Điện ảnh và sân khấu TP HCM - Những thước phim, vở diễn viết nên lịch sử

50 năm qua, điện ảnh và sân khấu đã trở thành 2 dòng chảy nghệ thuật song hành, lưu giữ ký ức, nuôi dưỡng bản lĩnh và thắp sáng niềm tin cho TP HCM - một thành phố anh hùng, nghĩa tình và luôn hướng về phía trước.

Điện ảnh và những dấu ấn

Từ những thước phim đen trắng đầu tiên sau ngày giải phóng, điện ảnh cách mạng miền Nam đã ra đời, lưu giữ những khoảnh khắc hồi sinh của TP HCM. Suốt 50 năm, từng khuôn hình, từng câu chuyện điện ảnh đã trở thành ký ức sống động, đồng hành cùng hành trình dựng xây và phát triển của thành phố mang tên Bác.

Điện ảnh TP HCM đã để lại dấu ấn sâu đậm với những tác phẩm kinh điển phản ánh cuộc đấu tranh kiên cường của dân tộc vì độc lập, tự do.

“Biệt động Sài Gòn” của NSND Long Vân tái hiện cuộc chiến thầm lặng, những trận chiến sinh tử trong lòng đô thị, tôn vinh lòng dũng cảm, sự kiên trung của lực lượng biệt động; “Cánh đồng hoang” của đạo diễn Nguyễn Hồng Sến kể câu chuyện cảm động về cuộc sống kiên cường của người dân Đồng Tháp Mười trong mưa bom đạn lửa, trở thành biểu tượng bất khuất của người nông dân Nam Bộ.

“Ván bài lật ngửa” của đạo diễn Lê Hoàng Hoa dựng lại hành trình chiến đấu cam go của chiến sĩ tình báo Nguyễn Thành Luân, phản ánh cuộc chiến trí tuệ giữa lòng địch. 3 tác phẩm ấy đã vượt qua khuôn khổ nghệ thuật điện ảnh, trở thành những bản anh hùng ca bất tử, hun đúc lòng yêu nước và niềm tin tất thắng của người dân thành phố mang tên Bác.

Song hành với dòng chảy phim cách mạng, điện ảnh TP HCM còn ghi dấu ấn với những tác phẩm phản ánh đời sống xã hội và tâm hồn con người trong thời kỳ mới. “Vị đắng tình yêu" của đạo diễn Lê Xuân Hoàng lay động khán giả với câu chuyện tình yêu tuổi trẻ đầy trăn trở giữa lý tưởng và hiện thực; “Ngọc trong đá” của đạo diễn Trần Cảnh Đôn là bản ca ngợi về sức trẻ, nghị lực và khát vọng xây dựng quê hương của thế hệ thanh niên xung phong.

Đặc biệt, “Mê Kông ký sự” - bộ phim ký sự của NSND Phạm Khắc đã ghi lại hành trình bất tận của dòng Mê Kông kỳ vĩ, như một biên niên sử sống động về văn hóa và đời sống miền Nam. Những tác phẩm ấy đã mở rộng biên độ sáng tạo của điện ảnh thành phố, góp phần phản ánh chiều sâu tâm hồn và khát vọng vươn mình mạnh mẽ của người dân TP HCM.

Sân khấu cải lương - “linh hồn” của thành phố

Cải lương - loại hình nghệ thuật tiêu biểu của TP HCM - đã ghi dấu bằng những vở diễn kinh điển. “Người ven đô” kể câu chuyện anh dũng của quân dân 18 thôn vườn trầu Bà Ðiểm - Hóc Môn trong kháng chiến chống Mỹ; “Tiếng trống Mê Linh” tái hiện khí phách hào hùng của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, vang vọng tinh thần quật khởi của dân tộc; “Rồng Phượng” khắc họa những giằng co số phận và những khát vọng lớn lao trong dòng chảy lịch sử… Những vở cải lương ấy không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, mà còn là những trang sử sống động, thấm đẫm tinh thần yêu nước, nhân văn sâu sắc.

Song hành cùng cải lương, hát bội - loại hình sân khấu cổ truyền - tiếp tục được gìn giữ và phát huy qua vở tuồng “Lê Công kỳ án”. Ca ngợi danh tướng Tả quân Lê Văn Duyệt, tác phẩm khắc họa những phẩm chất cao đẹp: trung quân, ái quốc, chính trực - góp phần gìn giữ nét đẹp truyền thống của nghệ thuật sân khấu phương Nam.

Sân khấu kịch thành phố cũng đã khẳng định dấu ấn sâu sắc qua những vở diễn giàu giá trị nhân văn. “Lá sầu riêng” - chuyện đời truân chuyên đẫm nước mắt của cô Diệu, ca ngợi nghị lực vượt lên nghịch cảnh; “Dạ cổ hoài lang” - khúc tâm sự thầm lặng về nỗi nhớ quê hương, về nỗi niềm người xa xứ, chất chứa tình yêu đất nước tha thiết. Kịch nói đã làm giàu thêm đời sống tâm hồn, mở rộng biên độ sáng tạo cho sân khấu thành phố.

Đáng nói, nếu cải lương gìn giữ vẻ đẹp truyền thống, thì “À ố show” - chương trình sân khấu đương đại - đã tiếp bước bằng tinh thần sáng tạo, hiện đại hóa ngôn ngữ sân khấu Việt Nam. Bằng tre nứa, âm nhạc mộc mạc và nghệ thuật hình thể, “À ố show” đã chinh phục khán giả quốc tế, đưa hình ảnh làng quê Việt Nam vang xa, trở thành biểu tượng của khả năng hội nhập và sáng tạo không giới hạn của nghệ thuật TP HCM.