Bánh ướt tôm chua - món ăn mang tinh hoa người Huế
Nhiều người chọn du lịch Huế không chỉ vì ở đây là nơi lưu giữ những kiến trúc, những công trình lăng tẩm của các vua chúa triều Nguyễn mà người ta còn đến đây để muốn thưởng thức nét ẩm thực đặc trưng của vùng đất này. Không phải món ăn nào ở Huế cũng được người ta biết đến nhiều như bún bò, nem lụi hay bánh khoái… Ở đây còn lưu giữ những món ăn tiến vua mà thực khách khó có thể bỏ qua, đặc sắc nhất phải kể đến món bánh ướt cuốn tôm chua làm nức lòng người thưởng thức.
Ở Huế dù là món ăn chính hay món ăn phụ, món sang chảnh ở trong các nhà hàng hay là những món bình dân được bày bán ở các vỉa hè đều thể hiện sự tinh tế của ẩm thực Huế. Các món ăn được trình bày một cách tinh tế, cầu kì thể hiện được tính tỉ mỉ, khéo léo của con người ở đây. Người Huế rất khó tính trong việc chế biến các món ăn. Các món ở đây thường không làm quá lớn chỉ làm vừa miệng người ăn, một lúc du khách có thể thưởng thức được nhiều món khác nhau. Mỗi món ăn là sự kết hợp cầu kì của nhiều loại nguyên liệu khác nhau, mỗi thứ một ít chứ không quá nhiều, sự hòa quyện giữ chúng làm cho món ăn trở nên ngon hơn.
Với món bánh ướt tôm chua tuy là món ăn đơn đơn giản, dân dã nhưng đã từng là món ngon được các vua chúa triều Nguyễn yêu thích. Món ăn dâng vua này bây giờ chỉ còn vài người biết làm nên ở Huế đây không phải là món ăn phổ biến. Một món ăn đẹp mắt, được trình bày một cách tinh tế và cầu kì, đầy đủ những hương vị đặc sắc mang nét riêng của xứ Huế như bánh ướt, tôm chua và thịt luộc. Ở Huế hiện nay hiếm lắm mới tìm được món ăn này và cũng không còn được nhiều người biết đến. Đến Huế du khách có thể thưởng thức món ăn này ở chợ An Cựu, hay ở đường Phan Chu Trinh gần cầu Kho Rèn vào mỗi buổi chiều.
Món bánh ướt tôm chua mang được cái hồn và sự tinh túy của ẩm thực Huế, món ăn vừa ngon miệng vừa bắt mắt, màu xanh của rau, màu trắng của bánh, màu đỏ của tôm, màu vàng của khoai…tổng hợp và hòa quyện lại với nhau cho ra một món ăn đầy thi vị và lôi cuốn người thưởng thức.
Cách để làm ra một món bánh ướt tôm chua chuẩn vị
Để tìm kiếm nguyên liệu làm món ăn này ở Huế là điều không khó. Chỉ cần chuẩn bị một ít bánh ướt, rau muống, bún, khoai, thịt luộc và đặc biệt là tôm chua thì chúng ta đã có thể làm món ăn này. Tuy nhiên món ăn này lại cần đến sự tỉ mỉ và khéo léo của người làm vì muốn cuốn bánh đẹp thì phải cuốn một cách rất là khéo léo, cuốn phải đẹp và đặc biệt là không được làm rách. Món ăn được cắt thành từng miếng nhỏ vừa ăn, xếp lên dĩa. Trên mặt mà một miếng thịt heo luộc và tôm chua thế là đã hoàn thành xong một dĩa bánh.
Một vài khách lớn tuổi gọi đây là món ăn quý tộc bởi nó vừa đẹp, vừa ngon, lại chế biến cầu kỳ. Chị Nguyễn Thị Tâm (một trong những người còn bán món bánh ướt tôm chua) chia sẻ: “hiện nay ở An Cựu chỉ còn mình chị là người bán món này mà thôi, lượng khách ăn món nay cũng rất ít. Cách để làm ra món ăn này không quá khó, khó nhất là ở chỗ làm món nước chắm.”
Rau muống được ngắt bớt lá chỉ lấy phần non giòn để ăn. Vài lạng bún tươi để ăn kèm. Thịt được dùng phải là loại thịt ba chỉ có cả nạc và mỡ để ăn cho béo, thịt được luộc chín và cắt thành từng lát mỏng. Việc tách bánh ướt là một công đoạn không kém phần tỉ mỉ, bánh ướt được lấy sao cho khéo để không bị rách. Sau đó thì đặt lên bánh ướt một ít bún tươi, thanh khoai lang và một ít rau muống, rau thơm. Sắp ngay ngắn và sau đó cuộn thật dều để có được một cuộn bánh ướt thật tròn đều và chắc.
Nhìn bánh đã hấp dẫn nhưng khi nghe cách làm nước chấm lại càng thấy sự kì công. Đối với món bánh ướt tôm chua này yếu tố quyết định nằm ở chỗ người làm phải có chén nước chắm sao cho ngon, độc đáo và tạo sự khác biệt riêng có mà không món nào có được. Nước chấm của bánh ướt tôm chua rất đặc sắc , nguyên liệu thì đơn giản nhưng việc chế biến thì lại rất kì công: khoai lang nướng chín, lột vỏ, quết thật mịn, trộn với ruốc một lúc cho thấm gia vị. bỏ vài muỗng dầu ăn vào chảo, dầu sôi thì thả tỏi đã được giả nhỏ vào cho thơm, rồi đổ khoai lang đã sơ chế, ruốc và mộn ít nước vào rồi khuấy cho đến khi hỗn hợp sệt lại là được. Nước chấm có màu vàng của khoai lang, óng ánh của dầu, thơm của hành phi và mùi đặc trưng của ruốc đã làm nên một loại nước chắm khó có thể nào quên được.
Món ăn ngon đang dần đi vào quên lãng
Một dĩa bánh nhỏ xinh, đầy màu sắc , chấm một miếng nước chắm để ăn, chúng ta có thể cảm nhận được sự ngọt mềm của thịt ba chỉ luộc, chua chua của tôm chua, giòn của rau muống, sự mềm mại của bánh ướt và mùi thơm thơm của rau màu, tất cả hòa quyện lại với nhau tạo nên một hương vị đậm đà và qua đó thể hiện nét đẹp của con người xứ Huế trong việc ăn uống.
Bà Hoàng Thị Lệ, một người xa xứ về lại Huế để thưởng thức món ăn chia sẻ: “Dì cũng là người con gốc Huế xa quê hương lâu năm, lúc nhỏ dì hay ăn món ăn này bây giờ có dịp về lại Huế nên muốn tìm và thưởng thức món ăn này cho bằng được”. Việc tìm ra địa điểm còn bán món này ở Huế không phải là điều đơn giản nhưng điều này vẫn không thể cản được bước chân muốn thưởng thức lại món ăn một thời dâng vua này. Và chính món ăn này cũng đã chiếm lĩnh được lòng của không ít thực khách đến Huế kể cả nhũng thực khách khó tính.
Món ăn tiến vua này đang dần đi vào quên lãng, số người biết đến món ăn này đang càng ít dần đi, chỉ một số người trung niên mới biết và thường thưởng thức món ăn này. Không biết có phải vì bánh không còn ngon như xưa, hay do chưa được quảng bá sản phẩm một cách đúng đắn? Hay là do đời sống của con người hiện nay đã khác, có nhiều món ngon vật lạ nên món ăn này đang đi vào quên lãng?