Từ đó qua hơn 100 năm qua, thành phố Dawson trở thành điểm thu hút rất nhiều người bị mê muội bởi vàng, với mong muốn có được vận may một lần trong đời .
Sức hút của vàng
Thành phố Dawson nằm ở phía Tây Bắc của Canada, ẩn mình giữa đoạn hợp lưu của hai con sông Yukon và Klondike và được che chắn bởi dặng núi Ogilvie, một dãy núi hoang sơ trải dài 2.000 km2 với nhiều loài động vật hoang dã như tuần lộc Bắc Cực, gấu xám Bắc Mỹ và nai sừng tấm…
Để đến được Dawson phải mất 7 giờ đồng hồ đi dọc theo đường cao tốc Klondike, một con đường dài 533 km bắt đầu ở Whitehorse - thủ phủ của Yukon, được xây dựng chỉ vài năm sau khi dòng người liên tục đổ xô đến các khu vực có mỏ vàng. Giáp ranh với Alaska, British Columbia và vùng Tây Bắc, Yukon là tỉnh có dân số ít nhất trong vùng với đa số cư dân đều sinh sống ở Whitehorse.
Được biết, thành phố Dawson là cửa ngõ của cơn sốt vàng từ năm 1896 - 1899, các tòa nhà ở đây luôn được bảo dưỡng và trùng tu cẩn thận, lề đường bằng gỗ và những con đường không trải nhựa giúp Dawson vẫn còn nguyên hơi hướng của một thành phố sinh ra từ cơn sốt vàng năm nào.
Sau khi tin đồn có vàng nằm dưới lòng sông Bonanza Creek lan rộng, rất nhiều người trên thế giới đã đến con phố Front của Whitehorse sinh sống và trở thành thợ đãi vàng. Do vậy chỉ sau vài năm, dân số của thị trấn đã tăng lên nhanh chóng, từ 1.500 người lên 30.000 người vào năm 1898. Cũng chính vì thế mà đến nay, một cộng đồng đa dạng gồm những thợ mỏ, họa sĩ và thổ dân Canada sinh sống ở đây.
 |
| Bà Dawne Mitchell |
Cơn lốc tìm vàng
Bà Dawne Mitchell là một trong số đó, trước khi đến Dawson vào năm 1977, bà đã rời khỏi trang trại Saskatchewan của mình để đi du lịch đến miền Tây Nam nước Mỹ. Để kiếm sống bà đã làm mọi công việc và coi việc khám phá thế giới là cách hữu hiệu nhất để tìm tòi, học hỏi cái mới và có thêm nhiều kiến thức. “Tôi thậm chí chưa bao giờ nghe nói nhiều về Dawson” bà nói đùa, “Chúng tôi, người Canada, không biết nhiều về miền Bắc cho lắm”.
Cho đến khi một người anh họ xa kể cho bà nghe về cơ hội việc làm ở Bonanza Creek là nghề dạy du khách cách đãi vàng, bà đã gói gém hành lý và tiến về miền Bắc. Mặc dù biết không nhiều về vùng này cũng như hoạt động khai thác vàng, nhưng niềm đam mê khám phá miền đất mới đã dẫn dắt bà đến với xứ sở này.
Không chỉ có Mitchell, rất nhiều người khi nghe nói đến vàng đã lũ lượt tìm đến thành phố Dawson mỗi năm. Nhiều người đến chỉ đơn giản là muốn thoát khỏi cuộc sống hiện đại đầy mệt mỏi và khám phá những cảnh quan thơ mộng xung quanh, hoặc muốn chứng kiến cảnh người ta đã ra vàng. Trong khi nhiều người khác tìm đến đây với những hy vọng tìm thấy vàng, nơi mà trong nhiều thập niên qua, người ta đã đổ xô khai thác, đào bới, đãi cát và mong một lần gặp may trong đời.
Vàng đã được tìm ra từ sông Yukon và nhánh sông Bonanza có đủ hình dạng và thể, như vàng bụi, vàng mảnh và dạng thỏi. Ở khu vực đất công dọc theo đường Bonanza Creek, bất cứ ai cũng có thể đào dưới đáy sông và trên mặt đất để tìm vàng. Một số du khách tham vọng đã đi xa hơn thế. “Họ mua quyền khai thác và mang đủ các loại dụng cụ để đào vàng”, Mitchell nói.
 |
| Du khách tìm vận may ở một bãi vàng |
Tuy nhiên, khu vực đất công bị khai thác quá nhiều, trong khi nhiều khu vực giới hạn khác là tham vọng của nhiều người. Chính quyền luôn giới hạn khu vực đào bới, những người thợ mỏ chỉ được đào ở một số khu vực mỗi năm, và những vị trí mỏ mới chỉ được mở khi người chủ mỏ ban đầu qua đời hoặc chấp nhận không gia hạn sở hữu trên danh sách của văn phòng thợ mỏ. Khi một mỏ mới được mở, thợ mỏ và người tìm vàng sẽ xếp hàng và lao vào cuộc đua hoang dại như thể ở trên sân đấu Olympic hay ở các sân bãi hoang.
Nhà vô địch đãi vàng
Trong 3 mùa hè vào cuối những năm 1970, bà Mitchell đã dạy cho khách du lịch cách đãi vàng tại một doanh nghiệp khai thác nhỏ. Bà sống trong một căn phòng nhỏ trong rừng gần khu khai thác vàng và nấu nướng bằng nước từ con suối ngay đó. Trước khi đến Dawson, bà chưa có kinh nghiệm gì về đãi vàng, nhưng nhanh chóng sau đó bà đã học cách lọc qua sỏi mịn, vốn mịn như cát biển.
Và sau đó, bà thành thục kỹ năng xoay, nghiêng chiếc chảo kim loại để vàng có thể chìm xuống khe chảo, và bà dạy du khách làm theo tương tự. “Ai cũng có thể học cách đãi vàng vì nó không phải là việc khó, chỉ cần kiên trì và khéo léo”, Mitchell chia sẻ.
Vào năm 1984, Cúp vô địch Thế giới Phụ nữ Đãi vàng đến với thành phố Dawson City, và một người bạn đề nghị Mitchell nên tham gia cuộc thi. Bà đã quá sành sỏi kỹ thuật đãi vàng trong những ngày làm việc với du khách, nên bà tham gia không chút chần chừ. Sự kiện thu hút những người có sở thích đãi vàng từ khắp nơi trên thế giới, và luật chơi cũng đòi hỏi thí sinh dự thi đãi ra một số mảnh có màu vàng được trộn trong một xô nặng 5 pound toàn sỏi và cát.
Trong vòng ba phút rưỡi, Mitchell không phải là người đãi vàng nhanh nhất, nhưng trong môn thể thao này, tốc độ không phải là yếu tố quyết định. Các đối thủ dự thi sẽ bị trừ điểm cho mỗi mảnh vàng mà họ không tìm thấy trong xô của mình, và tìm ra các mảnh lại là sở trường của Mitchell. Bà giành giải nhất. “Trở thành nhà vô địch thế giới cũng khá thú vị. Ý tôi là không phải ai cũng có thể tự nhận vậy”, Mitchell nói.
Vài năm sau đó tại Giải Yukon Open, một sự kiện thi đãi vàng hàng năm tổ chức ở Dawson mỗi Tháng 7, Mitchell thi đấu với đối thủ của bà, những cựu binh đào vàng mà Mitchell quen biết từ khi còn làm việc ở các khu mỏ. Một vài người trong số họ nổi tiếng về tốc độ đãi rất nhanh và kỹ thuật chuyên nghiệp, nhưng tất cả đều là đàn ông, chỉ có Mitchell là phụ nữ duy nhất tham gia cuộc tranh tài. Trước sự ngạc nhiên của chính mình và của tất cả mọi người, bà lại giành chiến thắng lần nữa khi điểm số được công bố, đưa bà trở thành người phụ nữ đầu tiên thắng giải đào vàng Yukon Open.
 |
| Một cuộc thi đãi vàng được tổ chức ở Dawson |
Với sự tôn trọng và lòng ngưỡng mộ môn thể thao này, nhiều năm sau đó Mitchell tiếp tục cạnh tranh trên trường quốc tế, với chiến thắng đầu tiên ở Dawson City và thậm chí bà còn trở thành huấn luyện viên dạy các nữ đồng nghiệp khác tranh tài. Mặc dù không còn thường xuyên ngồi lỳ dưới lòng sông hì hụi sàng lọc, đãi cát, nhưng giờ đây thi thoảng bà vẫn tới Bonanza Creek với chiếc chảo đãi vàng của mình, còn lại bà luôn dành thời gian làm phiên dịch viên tại Bảo tàng Jack London.
Có thể nói, đào vàng vẫn là ngành công nghiệp lớn nhất ở thành phố Dawson, với 124 trong 196 khu mỏ hiện vẫn đang hoạt động trong thị trấn. Quận Bonanza Creek, nơi đầu tiên diễn ra cuộc đổ xô đi tìm vàng, vẫn còn đa số các khu mỏ, với đủ các kích cỡ từ quy mô lớn và vận hành công nghiệp đến quy mô nhỏ và những chuyến lùng sục dưới ngọn cỏ. “Nơi này tiếp tục thu hút mọi người đến, khung cảnh khai thác vàng vẫn sẽ tiếp tục hiện diện ở nơi đây còn lâu sau nữa”, Mitchell nói.../.
