Theo báo cáo của đơn vị nghiên cứu BMI thuộc Công ty phân tích tài chính Fitch Solutions, không chỉ Việt Nam và Indonesia, ngay cả cà phê robusta của Brazil cũng sẽ chịu tác động tiêu cực bởi hạn hán.
Robusta đắng và có hàm lượng axit cao hơn, chứa nhiều caffein hơn arabica cao cấp, đắt tiền. Hạt cà phê robusta thường được dùng cho cà phê hòa tan và espresso. Do đó, giá của những sản phẩm này có thể leo thang vì sức ép từ phía nguồn cung và nhu cầu tăng cao do người tiêu dùng chuyển sang uống sản phẩm rẻ hơn cà phê pha từ arabica.
Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (USDA), Việt Nam, Indonesia và Brazil là 3 nước sản xuất cà phê robusta lớn nhất thế giới.
Giữa tháng 5 vừa qua, Đông Nam Á hứng chịu đợt nắng nóng kỷ lục. BMI chỉ ra El Nino có liên quan đến tình trạng lượng mưa dưới mức trung bình và nhiệt độ cao - hai điều kiện thời tiết làm giảm sản lượng cà phê.
Theo các nhà phân tích, lượng mưa trong quý I ở Indonesia đã tác động tiêu cực đến chất lượng hạt cà phê. USDA dự báo sản lượng cà phê robusta sẽ giảm khoảng 1/5.
Còn theo ông Carlos Mera - Trưởng bộ phận Thị trường nông sản tại Robabank, sản lượng cà phê robusta sẽ giảm 10% xuống 11,2 triệu bao trong vụ thu hoạch sắp tới.
Theo thống kê của nhóm nghiên cứu, hồi năm 2016, tình trạng thiếu nước do El Nino ở cả Việt Nam và Indonesia đã khiến sản lượng toàn cầu sụt giảm gần 10%. “Trong năm xảy ra El Nino thì sụt giảm 20% sản lượng robusta không có gì lạ với Việt Nam và Indonesia”, CNBC dẫn lời ông Shawn Hackett - Chủ tịch công ty môi giới hàng hóa Hackett Financial Advisors - nhận định.
"Điều này có nghĩa là nguồn cung sẽ bị thắt chặt khá nghiêm trọng", ông cảnh báo.
Nhu cầu robusta đang tăng lên
Hạt Robusta hiện chiếm 40% sản lượng cà phê thế giới và hạt Arabica chiếm 60% còn lại. Tuy nhiên áp lực kinh tế toàn cầu đang khiến nhu cầu nghiêng về phía robusta giá rẻ hơn.
Theo báo cáo của BMI, giá hạt cà phê robusta đang tăng lên khi người tiêu dùng chuyển sang loại cà phê này để tiết kiệm trong thời kỳ lạm phát.
Mới đây, giá cà phê robusta đã tăng vọt lên mức cao nhất trong vòng 15 năm là 2.783 USD/tấn. Ở chiều ngược lại, giá cà phê arabica rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 2019. Theo chủ tịch Hackett: “Nhìn chung châu Á chuộng robusta hơn arabica, do đó nhu cầu robusta tăng nhanh hơn nhu cầu arabica”.
Nhà phân tích Natalia Gandolphi tại Công ty phân tích HedgePoint Global Markets’ Intelligence cho biết: "Mặc dù việc giảm nhập khẩu cà phê arabica đã qua chế biến một phần là do nguồn cung ít hơn, nhưng việc chuyển sang cà phê robusta cho thấy cà phê rẻ hơn đang được thị trường châu Âu ưa chuộng hơn".
Bà Gandolphi dự kiến sẽ thâm hụt 4,16 triệu bao cà phê robusta trong giai đoạn tháng 10/2023 đến tháng 9/2024.