Cứu cha, bị tù 18 tháng
Theo hồ sơ vụ án, năm 1999, các ông Trần Giang Nam, Dương Văn Hoài cùng mua 4,5ha đất trồng cà phê tại xã Ea Trol (huyện Sông Hinh). Đến năm 2004, phát hiện ông Trần Văn Miên (cha anh Hoàn) lấn chiếm đất để trồng mì, cà phê nên các ông Nam, Hoài gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan chức năng nhưng chưa được giải quyết.
Ngày 24/4/2012, vợ chồng các ông Nam, Hoài thuê 3 người từ TP.Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên) và rủ thêm 1 người khác cùng nhau đi lên rẫy ở huyện Sông Hinh. Đến nơi, thấy ông Miên đang cắt cỏ, ông Nam hỏi ông Miên chuyện lấn chiếm đất rồi hai bên cãi nhau.
Ông Miên cầm lưỡi liềm đe dọa, đuổi đánh ông Nam. Lúc này, ông Hoài cùng những người đi cùng đang chặt phá cây cà phê của ông Miên. Khi thấy ông Miên cầm liềm đuổi ông Nam, ông Hoài dùng rựa xông vào chém ông Miên, gây thương tích. Tiếp đó, ông Hoài ôm vật ông Miên đè xuống đất. Ông Nam cùng nhiều người đi cùng đứng bao vây ông Miên đang bị ông Hoài kẹp cổ, đè xuống đất.
Nghe tiếng kêu cứu và nhìn thấy cha mình đang nằm dưới đất, anh Hoàn đem theo rựa chạy đến. Lúc này ông Miên vẫn đang bị ông Hoài vật đè nằm dưới đất, tay bị chảy máu, anh Hoàn liền xông vào dùng rựa chém về phía ông Hoài. Ông Hoài dùng rựa vừa chống đỡ vừa đánh trả. Bị anh Hoàn chém trúng tay cầm rựa, ông Hoài chống đỡ và gây thương tích đối với anh Hoàn. Tiếp đó, ông Trần Đình Đăng (do các ông Nam, Hoài thuê) cũng cầm rựa chạy đến đánh anh Hoàn.
Ngay sau sự việc, Trung tâm Pháp y thuộc Sở Y tế tỉnh Phú Yên kết luận ông Miên bị thương tích 6%, anh Hoàn 2%. Trong khi đó, lúc đầu Trung tâm Pháp y kết luận ông Hoài bị thương tích 22%, sau đó giám định lại thì tăng lên 25%; trong đó vĩnh viễn 20%.
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 28/3/2014, TAND huyện Sông Hinh tuyên phạt anh Hoàn 18 tháng tù về tội Cố ý gây thương tích; ông Hoài 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo cùng tội danh này. Sau khi anh Hoàn kháng cáo kêu oan, ngày 11/8/2014, TAND tỉnh Phú Yên xử phúc thẩm, tuyên giữ nguyên bản sơ thẩm.
Sau khi bản án phúc thẩm có hiệu lực, anh Hoàn bị bắt đi thi hành án phạt tù tại Trại giam A20 (thuộc Bộ Công an, đóng ở xã Xuân Phước, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên).
Quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với anh Hoàn |
Hành vi không cấu thành tội phạm
Trong thời gian anh Hoàn thụ án, gia đình vẫn liên tục kêu oan. Luật sư bào chữa cho anh Hoàn có công văn đề nghị VKSND Tối cao xem xét lại bản án đã có hiệu lực pháp luật theo thủ tục giám đốc thẩm.
Luật sư cho rằng các cơ quan tố tụng đã xác định tội danh không đúng, có dấu hiệu bỏ lọt nhiều người phạm tội, việc giám định tỷ lệ thương tích không đúng.
Ngày 29/12/2015, chánh án TAND Cấp cao tại Đà Nẵng có quyết định kháng nghị, đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy bản án phúc thẩm, sơ thẩm để điều tra lại theo đúng quy định pháp luật. Đến ngày 11/1/2016, sau hơn 14 tháng thụ án, anh Hoàn được TAND Cấp cao tại Đà Nẵng ra quyết định tạm đình chỉ thi hành án phạt tù.
Tại phiên tòa giám đốc thẩm ngày 20/6/2016, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng nhận định, hành vi phạm tội của anh Hoàn xuất phát từ hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của ông Hoài trước đó.
Khi đó, Hoàn đang bị kích động mạnh về tinh thần vì nhìn thấy cha ruột đang bị nhiều người vây quanh, đè đánh gây thương tích. Tòa sơ thẩm, phúc thẩm kết án Hoàn tội Cố ý gây thương tích theo khoản 2 Điều 104 BLHS là chưa đủ căn cứ vững chắc.
Hành vi của Hoàn có dấu hiệu phạm tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh theo Điều 105 BLHS. Tuy nhiên, ông Hoài chỉ bị thương tật với tỷ lệ 25%, nếu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với anh Hoàn về tội danh này thì hành vi của Hoàn chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại Đà Nẵng cũng chỉ rõ bản giám định pháp y kết luận ông Hoài bị tổn hại 25% sức khỏe là căn cứ vào bản tiêu chuẩn thương tật tại một thông tư liên tịch đã hết hiệu lực để giám định thương tật.
Ủy ban Thẩm phán nhận thấy cần phải tiến hành giám định lại tỷ lệ thương tật của ông Hoài theo đúng quy định pháp luật, từ đó mới xác định được hành vi của Hoàn có đủ yếu tố cấu thành tội phạm hay không.
Ngoài ra, quá trình điều tra chưa làm rõ nhiều vấn đề như còn người nào gây thương tích đối với ông Miên, anh Hoàn. Do đó, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã quyết định hủy bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Phú Yên và bản án sơ thẩm của TAND huyện Sông Hinh để điều tra lại theo đúng quy định pháp luật.
Sau một thời gian điều tra lại, ngày 5/10/2017, Cơ quan CSĐT Công an huyện Sông Hinh đã ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với anh Hoàn. Lý do đình chỉ là hành vi của anh Hoàn không cấu thành tội phạm.
Ngày 30/12 vừa qua, anh Hoàn đã nhận được thông báo của TAND tỉnh Phú Yên về việc thụ lý đơn yêu cầu bồi thường của anh Hoàn. Số tiền được anh Hoàn yêu cầu bồi thường là 3.907.233.000 đồng, đơn vị được yêu cầu bồi thường là TAND tỉnh Phú Yên.
Trò chuyện với chúng tôi, anh Hoàn cho biết: “Trong thời gian tôi ở tù, cha mẹ thường xuyên đau bệnh vì lo lắng cho tôi. Gia đình tôi phải bỏ hết công việc làm ăn để đi hết nơi này đến nơi khác kêu oan cho tôi. Chưa hết, bạn gái của tôi cũng lặng lẽ chia tay khi nghĩ tôi mang tù tội. Giờ được minh oan, ngoài yêu cầu bồi thường thiệt hại, tôi cũng yêu cầu cơ quan chức năng phải sớm tổ chức xin lỗi công khai để trả lại danh dự cho tôi”.