Việc hoàn thiện tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách đối với dân quân tự vệ sẽ giúp cho các quân khu, các đơn vị dân quân tự vệ trên toàn quốc có cơ chế, chính sách bảo đảm chế độ cho lực lượng dân quân tự vệ và lực lượng dân quân thường trực hoạt động thiết thực, hiệu quả.
Đề xuất chế độ cho lực lượng chiếm 1,4% dân số
Hiện nay, lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) được xây dựng cơ bản, đúng quy định của pháp luật, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Tỷ lệ DQTV đạt 1,4% so với dân số. Thời gian qua, lực lượng DQTV đã phối hợp chặt chẽ với Công an và các lực lượng liên quan tổ chức trực sẵn sàng chiến đấu vào dịp các ngày lễ, Tết và các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước; tích cực tham gia thực hiện và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ khác như phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là dịch COVID-19; tham gia xử lý khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ; thực hiện công tác dân vận giúp đỡ nhân dân xóa đói, giảm nghèo; xây dựng nông thôn mới, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Việc huấn luyện, hội thi, hội thao, tập huấn, quản lý, sử dụng lực lượng DQTV hiệu quả, chặt chẽ, đúng chức năng, nhiệm vụ.
Cùng với đó, Bộ Chỉ huy quân sự (CHQS) các tỉnh cũng quan tâm bảo đảm chế độ chính sách cho DQTV; các chế độ phụ cấp hằng tháng, trợ cấp một lần đối với DQTV được thực hiện theo đúng quy định.
Theo Luật DQTV 2019, từ 1/7/2020, dân quân thường trực được: Trợ cấp ngày công lao động; bảo đảm tiền ăn (trước đây chỉ bố trí nơi ăn, nghỉ); hưởng chế độ khi làm nhiệm vụ từ 22 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau, ngày nghỉ, ngày lễ khi thực hiện công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; trợ cấp ngày công lao động tăng thêm trong trường hợp kéo dài thời hạn thực hiện nghĩa vụ DQTV; hưởng trợ cấp 1 lần khi được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình; hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế như hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội đang tại ngũ.
Tại Quân khu 1, quán triệt, nghiên cứu các văn bản hướng dẫn triển khai thi hành pháp luật về DQTV, Quân khu đã chỉ đạo Bộ CHQS các tỉnh tích cực, chủ động, kịp thời tham mưu cho UBND các tỉnh xây dựng Đề án “Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách đối với DQTV giai đoạn 2021 - 2025”. Đến tháng 3/2021, các tỉnh trên địa bàn Quân khu 1 hoàn thành 100% nhiệm vụ xây dựng Đề án, thông qua HĐND phê duyệt và tổ chức thực hiện. Quân khu 1 có số tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Đề án sớm nhất cả nước. Trên cơ sở Đề án, Bộ CHQS các tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND các tỉnh xây dựng Kế hoạch “Tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách đối với DQTV giai đoạn 2021 - 2025” và triển khai lập dự toán ngân sách đúng quy định của pháp luật, bảo đảm tốt nguồn ngân sách cho thực hiện công tác DQTV ở địa phương, cơ sở.
Tuy nhiên, ngoài những kết quả nêu trên thì việc bảo đảm duy trì hoạt động của lực lượng DQTV trên cả nước vẫn còn nhiều vướng mắc, bất cập cần giải quyết. Do đó, các đại biểu tập trung thảo luận tại Hội thảo như: Việc định mức trợ cấp ngày công lao động cho dân quân; về chế độ, chính sách cho DQTV khi làm nhiệm vụ đặc biệt, đặc thù; vấn đề bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho dân quân thường trực; chế độ, chính sách đối với Phó Chỉ huy trưởng Ban CHQS cấp xã; về độ tuổi, đào tạo, bố trí sử dụng Chỉ huy trưởng Ban CHQS cấp xã; trụ sở làm việc của ban CHQS cấp xã, nơi ăn, ở cho dân quân thường trực; việc xây dựng chốt chiến đấu dân quân thường trực trên tuyến biên giới đất liền…
Thống nhất sửa đổi Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật DQTV
Qua 8 ý kiến trình bày trực tiếp tại Hội thảo, có thể thấy, sau hơn 2 năm triển khai thực hiện Luật DQTV năm 2019 và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo cơ sở pháp lý để xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh và rộng khắp, nâng cao chất lượng tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu.
Các đại biểu dự Hội thảo thống nhất việc sửa đổi Nghị định số 72/2020/NĐ-CP (gọi tắt là Nghị định số 72) ngày 30/6/2020 quy định chi tiết một số điều của Luật DQTV về tổ chức xây dựng lực lượng và chế độ, chính sách đối với DQTV là hết sức cần thiết để nâng mức hưởng chế độ chính sách cho DQTV để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, phù hợp với thực tiễn.
Kết luận Hội thảo, Thượng tướng Ngô Minh Tiến, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam chủ trì Hội thảo đề nghị các cơ quan chức năng cần quyết liệt tham mưu sửa đổi một số quy định của pháp luật về chế độ, chính sách đối với DQTV làm nhiệm vụ đặc biệt, đặc thù; chủ động nghiên cứu, sửa đổi một số chính sách của Nghị định số 72, báo cáo Bộ Quốc phòng trình Chính phủ xem xét giải quyết. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh rà soát các định mức hưởng trợ cấp của dân quân cho phù hợp với thực tế.
Các quân khu chỉ đạo cơ quan quân sự địa phương các cấp tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương điều chỉnh đề án tổ chức lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ, chính sách cho DQTV; các địa phương có quy hoạch, kế hoạch từng bước đầu tư xây dựng trụ sở làm việc; quan tâm đào tạo, sử dụng cán bộ, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động Ban CHQS cấp xã, nhằm tiếp tục xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh, rộng khắp, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, củng cố và tăng cường tiềm lực quốc phòng, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương, cơ sở.
