Dự thảo Nghị định nêu rõ tình huống khẩn cấp về thiên tai bao gồm các tình huống: Sự cố công trình PCTT, sự cố công trình xây dựng do thiên tai, thiên tai đã, đang xảy ra hoặc dự báo rủi ro cấp độ 4 trở xuống theo bản tin của cơ quan, tổ chức có trách nhiệm ban hành bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai, thiên tai đã, đang xảy ra nhưng không được dự báo, gây hậu quả nghiêm trọng hoặc dự báo có nguy cơ gây hậu quả nghiêm trọng về người, tài sản, môi trường, điều kiện sống và các hoạt động kinh tế - xã hội tại địa phương, vùng, ngành, lĩnh vực quản lý, cần có ngay các biện pháp khẩn cấp nhằm huy động kịp thời các nguồn lực để ứng phó và khắc phục hậu quả.
Cũng theo dự thảo Nghị định, Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định công bố tình huống khẩn cấp đối với sự cố công trình PCTT; sự cố công trình xây dựng do thiên tai; thiên tai rủi ro cấp độ 2, cấp độ 3, cấp độ 4 hoặc thiên tai đã, đang xảy ra gây hậu quả nghiêm trọng trên địa bàn cấp tỉnh. Ban Chỉ huy PCTT và tìm kiếm cứu nạn cấp tỉnh hoặc cơ quan chuyên môn tham mưu ban hành tình huống khẩn cấp nêu trên.
Bộ trưởng các bộ, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ quyết định công bố tình huống khẩn cấp đối với sự cố công trình PCTT; sự cố công trình xây dựng thuộc phạm vi ngành, lĩnh vực quản lý bị sự cố do thiên tai. Ban Chỉ huy PCTT và tìm kiếm cứu nạn hoặc cơ quan chuyên môn trực thuộc các bộ, cơ quan ngang bộ tham mưu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ tham mưu ban hành tình huống khẩn cấp nêu trên.
Trường hợp thiên tai, sự cố nghiêm trọng vượt quá khả năng ứng phó, khắc phục hậu quả, UBND các tỉnh, thành phố, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ đề xuất Thủ tướng Chính phủ công bố tình huống khẩn cấp trên phạm vi cấp vùng.
Ban chỉ đạo quốc gia về PCTT tham mưu ban hành tình huống khẩn cấp do thiên tai. Bộ trưởng các bộ, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ tham mưu ban hành tình huống khẩn cấp các công trình PCTT bị sự cố hoặc công trình xây dựng bị sự cố do thiên tai thuộc phạm vi, lĩnh vực quản lý.
Trong tình huống khẩn cấp, UBND cấp tỉnh, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ có trách nhiệm huy động các nguồn lực của địa phương, cơ quan để ứng phó với tình huống khẩn cấp, trường hợp vượt quá khả năng, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTT xem xét, hỗ trợ theo thẩm quyền với các biện pháp chính gồm:
Huy động lực lượng, phương tiện và các nguồn lực để cứu hộ, cứu nạn; tổ chức cấp cứu kịp thời người bị nạn; nhanh chóng sơ tán, di dời nhân dân ra khỏi nơi nguy hiểm; bố trí đảm bảo hậu cần cho nhân dân tại nơi sơ tán; tổ chức việc tiếp nhận, cấp cứu, khám bệnh, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho nhân dân; huy động các cơ sở khám chữa bệnh tham gia cứu chữa cho người bị nạn; cấp phát miễn phí lương thực, thực phẩm và nhu yếu phẩm thiết yếu khác để giúp nhân dân xử lý môi trường, phòng, chống dịch bệnh, cung cấp nước sạch, ổn định đời sống nhân dân trong ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai.
Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND cấp tỉnh cũng sẽ đề xuất Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ khẩn cấp các nguồn lực từ dự trữ quốc gia, dự phòng ngân sách và các nguồn lực hợp pháp khác để xử lý các tình huống khẩn cấp và chịu trách nhiệm về tính chính xác của nội dung, số liệu báo cáo; huy động mọi nguồn lực để xử lý khẩn cấp sự cố công trình PCTT, sự cố công trình xây dựng do thiên tai.
