũng cho rằng, cần đặc biệt thận trọng trong việc bổ sung các hàng hoá, sản phẩm vào danh mục mặt hàng chịu thuế TTĐB. Việc bổ sung một số mặt hàng tiêu dùng vào danh mục chịu thuế mới sẽ ảnh hưởng đến sức mua và tiêu dùng trong nước, đẩy giá một số mặt hàng và dịch vụ lên cao, từ đó có khả năng tác động tiêu cực đến sản xuất, doanh thu của DN và cơ hội việc làm của người lao động.
Bên cạnh đó, các sản phẩm thuộc diện chịu thuế TTĐB thường là các sản phẩm có tác động xấu đến người tiêu dùng nói riêng và xã hội nói chung, không khuyến khích hoặc hạn chế phát triển. Cần có những đánh giá kỹ lưỡng và toàn diện về tác động kinh tế, xã hội của mặt hàng chịu thuế TTĐB để có những cân nhắc phù hợp.
“Các đề xuất bổ sung các mặt hàng chịu thuế TTĐB cần đặc biệt thận trọng, đi kèm những đánh giá định lượng cụ thể nhằm cung cấp đủ thông tin, dữ liệu cho quá trình ra quyết định”, VCCI đề nghị.
Theo VCCI, các DN rất hoan nghênh Nghị quyết 43/2022/NQ15 đã được Quốc hội thông qua với những giải pháp hỗ trợ về tài khoá và tiền tệ, trong đó bao gồm việc giảm thuế GTGT trong 2022 cho phần lớn các hàng hóa, dịch vụ. VCCI mong chính sách này được tiếp tục duy trì sau 2022 đối với những lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 thời gian vừa qua như du lịch, khách sạn, hàng không… Đối với những hàng hóa và dịch vụ khác, VCCI đề nghị Chính phủ xem xét bình ổn thuế suất thuế GTGT để các DN có thể phục hồi và phát triển bền vững.