Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024: Lần đầu tiên điều tra với đối tượng là người nước ngoài

Sáng 01/4, tại Nhà văn hóa quận Tây Hồ (Hà Nội), Tổng cục Thống kê (TCTK) đã tổ chức Lễ ra quân Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 (viết gọn là Điều tra DSGK 2024).

Phát biểu tại buổi lễ, bà Nguyễn Thị Hương - Tổng Cục trưởng TCTK cho biết, cuộc điều tra được thực hiện nhằm mục đích chính thu thập thông tin về dân số và nhà ở làm cơ sở để đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) thời kỳ 2021 - 2025; xây dựng chính sách, lập kế hoạch dân số và nhà ở phục vụ lập Kế hoạch phát triển KTXH thời kỳ 2026 - 2030; giám sát thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết; và phục vụ cho công tác thống kê về dân số trên phạm vi cả nước và từng địa phương.

Theo đó, đối tượng điều tra gồm: Hộ dân cư (bao gồm cả thông tin về nhà ở của hộ); Nhân khẩu thực tế thường trú của hộ dân cư (bao gồm cả những người thuộc lực lượng vũ trang, người có quốc tịch nước ngoài hiện đang ăn, ở tại hộ), không bao gồm những người đang sống trong khu vực quản lý riêng của quân đội và công an.

Điều tra DSGK 2024 là cuộc điều tra chọn mẫu, áp dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp. Điều tra viên đến từng hộ để hỏi người cung cấp thông tin và ghi đầy đủ các câu trả lời vào phiếu điều tra điện tử được thiết kế trên thiết bị di động (CAPI).

Theo Tổng Cục trưởng Nguyễn Thị Hương, Điều tra DSGK 2024 là cuộc điều tra có quy mô lớn, phức tạp nên TCTK áp dụng tối đa công nghệ thông tin (CNTT) trong công tác điều tra.

Là địa bàn được chọn tổ chức Lễ ra quân Điều tra DSGK 2024, ông Nguyễn Đình Khuyến - Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch UBND quận Tây Hồ cho biết, Tây Hồ là một trong trong những quận nội thành với 9.037 hộ được lập bảng kê tại 63 địa bàn điều tra, 1.890 hộ điều tra, trong đó có nhiều hộ kinh doanh buôn bán, các khu căn hộ cao cấp, hộ người nước ngoài sinh sống nên có những khó khăn nhất định trong việc tiếp cận và khai thác thông tin.

“Quận đã trưng tập gần 60 người tham gia cuộc điều tra bao gồm: lực lượng giám sát viên, điều tra viên, người dẫn đường tại các địa bàn tổ dân phố, cán bộ Văn phòng- Thống kê của các phường. Đặc biệt, lực lượng điều tra viên tham gia điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ lần này chủ yếu là lực lượng sinh viên đại học được tuyển chọn là lực lượng trẻ, có trình độ, kỹ năng tốt, sử dụng thành thạo phần mềm máy tính bảng và điện thoại thông minh, có kinh nghiệm thực hiện các cuộc điều tra bằng Capi cũng như cách tiếp cận hộ tại địa bàn…” - đại diện quận Tây Hồ cho hay.

Phát biểu tại buổi Lễ, ông Matt Jackson, Trưởng đại diện quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNFPA Vietnam) đánh giá, việc phát triển cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia của Việt Nam đã đạt được tiến bộ đáng kể. Ví dụ có CSDL quốc gia về dân số do Bộ Công an quản lý và hệ thống đăng ký hộ tịch và thống kê hộ tịch do Bộ Tư pháp quản lý.

“Tuy nhiên những CSDL này vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm và cần có nhiều nỗ lực hơn nữa để cải thiện cơ sở hạ tầng CSDL. Đó là lý do tại sao cuộc Điều tra DSGK 2024 này là một trong các cuộc điều tra cần thiết để thu thập dữ liệu và bằng chứng về tiến độ phát triển KTXH của Việt Nam” - Trưởng đại diện UNFPA Vietnam phát biểu.

Cũng theo đại diện UNFPA Vietnam, Việt Nam đang trong giai đoạn tăng trưởng KTXH nhanh chóng. Kế hoạch phát triển KTXH 2021- 2025 và các kế hoạch ngành tương ứng cũng như Kế hoạch hành động quốc gia nhằm đạt được các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) vào năm 2030 phụ thuộc vào số liệu thống kê chất lượng và đáng tin cậy để xây dựng, thực hiện, giám sát và đánh giá tiến độ nhằm thực hiện các mục tiêu KTXH và SDG.

“Dữ liệu từ cuộc khảo sát sẽ được sử dụng để cập nhật các chỉ số SDG quốc gia và so sánh với kết quả của các cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở trước đây cũng như để xác minh một số chỉ số dự báo dân số quốc gia đến năm 2029…” - ông Matt Jackson chia sẻ thêm.

Nhưng quan trọng hơn, đại diện UNFPA Vietnam bày tỏ hy vọng khi cuộc Điều tra DSGK 2024 hoàn thành, TCTK sẽ rút ra kinh nghiệm và bài học trong quá trình chuẩn bị, xác định các cơ hội chiến lược để tối đa hóa việc sử dụng dữ liệu và xác định ứng dụng CNTT để tăng tốc hơn nữa quá trình tạo dữ liệu, giảm thiểu lỗi của con người và tiết kiệm chi phí.

“Những phản ảnh như vậy sẽ có giá trị cho việc thực hiện tổng điều tra dân số và nhà ở tiếp theo vào năm 2029” - ông Matt Jackson nhấn mạnh.